________________
भगवतीचूर्णिः
कायिके सरीरस्पन्दमानसो मनोव्यापारप्रणिधिः ।
इषुसंयोगोऽधिकरणं । खेवगस्सेव प्रणयते न मृगवधो नेतरेषाम् । किं कारणं ? कज्जमाणं कृतमेव, हन्यमानो हत एव । छम्मासाणुबंधी करणविधेः परतो अण्णं परिणामान्तरं पोग्गलादिसंघातो जाति द्रा [८] ॥८॥
गरुयदव्वे णत्थि अच्तं हेट्ठाअवठ्ठाणभावं अलहुयदव्वे वि णत्थि उड्ढागमणतो, निच्छयणयस्स ववहारस्स बातर-दव्व-खंधेसु वजादि(ग)रुतादियगुरुलहुं णिच्छयणयस्स । गुरुलघु अट्ट फासा खंधा । अगरुलघुअमुत्तदव्वाणि तप्पदेसपज्जयाकालो सुहुमपरिणया चतुप्फासा य । खंधा एगे जीवे त्ति दव्वठ्ठयाए । एकम्मि जीवे सव्वपज्जयसंगहातो । जहा जीवे भवपज्जया तहा भवे वीतरपज्जय त्ति कट्ट एक भवयकरणे दुभवयकरणं जालगंठिकावत् ? उत्तरं-निच्छयणयेन एगे जता एगं गेण्हति ण तदा बितियस्स गहणं । घडविण्णाणकाले घडएगट्ठण विण्णाण इव, थिरसुत्ते थिरो जीवो दवद्वताए, कम्माइं अत्थिराइं, संजोगविभाग-संबंधतो जीवो ण विद्धंसति, कम्मपोग्गला विद्धंसंति । सव्वगमेसु एवेव ।९।
___चलमाणे नो चलिते दव्वट्ठियस्स सव्वमणुप्पण्णमविणट्ठमिति कटु, अहवा ववहारस्स इच्छितकज्जाकरणातो णो चलितं । णिच्छयस्स जइ एगसमयचलितमचलितं तेण निट्ठा कालाभावो वीतिविरुद्धं अतो चलितं । दो परमाणुपोग्गला सण्हत्तणातो ण संहणंति तिप्पभिती समुदातो सो च्वेव परमत्थतो पुट्ठिभेएण केवलं भिजंति । तिण्हं च मज्झत्तणातो छेदो भवति ततो दिवड्डता ? उत्तरंसमुदाएण अवयवपुव्वएण होयव्वं, पिंडवत् । जे य अंता अवयवा ते परमाणू । तेसिं च समुदायो वि होति कारणत्तातो तंतुपट इव । ण य तिण्ह मज्झभेदो अवयवत्वात् परमाणुवत्, भेदेण तिप्पदेसो तिण्णि वा दो वा भवंति ।
तहा भासादव्वाइं कारणत्तेण पढमपच्छिमकाले भासाए निद्दिस्संति । वट्टमाणसमयपरमणिरोहे ववहारा-भावातो ? उत्तरं-भासा वट्टमाणकालय तेण दवतीति कट्ट, तप्पज्जायपरिणामातो हवति, घटवत् । अण्णहा भासाभावो सव्वभासा पसंगो वा । एवं किरियादिपदेसु योज्यम् । परिहारो य दुभवयकरणे न किरियातो भणियातो । पढमसतं सम्मत्तं ॥छ।
ण जीवा एगिदिया णिप्फंदाणुस्सासादित्तातो भासरासी इव होहिंति, तिसिं फंदादिणो धम्मा । आहारादिपुव्वसरीरचयणातो पुरिस इव उस्सासादियवट्टमाणो वाउपाणो सो सव्वेसिं वाउकाइयाण वाउक्कातो चेव ऊसासो ।
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org