Page Text
________________
प्राचीन मध्यकालीन साहित्यसंग्रह
-
'बोलत' कहेतां बोलतां थकां, तथा 'डोलत' कहेतां गमनागमन करता, शयनरूप क्रिया करतां थकां धीरता रूपे चेष्टाए मौनपणारूप क्रियाए, जाग्रतपणारूप चेष्टा करतों - इत्यादिक विपाकोदयजनित अनेकपणुं देखी तुझ वेषें अनेकत्वपणुं न मानीश. तो मानीए शुं ? ते कहे छे. विकल्प मांहि निर्विकल्पपणुं जाणी निर्विकल्पोपयोगभावनाए आत्मामां आपणे स्वभावे एक जाणीए. 'जितितिति' कहेतां ज्यांत्यां संयो[ गो]त्थ तथा सविकल्पनाएं द्रव्य विषे अनेकत्वपणानी भ्रांति न करीश. ४
छंद : ते ज एकत्वपणुं. अहो ज्ञानसरोवरना हंस ! अहो विचक्षण ! 'विचारो एकपणें तास' कहेतां आत्मा प्रति वलि तूं विचार, जे ए जन्म कोणे धर्यो एटले कोण जन्म्यो अने मरण ते केनी पासे छे केनो स्वभाव छे ? तो तूं विचार, जे मूओ कोण, जन्म्यो कोण ? उत्पत्ति विनाश ए तो पुद्गलपर्यायनां लक्षणधर्म छे. अने वली जो स्वर्गे कोण गयो, नरके कोण गयो ? स्वर्ग नरक ए तो कर्मचेतनाफल छे. क्ली तुं विचार, जेने अनंत सुख, अनंत बलपराक्रम, तेने दुःख केवुं ? तो कहे जे दुःख कोणे भोगव्यं ? इंद्रियगम्य सुखदुःख ते तो पुण्यपापनुं फल; ते पुण्यपाप तो पुद्गलकर्मपर्याय छे, अने निज - पोते आत्मा तेनो स्वभाव तो सहेजें आनंदरूप छे, थिर रूपें त्रण काल विषे ज्ञानरूप गुण घणा छे एहवं तुझपणुं जो एनं ध्यान धरी जो. ताहरे बे रूप नथी. तुं अद्वितीय छे. हे विचक्षण हंस ! एहवं तुं हकीकत करी जाण. एम एकत्वभावना भावतां एकएक अनेकएक, एकअनेक, अनेक अनेकादि भंग्यांश विचारतां सर्व द्रव्य, सर्व द्रव्यना गुणपर्यायादि विशेष जाण्यां जाय. ते जाणतां द्रव्याद्रव्य विषे अन्यत्वपणुं जाण्युं, ते जाणतां द्रव्यना गुणपर्यायादि सर्व संयोग - भिन्नत्व- अन्यत्वादि भेद विचारोपयोग उपज्यो, माटे पांचमी अन्यत्व - भावना ते भावे छे. ४
शाश्वत
५४६
छंद : अहो हंस ! आत्मा शाणो – डाह्यो – चतुर - विचक्षण - सुजाण, प्रीछक इत्यादिक संबोधने करीने आप आप स्युं कहण, सुणण, आलोच कहे छे. तुं आत्मा अने आत्माथी जे अन्य पदार्थ ते जो देखे, अथवा आत्मा सर्व द्रव्यथी अन्य न्यारो जुए; अहो चेतन ! सर्व द्रव्यस्वभावे कोइ द्रव्य कोइ द्रव्य- स्युं मळेलुं नथी. कोइ कोइ - स्युं द्रव्यार्थिक नये मळेलुं नथी, अने सर्व एकक्षेत्र अवगाहीने रह्या छे. परं- पर्यायार्थिक नये परप्रदेश परिचय परस्परें नथी करता एटले प्रदेशार्थिक नये पण भिन्नत्वपणुं छे, ते शा माटे ? जे निश्चयनयना धर्मे, जे माटे 'निच्च दव्वा निच्च पएसा निच्च गुणा निच्चानिच्च पज्जवा सर्व पदार्थ नित्यत्वधर्मी छे. आपणो स्वभाव लक्षणधर्म नित्यपणें' छे. आपआपणी शोभा विराजमान सर्व द्रव्य भूषित - अलंकृत छे. (४) हवे पांचमी अन्यत्व भावना भावतां अन्य जे पुद्गल द्रव्य,
तेना
Jain Education International
-
-
For Private & Personal Use Only
-
1
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002640 |
| Book Title | Prachin Madhyakalin Sahitya Sangraha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayant Kothari |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 762 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 11 MB |