Page Text
________________
५४५
अल्लुकृत बार भावना जे जे रूप धर्यां ते ते रूप देखी विभावपरिणतिरूप भावकर्म उपन्यु, तेथी ते ते रूप सर्व पोतानां करी जाण्यां. तेणे जे जे क्रिया नाट नाच्यो ते द्रव्यकर्म बंधरूप परिणमे. तेणे अनादिनो संसारी संसारमांहि रह्यो अने जो ए संसारभाव मिटे तो संसार कोइ वस्तु नथी. हवे संसारभाव मटे ते शुद्ध भाव कहे छे. समकिती जीव आत्माने एम समजावे, जे अहो आत्मा ! आपणो पद ते शुद्ध चेतनद्रव्य, ते शुद्धपणाने विचारवो. तेह ज तत्प्रगटन बीज अने संसारावस्था नाशनो उपाय, पण ते जो अंतरंग चित्तवृत्ति मांही दृष्टि दीजे तो आत्मपद पामीए. पण बाह्य दृष्टि जोतां केमेय न पामीए. ते माटे पर्वतोभिन्न निज पद जाणी ते मांहि ध्यानदृष्टिमग्न रहीए; अने बाह्य आ शं अनादि संबंधी पुद्गलद्रव्य नाटक करे छे, स्कंधादि रूपे ते नाटक आत्माथी अन्य संसाररूप जाणी उदास भावे वीए. ते पुद्गलना औदारिकादि स्कंधरूप स्वांग - भेष पामी, तेने विषे प्रीत न करीए. आपणे शुद्ध रूपे प्रीत कीजे तो ए भावना संसार मटे. (३)
दूहा : हवे कर्मचेतना कर्मफलचेतना ए बे ज्ञानचेतनाए जाणी ते माटे त्रीजा ज्ञाने रमना (?) तेणें ज्ञानचेतनाए ते संसारभावना उपरी संसार भावनाबले द्रव्यसंसार, भावसंसारथकी आत्मा रहित जाणीए. तेनुं कारण एकेक भावनारूप शुद्धोपयोग शुद्ध ज्ञानगुणांशोत्पत्तिरूप एकत्वभावनामां ज्ञानंपर्याय उपज्यो. अहीं एकेक भावना ‘मुख्य' समये एकेक माहिथी अनेक भावनोपयोग उपजे छे. जेम द्रव्यने विषे अनेक गुणपर्यायांशनी सत्ता छे तेम एक पर्यायांश विशेषपणे द्रव्यगुणादिकांश सत्ता छे; वळी पर्याय विषे प्रतीपपर्यायांश सत्ता छे. यथोक्तं उत्तराध्ययने :
रागो दोसो बिअ कम्मबीअं कम्मं च मोहप्प तवं वयंति,
कम्मं च जाई मरणस्स मूलं दु:खं च जाइं मरणं वयंति. १ एम द्रव्ये पर्यायसत्ता पर्यायें द्रव्यसत्ता पर्यायें सत्ता - ए रीते परंपराभाव जाणवो. हवे एकत्वभावना समकिती जीव एम भावे छे जे अहो जीव ! आत्मा अन्य द्रव्यपुद्गलादि तदोत्पत्ति तस्य गुणपर्यायादि संसारविकल्प तेथी रहित तूं एवी ताहरी एक दशा देखीने एकत्वभावनाए करी अप्पा - आत्माने जाणी ले, शुद्ध निश्चयनये. एटले विकल्प ते अनेकपणुं अशुद्ध पर्याय ते व्यवहारनय, अने निर्विकल्प ते एकत्वपणुं ते निश्चयनय. तेथी शुद्ध एकत्वपणुं विचार अने 'नाना' कहेतां अनेक भेद नयांश - पर्यायविकल्पन – स्वपन. द्रव्यादिकनी भेदभावविचारणा ते शुं ? - जे आ नर, आ नारकी, आ देव, आ तिर्यंच, आ एकेंद्रिय, आ बेंद्रिय, एम मार्गणा तथा गुणथाणादि भेद ए सर्व विकल्पना कहीए. ते तुं परनी जाणजे, एटले आत्माना जे भेद कहेवाय ते जे उपचारे परसंयोगोत्पन्न ते माटे परविकल्प जाणी ए दशा चिंतवीए. ४
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
H
| SR No. | 002640 |
| Book Title | Prachin Madhyakalin Sahitya Sangraha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jayant Kothari |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 762 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 11 MB |