Anekantajaypataka Swopagnya Tika

SR No.: 002732
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: ZZZ Unknown
Total Pages: 288
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 13 MB

Page 100

१०८
अनेकान्तजयपताका
पर्यायतः समानपरिणाम एवाभ्युपगत इति न काचिन्नो वा घेति । अतो न चासौ कपालमृद् घटमृदः सर्वथाऽन्यैव, तद त्यन्तभेदे तस्या अमृत्त्वप्रसङ्गादिति स्थितम् ॥
"
"
पराभिप्रायमाह - स्यादेतदित्यादिना । स्यादेतत् वस्तुतः पर मार्थतः, सजातीयेतरव्यावृत्तस्वरूपत्वात् कारणात्, प्रतिनियतै कस्वभाव त्वात् सर्वभावानां कपालादीनाम् । किमित्याह- यथोक्तदोषाभाव अमृत्स्वभावव्यावृत्तावपि मृत्स्वभावत्वानुपपत्त्यवसानदोषाभावः । एत द्भावनायैवाह - तथा चेत्यादि । तथा च यथैवासौ कपालभाव उदकादिभ्यो व्यावृत्तः सन् मृत्स्वभावः, एवं घटादिभ्योऽपि व्या वृत्तो मृत्स्वभाव एव । कुत इत्याह- तस्यैकस्वभावत्वात् तेनैव एकस्व भावेन रूपेण व्यावृत्तत्वादिति । एतदाशङ्कयाह - एतदप्ययुक्तम् कुत इत्याह- अनुभवविरुद्धत्वात् कारणात् । एतदेव भावयति - तथाहीत्यादिना । तथाहीत्युपप्रदर्शने, यदि स कपालपदार्थः, येनै स्वभावेनाऽमृत्स्वभावेभ्यो व्यावृत्त उदकादिभ्यः तेनैव मृत्स्वभावे भ्योऽपि मृत्पिण्डादिभ्यः । एतदाशङ्कयाह - हन्त ! तहीति, हन्तशब्द विवादे, तर्ह्यक्षमायां यथैव येनैव प्रकारेण, अमृत्स्वभावेभ्यो भावेभ्य उदकादिभ्य एकान्तविभिन्नावभासहेतुरसौ । कुत इत्याह- तथा ते प्रकारेण व्यावर्त्यमानाऽत्यन्तविलक्षणबुद्धिजननस्वभावलक्षणेन, व्या वृत्तेः कारणात् ; एवं मृत्स्वभावापेक्षयाऽपि स्यात्तदेकान्तविभिन्नावभा सहेतुरेव । कुत इत्याह- तदत्यन्तविलक्षणबुद्धिजननस्वभावव्या श्यन्यथाऽनुपपत्तेः। व्यावर्त्यमानात्यन्तविलक्षणबुद्धिजनन स्वभावेन व्या वृत्तेरन्यथाऽनुपपत्तेरिति । नच भवति तदेकान्तविभिन्नावभासहेतुः । कु इत्याह- मृत्स्वभावस्य तत्र कपालपदार्थे, अनुभूयमानत्वात् का णात् । अथ ज्वरादिशमनौषधिनिदर्शनेन प्रतिनियतं मृत्पिण्डादिषु तथैकस्वभावानुभवनिबन्धनं किञ्चिदिष्यते, इत्येतदाशङ्कयाह- प्रतिनि यतेत्यादि । प्रतिनियतं च तदेकस्वभावाऽनुभवनिबन्धनं च तुल्य भावानुभवकारणं चेति विग्रहः, तस्याभ्युपगमः, तस्मिन् सवि पर्यायतः पर्यायेण, समानपरिणाम एवाभ्युपगतः प्रतिनियतशब्देन
"