Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 107

खोपज्ञटीकासहिता । अतिप्रसङ्गादैक्याच शब्दार्थानुपपत्तितः ॥२॥ अन्योन्यमिति यद्भेदं व्याप्तिश्चाह विपर्ययम् । ... भेदाभेदे द्वयोस्तस्मादन्योन्यव्याप्तिसंभवः ॥ ३॥ एवं शबलरूपेऽस्मिन् व्यावृत्त्यनुगमावपि । स्याद्वादनीतितः सिद्धौ तथानुभवसुस्थितौ ॥४॥ इत्थं प्रमाणसिद्धऽस्मिन् विरोधोद्भावनं नृणाम् । व्यसनं धीजडत्वं वा प्रकाशयति केवलम्" ॥५॥ इत्यलं विस्तरेण ॥ ॥ नित्यानित्यवस्त्वधिकारः समाप्तः ।।
॥ इति द्वितीयः परिच्छेदः ।। एतेनेत्यादि । एतेनानन्तरोदितेन, स्यादारेका-न हि कूटस्थनित्यतयेत्यादि यदाशङ्क्योक्तं पूर्वपक्षग्रन्थे, पर्यायव्यतिरिक्तस्य द्रव्यस्यासिद्धेरित्यादि । तदपि सर्व प्रतिक्षिप्तमेवावगन्तव्यम् । कुत इत्याहकथश्चिद्ध्यतिरेकसिद्धः पर्यायेभ्यो द्रव्यस्येति । एतदेवोपदर्शयतितथाहीत्यादिना । तथाहीति पूर्ववत् । अन्योन्यव्याप्तिभावेन हेतुना। कयोरित्याह-द्रव्यपर्याययोः। किमनयोरित्याह-कथं भेदाभेदो विरुद्धः स्यात् नैव । कुत इत्याह- तद्भावानुपपत्तितः अन्योन्यव्याप्तिभावानुपपत्तेः।।१।। तथाहि-नान्योन्यव्याप्तिरेकान्तभेदेऽभेदे च युज्यते। कुत इत्याह-अतिप्रसङ्गात , एकान्तभेदे हिमवद्विन्ध्ययोरप्यन्योन्यव्याप्तिप्रसङ्गात् , ऐक्याच एकान्ताभेदेऽणोरप्यात्मनैवान्योन्यव्याप्तिप्रसङ्गात् । तथा, शब्दार्थानुपपतित्तः कारणात् ।। २ ।। अनुपपत्तिश्च अन्योन्यमिति यद्भेदं व्याप्तिश्वाह विपर्ययमभेदम् । यस्मादेवं, भेदाभेदे द्वयोस्तस्मादन्योन्यव्याप्तिसम्भवः ।। ३ ॥ एवं जात्यन्तरात्मकभेदाभेदविकल्पसिद्धया, शबलरूपेऽस्मिन् वस्तुनि, व्यावृत्त्यनुगमावपि स्याद्वादनीतितः सिद्धौ, तथा तच्चित्रभावतयाऽनुभवसुस्थितौ व्यावृत्त्यनुगमानुभवसुस्थिताविति निदर्शितमेतत् ॥४॥ इत्थमेवं, प्रमाणसिद्धेऽस्मिन् भेदाभेदे, विरोधोद्भावनं नृणां। किं करोतीत्याह- व्यसनं धीजडत्वं