SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 419
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ भाषा और साहित्य ] आष ( अद्ध मागधी) प्राकृत और मागम वाङमय [३६९ अग्र का अर्थ - परिमाण और अयन का अर्थ गमन-परिच्छेद या विशदीकरण है। अर्थात् इस पूर्व में सब द्रव्यों, सब पर्यायों और सब जीवों के परिमाण का वर्णन है। पद-परिमाण छियानवे लाख है। ३. वीर्यप्रवाद पूर्व-सकर्म और अकर्म जीवों के छोर्य का विवेचन है। पद-परिमाण सत्तर लाख है। ४. मस्ति-नास्ति-प्रवाद पूर्व-लोक में धर्मास्तिकाय आदि जो हैं और खर-धिषणादि जो नहीं हैं, उनका इसमें विवेचन है अथवा सभी वस्तुए स्वरूप की अपेक्षा से हैं तथा पर-रूप की अपेक्षा से नहीं हैं, इस सम्बन्ध में विवेचन है। पद-परिणाम साठ लाख है। ५. ज्ञान-प्रवाद पूर्व-मति आदि पांच प्रकार के ज्ञान का विस्तारपूर्वक विश्लेषण है। पद-परिमाण एक कम एक करोड़ है। ६. सत्य-प्रवाद पूर्व-सत्य का अर्थ संयम या वचन है । उनका विस्तारपूर्वक सूक्ष्मता से इसमें विवेचन है । पद-परिमाण छः अधिक एक करोड़ है। ७. आत्म-प्रवाव पूर्व-आत्मा या जीव का नय-भेद से अनेक प्रकार से वर्णन है। पद-परिमाण-छब्बीस करोड़ है। ८. फर्म-प्रवाद पूर्व-ज्ञानावरणीय आदि आठ प्रकार के कर्मों का प्रकृति, स्थिति, अनुभाग, प्रदेश आदि भेदों की दृष्टि से विस्तृत वर्णन किया गया है। पद-परिमाण एक करोड़ छियासी हजार है। ६. प्रत्याख्यान पूर्व-भेद-प्रभेद सहित प्रत्याख्यान-त्याग का विवेचन है । पद-परिमाण चौरासी लाख है। १. अन परिमाणं तस्य अयनं गमनं परिच्छेद इत्यर्थः। तस्मै हितमग्रायणीयम्, सर्वव्यादि परिमाणपरिच्छेदकारि - इति भावार्थः तथाहि तत्र सर्वदुव्याणां सर्वपर्यायाणां सर्वजीवविशेषाणां च परिमाणमुपवर्ण्यते । –अभिधान राजेन्द्र, चतुर्थ भाग, पृ० २५१५ २. अन्तरंग शक्ति, सामर्थ्य, पराक्रम । ३. यद् वस्तु लोकेऽस्ति धर्मास्तिकायाऽदि यच्च नास्ति खरभंगादि तत्प्रववतीत्य स्तिनास्ति प्रवादम् । अथवा सर्व वस्तु स्वरूपेणास्ति, पररूपेण नास्तीति अस्तिनास्तिप्रवावम् । -अभिधान राजेन्द्र, चतुर्थ भाग, पृ० २५१५ ४. सत्यं संयमो वचनं वा तत्सत्यसंयम वचनं वा प्रकर्षण सप्रपञ्च ववतीति सत्यप्रवादम् । -अभिधान राजेन्द्र, चतुर्थ भाग, पृ० २५१५ ____Jain Education International 2010_05 For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002622
Book TitleAgam aur Tripitak Ek Anushilan Part 2
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagrajmuni
PublisherArhat Prakashan
Publication Year1982
Total Pages740
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & Literature
File Size14 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy