________________
७२.
प्रद्युम्नकुमार चुपई
वार्ता आगळ चाले छे. तेमां पण फरीथी राजकुमार उपर भ्रष्टाचारनी शंका आवे छे. ते आ प्रमाणेः
रखडतां रखडतां बे राजकुमारो एक बीजा गाममां पहोंच्या त्यांना राजाए तेमने उत्तमकुळना जाणी नोकरीमा राख्या अने पोताना बे वृद्ध अंगरक्षकोनी साथे ते बे नणने पण अंगरक्षक तरीके नीम्या.
रात्रीना प्रथम प्रहरे मोटो राजकुमार चोकी करवा आव्यो अने ते राजाराणी सूतां हतो ते शयनगृह आगळ चोकी करवा मांड्यो. रात्रीने वखते एक मोटो सर्प छत ऊपरथी नीचे सरतो तेनी नजरे पड्यो सरतो सरतो ते राणी पासे पहोंच्यो. तरत ज मोटा राजपुत्रे पोतानी तलवारथी ए सर्पना कटका करी नाख्या अने तेने पथारी नीचे मूकी दीघा अने पोतानी तलवारने एक लूगडांमां वींटी लीधी. पछी एक लूगडांथी राणीनुं शरीर लुछवा गयो कारण के तेने थयुं के कदाच सर्पनु विष राणीनां शरीरने लाग्युं होय. जेवो ते राणीना शरीरने लछवा जाय छे त्यां राजा जागी जाय छे अने जुए छे तो राणीनी पासे तेनो आ अंगरक्षक ऊभो होय छे. राजा कंह बोलतो नथी. पण पछी त्यारबाद आवता दरेक अंगरक्षकने ए पूछे छे के, 'जे सेवक पोताना मालिकने दगो दे तेने शुं सजा करवी?' दरेक अंगरक्षक जवाब आपे छे के, 'तेनो शिरच्छेद करवो'. पण ते वखते उतावळे कार्य करवाथी हानि थाय छे ए विषे एक एक दृष्टान्त कहे छे. त्यारबाद मोटा राजपुत्रे आवी रात्रीनो सर्व वृत्तान्त जणान्यो अने पोतानी निर्दोषता साबित करी.
अहीं मात्र भ्रष्टाचारनी राजाने शंका ज आवे छे पण आज प्रकारनुं जे कथानक बंगाळनी लोककथामां खूब प्रचलित छे तेमां तो राणी स्पष्ट रोते भ्रष्टाचारनुं आळ ओढाडे छे. बंगाळनी आ कथा आ प्रमाणे छे :
9
एक राजाने त्रण पुत्रों हता. राज्यमां चोरोनो त्रात थयो होवाथी राजाए त्रणे पुत्रोने ते त्रास दूर करवानी आज्ञा आपी. प्रथम बन्ने भाईओ रात्रे फरवा नीकळ्या. पण बन्नेने चोरनी भाळ लागी नहीं. त्यारबाद सौथी नानो पुत्र शहेरमां नीकळयो. राजमहेलना दरवाजा पासे आवता तेणे राजमहलमाथी एक स्वरूपवान कन्याने बहार नीसरती जोई एने पूछयुं के, 'तुं कोण छे ? अने रात्रीने समये क्यां जाय छे?' एटले कन्याए कछु के, 'हुँ राज्यलक्ष्मी छु आज रात्रीए राजानु मृत्यु थवानुं छे. तेथो अह हवे मारो जरूर नथी. हुं बहार चाली जाउं छु” नाना राजकुमारे तेने राजाने बचावबानु वचन आपी, राजमहलमां पाछी वाळी.
•
राजकुमार त्यांथी सीधो पिताना शयनगृहमां गयो. त्यां जोयुं तो राजा भर ऊंघमां हतो अने बाजुनी शय्यामां तेनी बीजी युवान राणी सूती हती. त्यां तो राजकुमारे एक मोटा नागने राजाना पलंगनी आजुबाजु फरतो जोयो. राजकुमारे पोतानी तलवारथी ते नागना बे टूकडा कर्या. छतां पण संतोष न थवाथी तेणे ए नागना सेंकडो टूकडा कर्या अने पाननी थाळीमां मूक्या.
परन्तु ज्यारे राजकुमार सर्पना टूकडा करतो हतो त्यारे ए नागना लोही विषमय टीपु तेनी युवान ओरमान माना स्तन उपर जईने पड्यु. राजकुमारे जेम पिताने तेम माताने बचाववानो निश्चय करी पोतानी जीमे सात पडवाळो लूगठानो टूकडो वींटाळीने तेना वडे तेनी ओरमान माना स्तन पर पडेलु लोहीनुं टीपुं लूछवा गयो. ज्यां ते नीचो वळीने टीपुं लूछे छे एटलामां तो राणी तरत ज राजकुमार शयनगृहमांथी दोडी गयो. नाना राजकुमारनो नाश करवाना
लागी गई.
१. Folktales of Bengal by L.B. Day [ पृष्ठांक १४०-१५१ ]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org