________________
५१७
इतिहास और परम्परा] त्रिपिटकों में निगण्ठ व निगण्ठ नातपुत्त : मूल पालि पुत्तदारं सुखेन्ति पीणे न्त, मित्तामच्चे सुखेन्ति पीणेन्ति, समणब्राह्मणेसु उद्धग्गिक दक्खिणं पतिट्रपेन्ति सोवग्गिक सुखविपाकं सग्गसंवत्तनिकं । सक्का नु खो, भन्ते, एवमेव दिठेव धम्मे सन्दिट्टिकं सामञफलं पञपेतुं" ति ?
छ तित्थियवादा
"अभिजानासि नो त्वं, महाराज, इमं पन्हं अञ्ज समणब्राह्मणे पुच्छिता" ति ? "अभिजानामह, भन्ते, इम पञ्ज समणब्राह्मणे पच्छिता" ति। "यथा कथं पन ते, महाराज, ब्याकरिंसु, सचे ते अगरु भासस्सू" ति । "न खो मे, भन्ते, गरु' यत्थस्स भगवा निसिन्नो, भगवन्तरूपोवा" ति । "तेन हि, महाराज, भासस्सू” ति।
पूरणकस्सपवादो
"एकमिदाह, भन्ते, समयं येन पूरणो कस्सपो तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा पूरणेनो कस्सपेन सद्धि सम्मोदि । सम्मोदनीयं कथं सारणीयं वीतिसारेत्वा एकमन्तं निसीदि । एकमन्तं निसिन्नो खो अहं, भन्ते, पूरणं कस्सपं एतदवोचं-'यथा नु खो इमानि, मो कस्सप, पुथुसिप्पायतनानि,....।
“एवं वुत्ते, भन्ते, पूरणो कस्सपो में एतदवोच-'करोतो खो, महाराज, कारयतो छिन्दतो छेदापयती पचतो पाचापयतो०.......।
___इत्थं खो मे, भन्ते, पूरणो कस्सपो सन्दिट्टिकं सामअफलं पुट्ठो समानो अकिरियं ब्याकासि। सेय्यथापि भन्ते, अम्बं वा पुट्ठो लबुजं ब्याकरेय्य, लबुजं वा पुट्ठो अम्बं ब्याकरेय्य; एवमेव खो मे, भन्ते, पूरणो कस्सपो सन्दिट्टिकं सामञफलं पुट्ठो समानो अकिरियं ब्याकासि । तस्स मय्हं, भन्ते, एतदहोसि- 'कथं हि नाम मादिसो समणं वा ब्राह्मणं वा विजिते वसन्तं अपसादेतब्बं मझेय्या' ति : सो खो अहं, भन्ते, पूरणस्स कस्सपस्स भासितं नेव अभिनन्दि नप्पटिक्कोसि । अनभिनन्दित्वा अप्पटिकोसित्वा अनत्तमनो, अनत्तमनवाचं अनिच्छारेत्वा, तमेव वाचं अनुग्गण्हन्तो अनिकुज्जन्तो उट्ठायासना पक्कमि।"
मक्खलिगोसालवादो "एकामदाह, भन्ते, समयं येन मक्खलि गोसालो.......।
अजितकेसकम्बलवादो "एकमिदाहं, भन्ते, समयं येन अजितो केसकम्बलो.......।
पकुषकच्चायनवादो "एकमिदाह, भन्ते, समयं येन पकुधो कच्चायनो०......।
____Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org