________________
प्रस्तावना
सूत्रभाष्यपाठमीमांसा
तत्त्वार्थाधिगमसूत्रभाष्यगतानां कतिपयानां पाठानां शाब्दिकार्थिकसादृश्यमजैनग्रन्थेष्वपि दरीदृश्यते । तत्र महर्षिश्रीपतञ्जलिप्रणीते योगदर्शने श्री व्यासपिविरचिते भाष्ये च शब्द-विषय-प्रक्रिया-सम्बन्धिनी समानता तु यथातत्त्वार्थ
योग० (१) भवप्रत्ययो नारकदेवानाम् । (१) भवप्रत्ययो विदेहप्रकृतिलयानाम् । (१-२२)
(२) शेषा मनुष्यास्तिर्यग्योनिजाः सोप- (२) आयुर्विपाक कर्म द्विविधम् सोपक्रम क्रमा निरुपक्रमाश्चापवायुषोऽनपवायुषश्च निरुपक्रमं च । तत्र यथाऽऽर्द्रवस्त्रं वितानीतं भवन्ति ।........
लघीयसा कालेन शुष्येत् तथा सोपक्रमम् । .. यथाहि संहतस्य शुष्कस्यापि तृणराशे- | यथा च तदेव सपिण्डं चिरेण संशुष्येद् रवयवशः क्रमेण दह्यमानस्य चिरेण दाहो एवं निरुपक्रमम् । यथा वाऽग्निः शुष्के कक्षे भवति तस्यैव शिथिलप्रकीर्णोपचितस्य सर्वतो | मुक्तो वातेन वा समन्ततो युक्तः क्षेपीयसा युगपदादीपितस्य पवनोपक्रमाभिहतस्यार्थस्या- | कालेन दहेत् तथा सोपक्रमम् । यथा वा स शु दाहो भवति तद्वत् ॥ यथा वा सङ्ख्थाना- | एवाग्निस्तृणराशौ क्रमशोऽवयवेषु न्यस्तश्चिरेण चार्यः करणलाघवाथै गुणकारभागहाराभ्यां | दहेत तथा निरुपक्रमम् । (३-२२ भा०) राशिं छेदादेवापवर्तयति, न च सङ्खयेयस्यार्थस्याभावो भवति, तद्वदुपक्रमाभिहतो मरणसमुद्धातदुःखातः कर्मप्रत्ययमनाभोगपूर्वकं करणविशेषमुत्पाद्य फलोपभोगलाघवार्थ कर्मापवर्तयति, न चास्य फलाभाव इति ॥ किश्चान्यत्-यथा वा धौतपटो जलार्द्र एव संहतश्चिरेण शोषमुपयाति, स एव च वितानितः सूर्यरश्मिवायुभिर्हतः क्षिप्रं शोषमुपयाति । (२-५२ भा०)
(३) सम्यग्दर्शनज्ञानचारित्राणि मोक्ष- (३) विवेकख्यातिरविप्लवा हानोपायः । मार्गः । (१-१)
(२-२६) (४) कायवाङ्मनाकर्म योगः। (६-१) (४) क्लेशमूलः कर्माशयो दृष्टादृष्टजन्मस आस्रवः । (६-२)
वेदनीयः । (२-१२) १-२ एते द्वे दृष्टान्ते वर्तेते आवश्यकनियुक्तौ ( गा० ९५६ ) विशेषावश्यके ( गा० ३०६१ ) च ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
