________________
२३६
भिक्षुन्यायकर्णिका (ङ) संदिग्धसाधनः- यो मरणधर्मा न भवति स रागी
अपि न भवति, रथ्यापुरुषवत्। (च) संदिग्धोभयः-- यः अल्पज्ञो न भवति स रागी
अपि न भवति, रथ्यापुरुषवत् । एषु परचेतोवृत्तेर्दुर्लक्ष्यत्वाद् व्यतिरेकिणि रथ्यापुरुषे
रागाल्पज्ञत्वयोरसत्त्वं संदिग्धम्। (छ) विपरीतव्यतिरेक:- अनित्यः शब्दः कृतकत्वात् ।
यदकृतकं तन्नित्यं यथा आकाश: इति विपरीतव्यतिरेकः। व्यतिरेके हि साध्याभावः साधनाभावेन व्याप्तो निर्देष्टव्यः । न चात्रैवमिति विपरीतव्यतिरेकत्वम्। अनन्वयः, अप्रदर्शितान्वयः, अव्यतिरेक :, अप्रदर्शितव्यतिरेकश्चेति चत्वारोऽपरेऽपि दृष्टांन्ताभासा भवन्ति, यथाअनन्वयः- विवक्षितः पुमान् रागी, वक्तृत्वाद्, इष्टपुरुषवदित्यनन्वयः। यद्यपि इष्टपुरुषे रागो वक्तृत्वञ्च साध्यसाधनधर्मी दृष्टौ, तथापि यो वक्ता
स रागीति व्याप्त्यसिद्धरनन्वयत्वम्। 2. अनित्यः शब्दः, कृतकत्वाद् घटवद्, इति अप्रद
र्शितान्वयः। सन्नपि अन्वयो वचनेन न प्रकाशित इति परार्थानुमानस्य वचनदोषः।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
