________________
३१३
धर्मसागर उपाध्याय रास
(आ रासनी अंतनी कडीओ न प्राप्त थवाथी कान नाम, रचनासंवत् अने रचनास्थान संबंधी कही शकाय तेम नथी. छतां अनुमान ए करी शकाय तेम छे के कृति धर्मसागर उपाध्यायना कोई शिष्यनी हशे अने तेनी रचना तेमना स्वर्गवास पछी खंभातमा ज थइ हशे. पहेला एक फाटेल पार्नु ७ना आंकवाळु मुनि जशविजयने मळेलुं हतुं, पछी तेमणे जणाव्यु के तेनी प्रत पूज्यपाद प्रवर्तक श्रीमान् कान्तिविजय पासे छे एटले तेमने विज्ञप्ति करतां छ पानांनी प्रत पोतानी पासेनी हती ते सारा साथ जोग बीजी प्रतो साथे मोकलावी आपी. ते जोतां ते अधूरी नीकळी ने तेनुं अनुसंधान जशविजय मुनिश्रीवें उपरतुं सातमुं पार्नु नीकळ्यु. हवे ते पछी- नथी मळतुं तो तेनी शोधमा काळनो विलंब न करता जे छे ते उतारी अत्र मूकेल छे. प्रतमां जेमजेम आगळ वधता जईए तेमतेम अशुद्धि घणी मळे छे ने तेथी प्रश्नार्थक चिह्न मूकवां पड्यां छे. उतारवामां शब्दभेद - व्यवच्छेद पर खूब काळजी राखी छे.
आ जे नायकनो रास छे ते महासमर्थ विद्वान हताः परंत चस्तता-कट्टरता एटलीबधी हती के तेने उपशांत करवामां आवे तो पछी लाग आव्ये पुन: भभूकी नीकळती. आना छांटा एक गच्छ अने बीजा गच्छ वच्चे ज नहीं परन्तु तपागच्छना एक ज आचार्यनी शिष्यपरंपरामां पण विरोध रूपे घणा ऊड्या के जेना लिसोटा ते गच्छना शरीर पर हजु उझरडा रूपे जोवामां आवे छे. ते नायकनुं नाम धर्मसागर उपाध्याय छे. तेना संबंधी आमां मुख्य ऐतिहासिक बिना छे.
गद्यमा प्रायः धर्मसागरना शिष्ये ज नोंधेल वृत्तांतनी ८-९ त्रुटित पानांनी 'खरतर तपा चर्चा' आवा मथाळानी अपूर्ण प्रत मुनिवर (हाल आचार्य) श्री विजयवल्लभ पासे छे. ते पैकीनां चार पानांनी हकीकत उपयोगी धारी श्री जिनविजये 'आत्मानंद प्रकाश'ना वीर संवत २४४४ कार्तिकना - पु.१४ अंक ४मां प्रकट करी छे. तेमांनी हकीकतो आ रासमां जे हकीकत छे तेने विशेष पुष्ट अने विस्तृत करे छे तो ते त्यांथी जोई जवी.)
['जैन गुर्जर कविओ' मां आ कृति नोंधायेली नथी. कर्ता लब्धिसागरना शिष्य होवार्नु पण संभवित छे. छेल्ली पंक्तिमांनो पाटणनो निर्देश पण रचनास्थळ तरीके हशे ? - संपा.]
दूहा सरस वचन द्यु सरसती, वरसति वचनविलास; हंसवाहन गजगामिनी, सामिनी पूरइ आस. १ सकल सकलजनमनहरू, ऋषभादिक चउवीस; तस पय-पंकज प्रणमता, पूगइ मनह जगीस. २ वडवाचक वयरागरू, विद्याई वयरकुमार; सुद्ध सीलई करी सावलो[आगलो], थूलिभद्र अवतार. ३
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org