Page Text
________________
भूमिका
४५
चित्रपट मूक्युं ते वखते गुणचन्द्रे चित्रनां वखाण करी, 'तमे आ रूप क्यां निहाळयुं छे ?' एम पूछ एटले बन्नेए तेने रत्नवतीनो वृत्तान्त जणाव्यो त्यारथी गुणचन्द्र रत्नवती प्रत्ये अभिलाषावाळो थयो. तेणे पोते रत्नवतीनुं चित्र आलेख्यु बनेए ते लईने, तथा गुणचन्द्रनी छबी चीतरी लईने ते रत्नवतीने बतावी त्यारे रत्नवती गुणचन्द्र प्रत्ये अनुरागवाळी थई ..
उपर्युक्त बे कथाओमां जेम पहेली कथामां चित्रकार अने बीजी कथामां चित्रमती तथा भूषण द्वारा चित्रनी प्राप्ति थतां नायक-नायिका वच्चे अनुराग प्रकटे छे तो वळी 'राणी चेलणा अने श्रेणिकराजानी कथा मां कोई एक तापसी द्वारा नायकने नायिकाना चित्रनी प्राप्ति थतां ते नायिकाने प्राप्त करवानी योजना करे छे. ट्रकमां कथा आ प्रमाणे छे' :
एकदा कोई एक तापसी चेटकराजानी सुज्येष्टा नामनी पुत्रीनुं चित्र लईने श्रे णकराजानी सभामां आवी. राजाने ते चित्र जोईने ते राजकन्याने परणवानी इच्छा थई. तेथी राजाए ते विषे अभयकुमारने आज्ञा करी. एटले अभयकुमारे गांधीना वेशे चेटकराजानी विशाखानगरीमां जई राजाना अंतःपुरनी पासे दुकान मांडी. पछी ज्यारे सुज्येष्टानी दासी तेनी दुकाने कंई वस्तु लेवा आवे त्यारे अभयकुमार श्रेणिकराजाना चित्रनी पूजा करे. ते जोईने एकदा दासीए तेने पूछ के 'आ कोनुं चित्र छे !' त्यारे तेणे 'श्रेणिकराजानु छे' -एम क. ते सांभळीने दासीए अभयकुमार पासेथी ते चित्र मागी लईने सुज्येष्टाने बताव्यु ते जोई सुज्येष्ठा कामातुर थईने बोली के, 'हे दासी ! आ राजा मारो पति थाय.' ते वात दासीए अभयकुमारने जणावी त्यारे अभयकुमारे तेना अंतःपुरथी मांडी राजगृह नगरी सुधीनी सुरंग खोदावी. ते रस्ते पिताने अमुक दिवसे त्यां आववानुं जणान्युं ..
आम नायक के नायिका चित्र अनायासे कोई व्यक्ति पासेथी प्राप्त थाय छे, कां तो कोई व्यक्ति पोते ज चाहीने ते चित्र बतावे छे. कां तो चित्रने अमुक विशेष व्यक्ति पासे पहोंचाडवा कोई योजना घडवामां आवे छे.
अनुराग जगाववा युक्तिपूर्वक इच्छित व्यक्तिने चित्र बताववानी वात, 'कथासरित्सागर' मांनी 'पृथ्वीरूप राजा अने रूपलता राणी'नी कथामां आलेखवामां आवी छे. आ कथानो टूक सार आ प्रमाणे छे :
प्रतिष्ठान नामना नगरमां पृथ्वीरूप नामना राजा पासे बे बौद्ध साधुओए मुक्तिपुरना राजानी रूपलता नामनी कानां रूपगुणना वखाण कर्या. आ सांभळी पृथ्वीरूप राजा कामातुर थयो अने तेणे पोताना कुमारिदत्त नामना चित्रकार पासे पोतानी छबी चितरावी अने कछु के 'तु' आ छबी लई आबे साधुओ साथे मुक्तिपुर जई रूपधर राजा अने रूपलताने कोई युक्तिथी आ मारी छबी बतावजे. अने रूपलतानी छत्री चित्रमां आलेखी अहीं मारी पासे लावजे. '
मुक्तिपुरमां पहोंची ते चिताराए राजानी छबीवाळो पडदो मुख्य बजारमां लटकावी सर्वने जगान्यु' के 'मारा जेवो श्रेष्ठ चितारो दुनियामां नथी. ' राजा रूपधरे आ सांभळी चिताराने बोल अने पोतानी पुत्री रूपलतानुं चित्र आलेखवा कं. चिताराए रूपलताने कपड़ा उपर तादृश आलेखी. ते जोई योग्य जमाई मेळववानी इच्छाथी राजाए योग्य पुरुष जो जोयो होय 'उपदेशप्रासाद' - स्तंभ ३ जो व्याख्यान ३६ मुं, पृ. १८६ - कर्ता विजयलक्ष्मीसूरि
१.
[ गुज. भाषां. ]
'कथासरित्सागर' - 'अलंकारवती लंबक' - तरंग १ लो - गुज. भाषांतर. पृ. ६१७
२.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002633 |
| Book Title | Pradyumnakumara Cupai |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kamalshekhar, Mahendra B Shah |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 196 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 9 MB |