Page Text
________________
तत्त्वार्थाधिगमसूत्रम्
[ अध्यायः ७ टी-तथा स्तेन इत्यादि । स्तेनः परकीयद्रव्यापहारे प्रसक्तमतिः-सक्तचित्तः। सर्वस्येति अपहियमाणद्रव्यादिस्वामिन उद्वेगं जनयति । इहैव चेत्यादिना। हस्तादीनामवयवानां छेदन-शरीरात् पृथक्करणं, भेदनं तु तथा सनिविष्टानामेव वेधनपाटनादिकम्। वध्यपानमिति । वंध्यो व्यापाद्यस्तस्य पानं, मद्यपानस्य प्रधानत्वात् , तत्पूर्वकमन्यदपि करवीरकुसुममालाभरणखरघटिकावलम्बमषीम्रक्षणचटकपंचकनारन्यकरणम् । मारणं-प्राणव्यपरोपणम् । आदिग्रहणात् स्वमांसखादनबन्धोत्कतेनकपर्दिकामागंणप्रकारपरिग्रहः । प्रेत्य चेत्याधुक्तार्थम्, अतस्तद्व्युपरमः श्रेयान् । स्तेयात्-चौर्याद् व्युपरमः श्रेयानिति ॥
यथा प्राणातिपातालीकास्तेयप्रवृत्ताः प्रत्यवायान् भूयसः स्पृशन्ति,
भा०–तथा अब्रह्मचारी विभ्रमोद्घान्तचित्तो 'विप्रकीर्णेन्द्रियो मदान्धो गज अब्रह्मणो विपाकः ।
.. इव निरङ्कुशः शर्म नो लभते । मोहाभिभूतश्च कार्याकार्यान
"भिज्ञो न किश्चिदकुशलं नारभते । टी–तथा अब्रह्मचारीत्यादि । अब्रह्मचारी-मैथुनसेवी । विश्रमो-विलास विशेषस्तेनोभ्रान्तं चित्तं-चलमनवस्थितं यस्येति । विप्रकीर्णेन्द्रिय इति, तुच्छे विशिष्टे च विषये प्रवर्तितेन्द्रियवृत्तिः मनोज्ञेषु शब्दादिषु रागाङ्गेषु रागानुरक्तः, अमनोज्ञेषु द्विष्टेषु शब्दादिषु द्वेषाभ्युक्तात्मस्वरूपः । मदान्धो गज इवेत्यादिना हस्तिमूर्खेण सह साधर्म्य दर्शयति । इतरथापि तिर्यश्चोऽपि हिताहितप्रवृत्तिनिवृत्तिपोलोचने अक्षमाः, स्वल्पज्ञानक्षयोपशमत्वात्, अतिशयेन तु मदकाले गुञ्जन्मनोहारिध्वनिमधुकरालीढमदवारिनिर्झरस्नपितकपोलभित्तिः अनाहताऽऽधोरणव्यापादितनिशिताङ्कुशतिग्मायवेधजनितव्यथो मत्तगज इव शर्म-सुखं नोपलभते नावाप्नोतीतियावत् । विभ्रमोद्भ्रान्तचित्तत्वात् (वि)प्रकीर्णेन्द्रियत्वाचेति युक्तिद्वयम्,अवितृप्तस्य चकुतः सुखेन सम्बन्ध इति । मोहाभिभूतश्चेत्यादिना मोहनीयकर्मोदयं सूचयति । स्त्रीपुंनपुंसकवेदोदयाभिभूतः स तथा विजृम्भत इति । चशब्दात् पूर्वोक्तविधिसमुच्चयः । इदमकार्य इदं कार्य च नाभिजानाति ग्रहाविष्टपुरुषवत् परवशत्वात् , ततश्च न किञ्चिदकुशलं न प्रारभते, निर्विवेकत्वात् सर्वमेव कुशलं मन्यत इत्यभिप्रायः ॥
भा०-परदाराभिगमनकृतांश्च इहैव वैरानुबन्धलिङ्गच्छेदनपरदारगमनस्य फलम् वधबन्धनद्रव्यापहारादीन् प्रतिलभतेऽपायान्, प्रेत्य चाशुभी
गति गर्हितश्च भवतीति अब्रह्मणो व्युपरमः श्रेयानिति ॥
१ 'वध्योपायः' इति क-ख -पाठः। २ 'पञ्चनाग्न्यकरण' इति ग-पाठः । ३ 'प्रकीर्णे० ' इति ख-ग-पाठः। 'तिर्यग्जातिः' इति -पाठः । ५ 'अक्षमा' इति अ-पाठः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Orady
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002716 |
| Book Title | Tattvarthadhigamsutram Part 2 |
| Original Sutra Author | Umaswati, Umaswami |
| Author | Hiralal R Kapadia |
| Publisher | Jivanchandra Sakarchandra |
| Publication Year | 1929 |
| Total Pages | 472 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Philosophy, Tattvartha Sutra, Tattvartha Sutra, & Tattvarth |
| File Size | 12 MB |