________________
प्रद्युम्नकुमार-चुपई
त्यारबाद नयनावलीए विचार्यु के, 'राजा दीक्षा लेशे अने हु नहीं लडं तो मने मोटुं कलंक लागशे. जो पति मृत्यु पामे अने मंत्री पोते वचन थी बाळ राजाना पालन माटे मने पति पाछळ मरती रोकशे, तो तेटल कलंक नहि लागे. माटे कोई पण उपाये महाराजाने मारी नाखु'. एम विचारी तेणे भोजनमां झेर भेळव्यु. ते भोजन खावाथी मने झेर चढयु, हुँ सिंहासन ऊपरथी पटकाया. ते वखते सेवको राजवैद्योने बोलाववा गया. "वैद्य बोलाववा ठीक नहि" एम चिंतवती राणी व्याकुळ बनी, पोतार्नु वस्त्र मारा मुख उपर नाखती, हाहारव करती मारा देह उपर पडो. कोई न देखे तेवी रीते अने पोतानां वस्त्रो अस्त व्यस्त थई गया होय ए रीते रुदन करती एवी तेणीए अंगूठो अने आंगळीओ वडे गळे टूपो मारी मारा प्राण हरी लीधा."
आम आ कथामां राणी जेवी उच्च वर्णनी अने प्रेमाळ तथा मोभादार पति पामेली स्त्री कबडा साथे अनीति आचरे छे अने छेवटे पोताना पतिनु निकंदन काढी नाखे छे.
भा उपरांत परपुरुष साथे अघटित संबंध राखती पत्नी, पोताना ए कपटनी पोताना पतिने खबर पडे छे त्यारे सामु ते तेना पर चोरीनु आळ मूके छे-एवं वृत्तान्त आपणे 'श्री उपदेशप्रासाद' मांनी काष्टमुनिनी कथामां जोईशंः'
राजगृहनगरमां काष्ट नामे श्रेष्टिने वज्रा नामे कुलटा स्त्रीथी देवप्रिय नामे पुत्र हतो. ते. श्रेष्ठिए पोपट, मेना अने एक कूडो पाळया हता. अने घरनी संभाळ राखवा माटे एक ब्राह्मणना पुत्रने राख्यो हतो. एकदा श्रेष्ठ बहारगाम गयो त्यारे तेनो स्त्री आ युवान ब्राह्मणपुत्र साथे विषयसुख भोगववा लागो. आ जोई मेना तेने उपदेश देवा जतां वज्राए क्रोधथी पकडीने अग्निमां नाखी दीधी. ते जोई पोपट मौन रह्यो.
एक वखत ते वज्राने घेर बे मुनि भिक्षा लेवा माटे आव्या. तेमाथी वृद्ध मुनिए नानानिने का के 'आ कूकडानु मस्तक मांजर सहित जे खाय ते राजा थाप.' ते वचन पेला. ब्राह्मणपुत्रे सांभळी, तेणे वज्राने कूकडाने मारी तेनु मस्तक मांजर सहित पकावो आश्वानु कह्य वज्राए तेम कयु. परंतु ब्राह्मणपुत्र स्नान करवा गयेलो अने एटलामा पोतानो पुत्र निशाळेथी भूख्या आग्यो हतो, एटले तेणे कडानु मस्तक पोताना पुत्रने खवडावी दीधु. आ वात ब्राह्मणपुत्रे ज्यारे जाणी त्यारे तेणे वज्राने पोताना पुत्रने मारी तेना पेटमाथी कूडानु मस्तक लावी आपवानु को. वज्राए ते वात स्वीकारो. ते वात पुत्रनी धावमाता सांभळी गई, एटले ते निशाळेथी परभारी ज पुत्रने लई चालती चालतो चपानगरीना उद्यानमां आवी. त्यां ते गामनो राजा अपुत्र मरण पाम्यो होवाथी, प्रधानोए पंचदिव्य कर्या हता. ते पंचदिव्ये उद्यानमा सुतेला पेला पुत्रने प्रमाण को. आम ते देवप्रिय राजा बन्यो.
अहीं केटलेक काळे काष्ट श्रेष्ठि परदेशथी घरे आव्यो एटले पोपटे तेने सर्व वात कही. ते सांभळीने श्रेष्ठिए वैराग्य पामो दीक्षा लीधी. राजाना भयथी वज्रा पण ब्राह्मणपुत्रनी साथे पोताना गामथी नीकळी दैवयोगे पोताना पुत्रनां राज्यवाळा नगरमां आवीने रहेवा लागी.
१.
"श्री उपदेशप्रासाद"-कर्ता श्री विजयलक्ष्मीसूरि. गु० भाषांतर :-श्री जैनधर्मप्रसारक सभात्रीजी आवृति, पांचमा तपस्वी प्रभावक विषे कायमुनिनु दृष्टांत पृ० १५६-१५८
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org