Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 112

१२०
अनेकान्तजयपताका
धारावाहि तथासन्तानप्रवृत्तम् । एतदेव विशेष्यते- व्यवहारबीज मिति । ततस्तथाविधव्यवहारसिद्धः, प्रतिप्राण्यनुभवसिद्धमेव प्राणिनं प्राणिनं प्रति तत्तद्रष्ट्रपेक्षया प्रतिपाणि, प्रतिग्रामभिक्षालाभवत् ,अनु। भवसिद्धमेव नेह कस्यचिद् विगानमिति । न चेहेत्यादि । न चेहः प्रस्तुते ज्ञाने, अन्यदेव दर्शनं निर्विकल्पकं, अन्य एव च विकल्पो निश्चयाः त्मकः । कुत इत्याह- विकल्पेनादर्शनात् । कान्तादिविकल्पे तथानुभवसिद्धमेतत् , दर्शनेन चाविकल्पनात् , अनभिप्रेतभूतृणादिदर्शने एत. दपि सिद्धमेव । तथा, तयोर्दर्शनविकल्पयोः,असहवृत्तेयुगपदवृत्तरित्यर्थः । कुत इत्याह- उपादानादिभावात् अवग्रहादिक्रमेणोपादानोपादेयभावादित्यर्थः । इत्येवम् , एकमेवेदमधिकृतं विज्ञानमिति ॥ .
स्यादेतत् , सविकल्पाविकल्पयोर्विज्ञानयोः स्वभावभेदेऽपि प्रतिभासभेदेन युगपद्वृत्तेर्विमूढः प्रतिपत्ता तमपश्यन्नैक्यं व्यव. स्यति, न तु तथा तत् , अन्यत्रानयोयौंगपद्येऽपि भेददर्शनात्, अतीताद्यर्थगतविकल्पेनापीन्द्रियज्ञानतो रूपादिग्रहणसिद्धेः । न च स विकल्पो रूपायेव गृह्णातीति शक्यं कल्पयितुम् , तस्यातीताधर्थाभिधायकत्वत्यागतो वर्तमानार्थयोजनेन प्रवृत्तिमाप्तः । नापि वर्तमानार्थाभिधानसंसर्गी तदाऽपरो विकल्पः समस्ति, द्वयोर्विकल्पयोः सममप्रवृत्तेः, अविगानेन तथानुभवा. भावात् । अतोऽत्र प्रत्युत्पन्नविषयग्रहणकाले दृश्यमानार्थनामाऽग्रहः स्पष्ट एव, तन्नामग्रहणसम्भूता च कल्पना, तन्नामग्रहाभावे कल्पनाऽभावः। इति सिद्धमविकल्पकमिन्द्रियज्ञानम् , अतोऽन्य एवं च विकल्पः । इति न कचिदनयोरक्यम् , न्यायानुपपत्तेः; भिन्नजातीयत्वादिति । इतश्चैतदेवम् । अन्यथा स्वाभिधानवि. शेषणापेक्षा एवार्था विज्ञानैर्व्यवसीयन्त इति प्राप्तम् ॥ __ पराभिप्रायमाह- स्यादेतदित्यादिना । स्यादेतदथैवं मन्यसे सविकल्पाविकल्पयोविज्ञानयोः सामान्येन, स्वभावभेदेऽपि सति, प्रतिभासभेदेन हेतुना, युगपद्वृत्तेः कारणात् , विमूढः प्रतिपत्ता पुरुष