Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 117

१२५
स्वोपज्ञटीकासहिता। स्यैकोपकारकत्वेन निश्चयनम् , तदेव तदन्योपकारकत्वेनापि । न चासत्युपकार्योपकारकभावे तव्यवस्थाऽतिप्रसङ्गतो युक्ता ॥
किश्चेत्यादि । किश्चायमपरो दोषः- विकल्पात्मकत्वेऽस्य प्रत्यक्षस्य, निश्चयात्मकमिदमित्येवं विकल्पात्मकत्वेन हेतुना । यदि नामैवं ततः किमित्याह- अनेकप्रमाणवादहानिः प्रत्यक्षानुमानागमप्रमाणवादहानिः। कुत इत्याह- तेनैव निश्चयात्मना प्रत्यक्षेण, वस्तुनो निश्चयात् कारणात् । यथोक्तनिश्चयेऽपि किमित्याह-नित्यत्वादी धर्मे, भ्रान्त्यनुपपत्तेरिति । पराभिप्रायमाह- अनेकधर्मके वस्तुनि नित्यत्वादिधर्मापेक्षया, अन्यतरधर्मनिश्चयाद् यथोचितप्रत्यक्षेण,तदन्यनिश्चयाय धर्मान्तरनिश्चयाथै, प्रमाणान्तरसाफल्यमनुमानादिसाफल्यमिति चेत् । एतदाशङ्क्याह-नकेत्यादि । न नैतदेवम् । कुत इत्याह-एकधर्मविशिष्टस्यापि वस्तुनः' इति प्रक्रमः । निश्चये सति किमित्याह-सर्वे च ते धर्माश्च सर्वधर्मास्तेऽस्य वस्तुनो विद्यन्त इति सर्वधर्मवत् तद्भाव: सर्वधर्मवत्ता तया, निश्चयात्। एवं च प्रमाणेत्यादि । प्रमाणान्तरस्याऽनुमानादेः, निश्चितमेव 'धर्मान्तरम्' इति प्रक्रमः, विषयीकुर्वतः सतः, स्मृतिरूपानतिकमात्, अनेकप्रमाणवादहानिः' इति वर्तते, एकधर्मविशिष्टस्यापि निश्चये सर्वधर्मवत्तया निश्चयादिति यदुक्तं तदुपदर्शयन्नाहएकधर्मेत्यादि । एकधर्मद्वारेणापि तद्वतोधर्मवतो वस्तुनः, निश्चयात्मना 'प्रत्यक्षेण सविकल्पकेन, विषयीकरणे सति । किमित्याह- सकलाश्च ते 'धर्माश्च तेषामुपकारिकाश्च ताः शक्तयश्चेति विग्रहः, ताभ्योऽभिन्नश्वासावात्मा चेति समासस्तस्य, निश्चयात् कारणात् , सर्वधर्मवत्तयां निश्चयः । एतत्समर्थनार्यवाह-न हीत्यादि । न यस्मात् , अन्य एव 'धर्मी वस्त्वात्मा'इति प्रक्रमः,अन्योपकारको नाम धर्मान्तरोपकारको नाम, किं तर्हि ?, स एव, धर्मिण एकत्वादिति हृदयम् । ततो यदेवाऽस्य वस्तुनो धर्मिणः, एकोपकारकत्वेनान्यतरधर्मापेक्षया, निश्चयनं तदेवान्योपकारकत्वेन धर्मान्तरोपकारकत्वेनापि, निश्चयनम् अन्यथा तदेकत्वहानिरिति गर्भः । न चासत्युपकार्योपकारकभावे तद्व्यवस्था वस्तुनो धर्मधार्म