________________
प्रद्युम्नकुमार-चुपई
प्रधान अने बीजाओनी मददथी राज्य मळ्यु. पण पछी द्विजपुत्रने दान आपवामा आवेला एक गाम संबंधमा एकबीजाने न पिछानता करकंडु अने दधिवाहन वच्चे युद्ध थयु. त्यां साध्वीए
आवीने पितापुत्रने परस्परनी ओळखाण आपी. दधिवाहने करकंडुने राजपाट सोंपी दीक्षा लीधी. पछी करकंडुए पण दीक्षा लोधी.
आ उपरांत उदयभानु कृत 'विक्रमचरित्र रास'मां पण आ प्रकारनु कथानक आवे छे. जेमां राजा कन्याने परणी तेनी साथे थोडो वखत रही पछी पोताना राज्यमा चाल्यो जाय छे अने कन्याने भूली जाय छे. त्यारबाद कन्यानो पुत्र पोताना पिताना राज्यमां जई तेमने पोताना पौरुषनी प्रतीति कराववा अनेक पराक्रमो करे छे अने अंते पिताने मळे छे. ट्रॅकमां कथा आ प्रमाणे छः
उज्जैनीमां विक्रम नामे राजा हतो. तेणे स्वप्नमां लीलावती नामनी कन्याने जोई. त्यारबाद एक अवधूतना जणाब्या मुजब ते लीलावतीना देशमा जई युक्तिपूर्वक तेने परण्यो. त्यारबाद विक्रम कमास त्यां रह्यो. दरमियान लीलावती गर्भवती थई. राजा घरे जवा तैयार थयो, त्यारे लीलावतीने तेणे पाटडा उपर गाथामां नामठाम बधुं लखी आप्यु अने पछी-'तारा पुत्र सिवाय कोईने आ वात कहीश नहि'-एम कहो उज्जैनी आवी राजपाट संभाळी लीधु.
__ आ बाजु लीलावतीने पुत्र जन्म्यो. मोटो थतां 'न-बापो' कही निशाळियाए तेने महेणु मायु. आथी मा पासे आवी तेणे बाप विषे पूछयु. माए विक्रमे दीघेली गाथा आपी अने कह्य, 'ए मने धूतीने परणी गयां'. कुंवरे कां', 'जो हुँ तेने अनेक रीते धूतु त्यारे ज तारो पुत्र खरो'. मातानी रजा लईने ते उज्जैनी आध्यो. त्यां चंपक नामना वणिक साथे तेनी दोस्ती बंधाई अने तेनी मददथी तेणे युक्तिपूर्वक नापित अने कापडियाने झघडाव्या. राजाए आ धूताराने पकडवा माटे इनाम कादयं. तेनु बीई' अनुक्रमे जयराम नामना शेलोते, दामोदर नामना पुरोहिते. अने गाग नामनी वेश्याए झडप्यु. पण ते बघांने तेणे युक्तिपूर्वक हराव्या. अंते राजाए पोते तेने पकडवा बीहुँ झडप्यु.
राजाए एक धोबीने बोलावी पोताना वस्त्रो धोवा आप्यां अने किल्लाना दरवानने का, 'मने पूछया विना कोईने बहार जवा देशो नहि. कुंवरे आ बधु जाण्यु अने ते घोबीने त्यां गयो. वहेली सवारे गधेडा उपर लूगडां लादी धोबी जवा तैयार थयो. जेवो ते बाकीना बीजा र लेवा अंदर गयो के तरत ज कुंवर गधेडु हांकी गामनां दरवाजे उपडयो अने 'आ राजानां वस्त्रो छे' एम कही दरवाजो खोलाव्यो. एटलुं ज नहि परंतु दरवाननां वस्त्रो पण साथे साये लेतो गयो.
आ बाजु धोबीए बूमराण मचाव्यु. राजाए ज्यारे आ वात जाणी त्यारे ते तेनी पाछळ पडयो. रस्तामा कुवरे गधेडाने हांकी मूक्यु अने सोड ताणी एक बाजु सूई गयो. राजाए आवीने
तो कह्य. " प्रवासी छ. में एक माणस अने गधेडाने अहीथी जतां जोयां छे अने ते नदीना पाणीमां जगयां छे'. आथी राजा घोडो बांधी, केड कसीने नदीना पाणीमां पडयो. एटले कंवर घोडा पर चढी दरवाजे आव्यो अने दरवानने का के 'राजाना हुकम विना दरवाजो खोलीश नहीं. कदाच चोर पोते आवीने ह राजा छ एम कहे तो पण द्वार खोलीश नहि.'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org