________________
१३४
आचार्य श्रीवर्धमानसूरिरचिते स्वोपज्ञटीकासहिते धर्मरत्नकरण्डके
गुरुभक्त्यधिकारः ३
अथ गुरुभक्तिरिति तृतीयोऽधिकार आरभ्यते-अस्य चायमभिसम्बन्ध:, अनन्तराधिकारे पूजाविधिरुक्तः, तत्र जिनस्य जिनपूजनस्य च स्वरूपं गुरुभक्तिप्रसादत एव ज्ञायते, इत्यतो गुरुभक्तिप्रशंसात्राभिधीयते, इत्यनेन सम्बन्धेनागतोऽयं व्याख्यायते, तत्र गुरुरिति कः शब्दार्थ: ? उच्यते 'गृ निगरणे, इत्यस्य उणादिकउप्रत्ययान्तस्य गुरुरिति भवति, गृणाति प्रतिपादयति शिष्येभ्य: शास्त्रार्थमिति गुरुस्तस्य भक्ति: सेवा पर्युपासनेति पर्याया: गुरुभक्तिस्तस्या: प्रशंसा श्लाघा, गुरुभक्तेरिहलौकिकपारलौकिकगुणोपवर्णनमित्यर्थः, गुरुभक्तिप्रशंसात्र वर्ण्यत इति सम्बन्ध:, तत्रायमादिश्लोक:
गुरुभक्तिर्भवाम्भोधे-स्तारिका दःखवारिका। धन्यानां वर्तते चित्ते, प्रत्यहं नौरिव दृढा ॥७७॥
गुरुभक्तिर्धर्माचार्यबहुमानो भवाम्भोधे:. संसारसमुद्रात्तारिका, तारणकारिका, दुःखवारिका शारीरमानसाशर्मनिषेधिका, धन्यानां धर्मधनलाभवतां वर्तते सन्तिष्ठते नौरिव बेडेव दृढा बलिष्ठेति श्लोकसमासार्थ: ॥१॥ तत्र-गुरुलक्षणमिदं
धर्मज्ञो धर्मकर्ता च, सदा धर्मप्रवर्तकः ।
सत्त्वेभ्यो धर्मशास्त्रार्थ-देशको गुरुरुच्यते ॥१॥ अथवा- जो जेणं जंमि ठाणंमि, ठाविओ दंसणे च चरणे वा ।
सो चेव तस्स भन्नइ, धम्मगुरू धम्मदाणाओ ॥२॥
इति प्रथमश्लोकभावार्थः ॥७७॥ अथ गुरुभक्तेः फलमाह
यत्र शिष्टसमाचारो, यत्र धर्मव्यवस्थितिः । तत्राविगानतो दृष्टं, गुरुतत्त्वं विचक्षणैः ॥७॥
यत्र कुत्रापि शिष्टजनसमाचारो धार्मिकजनसमाचारो [यत्र च धर्मस्य व्यवस्थितिय॑वस्था] तत्र, विगानं व्यभिचार: न विगानमविगानं तस्मादविगानतो निश्चयेन दृष्टमुपलब्धं गुरुतत्त्वं धर्माचार्यरहस्यं विचक्षणैर्विद्वद्भिरिति श्लोकार्थः ॥७८॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org