Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 103

स्वोपज्ञटीकासहिता।
१११
सादि । मृत्समानपरिणामातु भवति घटान्तरकपालमृत् । कुत इत्याहतथाप्रतीतेः । तथा मृत्समानपरिणामतया प्रतीतेः परिच्छेदात् । अधिकृतघटकपालमृदप्ययमेवास्तु,इति तद्वदन्वयाभाव इत्येतदाशङ्कयाहन चैतावदित्यादि। नचैतावत्समानपरिणाममात्रम् , अन्वयलक्षणम् , अपि त्वनेकस्वभावे वस्तुनि घटमृदादौ, तत्तन्मृत्त्वमिति पूर्ववत् । एतच्च तत्तन्मृत्त्वं, तद्रूपशक्तिपरिणामादिसङ्गतमधिकृतघटमृद्रूपशक्तिपरिणामादिना सङ्गतं युक्तियुक्तम् , आदिशब्दात् तद्गन्धादिग्रहः । एतदेव विशिव्यते- तत्तथाभावाध्यवसायहेतुः तस्या अधिकृतघटमृदः, तथाभावो विवक्षितकपालमृद्भावः, तत्तथाभावः, तस्मिन्नध्यवसायस्तत्तथाभावाध्यवसायः ; तथा तत्स्वरूपग्राहको बोधविशेषस्तस्य हेतुः कारणं तत्तन्मृत्त्वम् ; तथा च सोऽयं घट इति तत्कपालेषु भवत्यध्यवसायः । एवमविगानप्रतीयमानं विशिष्टमेव तत्तन्मृत्त्वमिति नात्यन्तभिन्नायां मृदि प्रक्रमात् घटान्तरकपालमृदि, वर्तत इत्येवं बाधाऽभावः । ततश्च साधूक्तं न काचिद् नो बाधेति ॥ . एवमन्वयव्यतिरेकवद्वस्तुसिद्धौ यदपि परैश्चोद्यते-- तथापि तत्र किश्चिन्निवर्तत एवापरं तिष्ठत्येवेति तद्भेदापत्त्याऽनेकान्तवादहानादि । तदपि परिहतमेव, केवलोभयासिद्धेः, वस्तुन एव शबलरूपत्वाद् निवर्तमानस्य कथञ्चिदनिवर्तमानाव्यतिरिक्तस्वभावत्वात् , तत्तदनुभवसिद्धेस्तदेतदित्यवगमात् , न तदवेदिमोऽक्षयोपशमात् , अनिवर्तमानस्यापि कथञ्चिनिवर्तमानाव्यतिरिक्तस्वभावत्वात् , स्वभावस्य चापर्यनुयोगाद् न्याययुक्तत्वात् , अन्यथा वस्त्वनुपपत्तेरिति ॥ ... अतिदेशेन दूषणान्तरं परिहरन्नाह- एवमित्यादि । एवमुक्तभीत्या, अन्वयव्यतिरेकवद्वस्तुसिद्धौ सत्यां, यदपि परैश्चोद्यते कुशाग्रीयबुद्धिभिः, तथापि तत्र नित्यानित्ये वस्तुनि, किञ्चिद् निवर्तत एव, अ. न्यथैकान्तनित्यत्वाऽऽपत्तेः अपरं तिष्ठत्येव अन्यथैकान्तानित्यतापत्तेः । इत्येवं, तयोनिवर्तमानतिप्रतोश्रृंदापत्त्या कारणेन. अनेकान्तवादहानादि