SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 160
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ चतुर्थो विभागः १२७ न होने के कारण स्वार्थ-स्वसंवेद्य होते हैं। श्रुतज्ञान स्वार्थ और परार्थ दोनों होता है। . वह जब शब्दोन्मुख और शब्द से उत्पन्न होता है तब स्वार्थ तथा दूसरों को प्रतीति कराने के लिए वचननिबद्ध होता है तब वह परार्थ होता है। न्या. प्र.- प्रमाणं द्विविधं भवति-स्वार्थ परार्थञ्च। एषु अवधिज्ञानं मनःपर्याय ज्ञानं, केवलज्ञानं, मतिज्ञानञ्चेति चत्वारि ज्ञानानि वाचा सम्बद्धानि न भवन्ति। वागसम्बद्धत्वादेव एतत् ज्ञानचतुष्टयं स्वार्थम् अर्थात् स्वसंवेद्यम्-स्वयं ज्ञेयं भवति । अनुभविता जनः स्वयमनुभवति एतत् ज्ञानचतुष्ट यजन्यं प्रकाशम् । अतः स्वार्थमेतच्चतुष्टयं ज्ञानम्। श्रुतज्ञानं तु स्वार्थं परार्थञ्चेति द्विविधं भवति। शब्दं श्रुत्वा ततो ज्ञानं बोधो वा स्वस्य कृते भवतीति स्वार्थं तदुच्यते। परस्य जनस्य प्रत्यायनाय बो धाय ज्ञानं यदा वागभिनिबध्यते = वाचा प्रकाश्यते तदा तत् ज्ञानं परार्थमित्युच्यते। अधुना परार्थज्ञानस्य सद्वाद इति नामान्तरमिति प्रतिपादयितुकामः समुपक्रमते 12. यत् परार्थं तन्नयवाक्यापरपर्यायः सद्वाद' एव। अखण्डवस्तुन एकधर्मप्रकाशनपरो वादः सद्वादः । एकस्मिन् 1. अयं भेदप्राधान्याद् भेदोपचाराद् वा क्रमेण वस्तुधर्मान् प्रतिपादयति, न तु एकस्मिन् समये अनेकान् इत्यसौ विकलादेशोऽपि कथ्यते। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002672
Book TitleBhikshunyayakarnika
Original Sutra AuthorN/A
AuthorMahapragna Acharya
PublisherJain Vishva Bharati
Publication Year2007
Total Pages286
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari & Philosophy
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy