Pradyumnakumara Cupai

SR No.: 002633
Original Sutra Author: N/A
Author: Kamalshekhar, Mahendra B Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad
Publication Year: 1978
Total Pages: 196
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & Literature
File Size: 9 MB

Page 67

६०
प्रद्युम्नकुमार-चुपई
पोताना नाना भाईने राजा द्वारा बढती मळेली जोईने तेना बे मोटा भाईओ इर्थ्यांना मार्या बळा जवा लाग्या अने तेने खतम करी नाखवानी योजना घडवा लाग्या.
एक दिवस राजा मांदो पड्या त्यारे मोटा भाईओए नाना भाईने राक्षस पासे मोकली मारी नाखवाना हेतुथी राजाने का, 'जो तमे राक्षसना सोनेरी पोपटन दर्शन करशो तो सामा थशो' अने राजाने ते माटे नाना भाईने मोकलवानी सलाह आपी. नानो भाई बहादुरीपूर्वक राक्षसने त्यां गयो अने चतुराइपूर्वक पोपट लई आव्यो. ते रीते मोटा भाईओए राक्षसने त्यांथी मारी नाखवा माटे नाना भाईने राक्षसनी घोडी, रत्ननी वीटी अने कांबळी लई आववा जणाव्यु. ते नानो भाई लई आव्यो. अंते मोटा भाईओए छेल्लो दाव अजमाव्यो. राक्षसने पकडी लावी, राजा जो तेनी उपर सवारी करे तो साजो थाय-एम कही राक्षसने पकडवा नानो भाईने मोकल्यो. स्यारे पण नानो भाई युक्तिपूर्वक राक्षसने पकडी लाग्यो. राजाए तेना उपर सवारी करी अने दैवयोगे साजो थई गयो, तेथी खुश थई राजाए पोतानी राजकुवरी परणावी, राजपाट आप्यु. पेक्युनोए पोताना मोटा भाईओ प्रत्ये वेरनो बदलो न लेतां तेओने ऊंचा दरज्जे स्थापी मान वधार्य:
आम अहीं इानी आगमां सळगता मोटा भाईओ नाना भाईने अनेकवार मरणोन्मुख स्थळे धकेले छे. पण हमेशां त्यांथी विजयी थईने ज नानो भाई पाछो आवी सुख-वैभवनो अधिकारी बने छे.
रायपुर जिल्लानी एक लोककथामां पण आ कथाघटकनो सुंदर रीते उपयोग थयो छे. ट्रॅकमां कथा आ प्रमाणे छे:' . एक राजाना खेतरने भूडो खूब नुकसान करता होई पोताना सात दीकरामांथी एक एकने तेनी चोकी करवा माटे रात्रे मोकल्या. परन्तु प्रथम मोटा छ तो रात्रे ऊघो गया अने खेतरनी चोकी न करी शक्या. सौथो नाना पुत्रे रात्रे खेतरमां जई पोतानी आंगळीनु टेरवु कापी तेना पर मोठु भभराव्यु, जेथी तेनो पीडामां रात्रे ऊंघ न आवी जाय. आम ते रात्रे जागतो हतो त्यारे मध्यरात्रोए सात घोडाआ अनाज खावा आव्या त्यारे नाना पुत्रे तेमांथी एक घोडाने पकडी पाड्यो. पकडायेला ते अश्वे संकट-समये मदद करवानु वचन आप्यु त्यारे नाना पुत्रे तेने छोडी मूक्यो .
बीजो सवारे खेतरने सहीसलामत जोई राजा खुश थई गयो. राजाए बाकीना मोटा पुत्रोने देशनिकाल कर्या. परन्तु नानो पुत्र तो मोटा भाईओनी पाछळ ज गयो. ज्यारे मोटा भाईओए तेने जोया त्यारे तेने खूब मार मार्यो अने तेने खलास करी नाखवा मांडया. ते वखते सौथी मोटा पुत्रे तेने गुलाम तरीके राखवा कह्य.
। केटलाक समय पछी तेओ बीजा राजाना गाममां आया. राजाने एक कुंवारी कन्या हती. राजाए ढंठेरो पीटायो के, 'जे कोइ पोताना घोडा वडे राजमहेल कुदावी जशे तेने पोतानी दोकरी परणावशे.' सोथी नाना पुत्रे भगवानना घोडानी मददथी राजमहेल कुदाम्यो अने राजकुवरी परण्यो. आ सांभळी तेना भाई ओर योजना करो के मोठा शब्दोथी ललचावीने नाना भाईने मारी नाखवो अने राजकंवरीने पडावी लेवी.
१ The Youngest Son. (A God-dhuka Lohar Story from Raipur Districit) From 'Foktales of Mahakoshal' by Verrier Elwin