________________
अनेकान्तजयपताका
,
एकवस्तुसन्तानत्वात् एक एवासौ वस्तुसन्तानो भावाव्यवच्छेदेन एकवस्तुसन्तानत्वं च सतः सर्वथाऽसत्त्वानापत्तेः नहि सदस भवति । कुत इत्याह- तदुत्पत्यादिदोषप्रसङ्गात् असदुत्पत्तितन्ना शसदन्तरोन्मज्जनप्रसङ्गादित्यर्थः इत्येवम्, नैवासा कपालमृद्विवक्षिता घटदो विवक्षिताया एव, सर्वथाऽन्यैव । अन्या तु भवत्यूर्ध्वाद्य पृथग्भ वनात्मस्वभावनिवृत्त्या, किन्त्वन्यैव न । कुत इत्याह- तस्या एव विवक्षितघटमृदः, तथाभावाद् विवक्षितकपालमृत्त्वेन भावात्, भावश्चा न्यथाऽन्येन प्रकारेण, तस्या एव तथाऽभवनलक्षणेन अबीजत्वेन हेतु ना, कपालानुपपत्तेर्विवक्षितकपालानुपपत्तेः । अनुपपत्तिश्च असत एवं सत्ताऽयोगात्, अयोगश्चातिप्रसङ्गात्, तत्प्रतिनियतशक्त्यभावेन तद्व तदन्तरापत्तेरिति हृदयम् । न चैवमित्यादि । न चैवं घटान्तर कपालम दविवक्षिता, अधिकृतघटमृदात्मिका विवक्षितघटमृदात्मिका । कुर इत्याह- अतत्पूर्विकत्वात् । सा अधिकृतघटमृत् पूर्वा यस्या विवक्षि तकपालमृदः सा तत्पूर्विका, न तत्पूर्विकाऽतत्पूर्विका तद्भावस्तस्मात् इहैव युक्तिमाह- सदन्तरस्येत्यादिना । सदन्तरस्य अधिकृतघट मृदादेः सदन्तरत्वविरोधाद् घटान्तरकपालमृत्त्वादिविरोधात् एनमेवाह - तद्भावेन सदन्तरस्य सदन्तरत्वभावेन, अधिकृतघटमृदादे र्घटान्तरकपालमृदादिभावेनेत्यर्थः । किमित्याह - इतरोच्छेदापत्तेः घटान्तरकपालमृदाद्युच्छेदाऽऽपत्तेः, अधिकृतघटमृदादौ तत्प्रवेशादित्यर्थः ततः किमित्याह - तद्वदितरस्येति । अत्र तद्वदिति घटान्तरकपालमृदा द्युच्छेदापत्तिवदितरस्य सदन्तरस्याधिकृतघटमृदादिनिबन्धनस्य, विव क्षितकपालमृदादेरुच्छेदापत्तिः । कुत इत्याह- अतदुपादानत्वम सङ्गात् । तदधिकृतघटमृद्वस्तूपादानं यस्य सदन्तरस्य विवक्षितक पालमृलक्षणस्य तत्तदुपादानं तद्भावस्तदुपादानत्वं तस्य नञ प्रतिषेधः, न तदुपादानत्वमतदुपादानत्वं, तत्प्रसङ्गात्, तस्यान्यः प्रविष्टत्वादित्यर्थः । यदि नामैवं ततः किमित्याह- अहेतुकत्वापत्तेः । इतरस्य प्राग्निदर्शितस्वरूपस्यं, एवं युक्त्यनुभवविरोधात् कारणात्, घटान्तरकपालमृधिकृत घटमृदात्मिकेति योजनीयम् । किन्तु मृत्समाने
ラ
११०
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
"
www.jainelibrary.org