SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 171
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १३८. भिक्षुन्यायकर्णिका प्रधानता भवति । यदा च जीवे सुखम् इत्युच्यते तदा जीवे वर्तमानस्य सुखस्य प्रधानता व्यक्ता भवति । पूर्वत्र सामान्यस्य द्रव्यस्य प्राधान्यम्। उत्तरत्र जीवे वर्तमानगुणस्य सुखस्य प्राधान्यमिति विवेकः। प्रधानताया मूलमस्ति क्रियायामन्वयः । सुखी जीव इत्यत्र जीवस्य अस्ति क्रियायामन्वय: जीवे सुख मित्यत्र सुखस्य तत्रान्वयः। इदानीं प्रकारान्तरेण नैगमं लक्षयन् सूत्रं करोति - 5. संकल्पग्राही च। भावाभावविषयत्वात् संकल्पग्राही विचारोऽपि नैगमो भवति। देशकालोपचारलोकरूढ़िवशात् संकल्पोऽनेकधा, यथाएधोदकाद्या' हरणप्रवृत्त ओदनं पचामीति। वीरनिर्वाणवासरोऽद्य। जातोऽयं विद्वान्। संकल्पग्राही विचार को भी नैगम नय कहा जाता है। _ नैगम नय के भाव और अभाव दोनों विषय होते हैं इसलिए संकल्पग्राही विचार को भी नैगमनय कहा जाता है। देश, काल, उपचार और लोकरूढ़ि के अनुसार संकल्प (कल्पना या आरोप) अनेक प्रकार का होता है, 1. वर्तमाननैगमः- अपूर्णायामपि क्रियाणां पूर्णतासंकल्पः । 2. भूतनैगम:-अतीते वर्तमानसंकल्पः । 3. भाविनैगम- वर्तमाने भविष्यत्संकल्पः। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002672
Book TitleBhikshunyayakarnika
Original Sutra AuthorN/A
AuthorMahapragna Acharya
PublisherJain Vishva Bharati
Publication Year2007
Total Pages286
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & Philosophy
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy