________________
emamaliniashain
११४
अनेकान्तजयपताकाभावलक्षणेनाऽनुभवाभावात् । न च दोषक्षये सत्यात्मन एव, तदा अभेदज्ञानबाधकभावे, तत्तुल्यता चित्रनिम्नोन्नतप्रतिपत्तितुल्यता । कुत इत्याह- तद्भावे अभेदज्ञानबाधकभावे, प्रमाणाभावात्- दोषक्षये एवंभूतं ज्ञानं भविष्यति नान्यादृशमित्यत्र न प्रमाणम् । न च यो गिज्ञानं प्रमाणमत्र तद्भावे । कुत इत्याह- तत एव हेतोःप्रमाणाभावा देवेत्यर्थः । न चेत्यादि । न च तथाविधो भेदाभावप्रतिपादक: “अस न्तो भेदाः सदाभावात्" इत्यादिस्तदुपदेश एव योग्युपदेश एव/ प्रमाणमत्र । कुत इत्याह- तस्यापि योगिनः, आकारशून्यत्वे सति) तदसंभवात् उपदेशासंभवात् , किं ह्यनाकार उपदिशति ? । दोषान्तर माह-न चेत्यादिना । न चासत्यपृष्ठाऽसत्यपूर्वा, भ्रान्तिप्रतिपत्तिः। कुन इत्याह- कचिददर्शनात् असत्पृष्ठाया भ्रान्तेः । अन्तरुपप्लवसमुन वाया अपि चिन्मात्रोपलब्ध्यादिरूपायाः, तद्रष्टुः सत्यमात्राद्रष्टुः, तदध्यारोपेण सत्यमात्राध्यारोपेण केशायपेक्षया प्रवृत्तेः कारणात् । न चेत्यादि । न च आजन्मानुपलब्धपीतभावश्चासौ कामली च ना लिकेरद्वीपवासिप्रख्यस्तस्य शङ्खपीतप्रतिपत्तिस्तया व्यभिचारो न च । कुत इत्याह- तद्भावश्च पीतभावश्च जन्मान्तरोपलब्धिश्च संसारानादि तया तद्भावजन्मान्तरोपलब्धी एतयोर्मलं सामर्थ्य तेन, तत्प्रवृत्ते अनन्तरोदितपीतप्रतिपत्तिप्रवृत्तेः, अन्यथैवमनभ्युपगमे । किमित्याहअतिप्रसङ्गात् पञ्चवर्णातिरिक्तवर्णान्तरप्रतिपत्तिप्रसङ्गादित्यर्थः । इत्येवम् , अनुपचरिताकारसिद्धया हेतुभूतया, पर्यायसिद्धिराकारस्यैव पर्यायत्वादिति ॥
एतेन स्यादारेका-न हि कूटस्थनित्यतयेत्यादि यदाशङ्कयोक्तं पर्यायव्यतिरिक्तस्य द्रव्यस्यासिद्धरित्यादि, तदपि प्रतिक्षिप्तमेवा ऽवगन्तव्यम् , कथञ्चिद्वयतिरेकसिद्धरिति, तथाहि
"अन्योन्यव्याप्तिभावेन द्रव्यपर्याययोः कथम् । भेदाभेदो विरुद्धः स्यात् तद्भावानुपपत्तितः ? ॥१॥ नान्योन्यव्याप्तिरेकान्तभेदेऽभेदे च युज्यते ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org