________________
३९८
आचार्य श्रीवर्धमानसूरिचिते स्वोपज़टीकासहिते धर्मरलकरण्डके
तत्र सम्यक्त्वं निसर्गा-भिगमाभ्यां लभ्यते, तत्र निसर्ग: स्वभाव:, अभिगमो गुरुसकाशे धर्मश्रवणं, तत्र नैसर्गिकं सम्यक्त्वं सुश्रावकसत्कपुत्रपौत्राणां वेदितव्यं, स्वयम्भूरमणादिसत्कमत्स्यादीनां वा, ते हि तत्र प्रतिमासंस्थानानि पद्मानि मत्स्यान् वा समालोक्य विशुद्धाध्यवसायसमायोगेन सञ्जातजातिस्मरणा: सम्यक्त्वं प्रतिपद्यन्ते, अधिगमनेन पुन: सद्गुरुसकाशे धर्मश्रवणं कुर्वतां संवेगतो जीवाजीवादिसमस्ततत्त्वानां यदुत्पद्यते तदधिगमसम्यक्त्वमिति, अस्य तु श्रमणोपासकेनेमे पञ्चातिचारा ज्ञातव्याः, न समाचरितव्या:, तद्यथा-शङ्का, काङ्क्षा, विचिकित्सा, परपाखण्डप्रशंसा, परपाखण्डसंस्तव इति । तत्र शङ्का द्विविधा-देशत: सर्वतश्च, तत्र देशत: किमयं जीवोऽस्ति वा न वेत्याशङ्कते, सर्वत: पञ्चापि धर्मास्तिकायादय: सन्ति वा न वेति । काङ्गापि सर्व-देशाभ्यां द्विधा, देशतस्तावदार्हतं दर्शनं सुन्दरमिदमपि च सौगतं सुन्दरमिति कृत्वा समाधयितुं युक्तमित्याकाङ्क्षा, इति, सर्वत: सर्वाण्येव दर्शनानि । विचिकित्सा फलं प्रति सन्देह:, यथास्य सदनुष्ठानस्य परलोके फलं किञ्चिद्भविष्यति नवेति विद्वज्जुगुप्सा वा, विद्वान्स: साधवस्तेषां जुगुप्सा निन्दा परपाखण्डप्रशंसा परपाखण्डिश्लाघा, परपाखण्डिसंस्तवस्तत्परिचय इति।।
एवं सम्यक्त्वं प्रतिपद्याऽणुव्रतादीनि व्रतानि प्रतिपद्यते, तद्यथा-स्थूलकं प्राणातिपातं श्रमणोपासक: प्रत्याख्याति द्विविधं त्रिविधेनेत्यादिभङ्गकरचनया, संच प्राणातिपातो द्विविध:, सङ्कल्पत आरम्भतश्च, तत्र सङ्कल्पतो यावजीवतया प्रत्याख्याति, तत्रापि निरपराधस्य प्रत्याख्यानं, न सापराधस्येति, आरम्भज प्राणातिपातं तु न प्रत्याख्यात्येव, स्थूलकप्राणातिपातविरमणस्य श्रमणोपासकेनेमे पञ्चातिचारा ज्ञातव्याः, न समाचरणीयाः, तद्यथा-वधो बन्धश्छविच्छेदोऽतिभारारोपणं भक्तपानव्यवच्छेदश्च, एवं स्थूलमृषावादविरमणादीनि शेषैकादशश्रावकव्रतानि सविस्तरं सूरिणा व्याख्यातानि।
ततो व्याख्यामिमां श्रुत्वा, सूरि मत्वा सुमंगल: । हृष्टचित्तो बभाणैवं, ललाटघटिताञ्जलिः ॥८३।। प्रयच्छानुग्रहं कृत्वा, गृहिधर्मं भदन्त ! मे । कर्तुं नालं यतेधर्मं, चारित्रावरणादहम् ।।८४।। ततो ज्ञात्वा तदाकूतं सूरिणापि तथा कृतम् । ततश्च सूरिमानम्य, गतो गेहे सुमङ्गल:१८५॥ सानन्दो धर्मसम्प्राप्त्या, दिनकृत्यानि चकार स: । कृतार्थं मन्यमान: स्वं, सुष्वाप विधिना निशि॥ प्रातरुत्थाय भूयोऽपि, गत: सूरिपदान्तिकम् । श्रुतो धर्मो जिनाख्यातो भक्तिसारं तदन्तिके ॥८७|| एवं दिने दिने शृण्वन् धर्मं सूरिसमीपके । जातो जीवादितत्त्वेषु विज्ञ: सर्वज्ञशासने ॥८८॥ ततोऽसौ कृतशृङ्गारो, विभूत्या सपरिच्छदः । पञ्चधाभिगमेनैव, याति जैनेन्द्रमन्दिरे ॥८९॥ १ तदन्तिके यदिधर्म न क्षम: कर्तु-BJC I
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org