SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 32
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ गुप्तवंशना प्रारम्भसमयविषे इतिहासकारोनी मान्यता अनेकविध छ । केटलाक विद्वानो आंध्रराज्य कालमा ज गुप्तवंश शरू थई गयो हतो आम माने छ । आ गुप्तवंशने ज आंध्रभृत्यवंश कहेवामां आवे छे 'एते प्रणतसामन्ताः श्रीमद्गुप्तकुलोद्भवाः । श्रीपार्वतीयांध्रभृत्य-नामानः चक्रवर्तिनः ॥' आवी रीते कलियुगराजवृत्तान्तमा उल्लेख छ । आ वंश कृष्णानदीनी दक्षिणदिशामां श्रीशेलनामना पर्वतप्रदेशमां शरूआतमां राज्य करतो हतो। ते वंशमां तृतीय राजा प्रथमचंद्रगुप्त तेनो पुत्र समुद्रगुप्त हतो जेने संगीतविशारद होवाथी गन्धर्वसेन पण केटलाको कहेता हता। तेना पुत्ररत्नने केटलाक ऐतिहासिको पराक्रममां सूर्य 'जेवो होवाथी विक्रमादित्य द्वितीयचन्द्रगुप्त शकारि साहसाङ्क माने छ । एम मनाय तो आ. विक्रमादित्यथी पूर्ववर्ती वसुबन्धु थशे । चरकसंहिता. आ नयचक्रमा चरकसुश्रुतना केटलाक वचनो जोवामां आवे छे । वैद्यकने लगता प्राचीनतम प्रमाणभूत पाछळना वैद्यक ग्रन्थोना मूळभूत चरकसंहिता अने सुश्रुतसंहिता आ बे ग्रन्थ छे । आ बे ग्रंथना पूर्व काळमां पण आयुर्वेद विषयना केटालाक सूत्रो अने शास्त्रो विद्यमान हता । पुनर्वसु आत्रेये 'छ' शिष्यो ने आयुर्वेद भणाव्यो । पहेला अग्निवेशे रचेला तंत्रनो प्रतिसंस्कार करीने चरके आ संहितानी रचना करी छ। केमके आ संहितामा दरेक अध्यायनी शरूआतमा 'आत्रेय उवाच' तथा स्थळे स्थळे अग्निवेश प्रश्न करे छे अने पुनर्वसु आत्रेय उत्तर आपे छ । आ रीते आ संहिता होवाथी आना मूळ उपदेशक पुनर्वसुआत्रेय छ । आमां अग्निवेशना वचनोने जुदां करी शेष वचन बाय पुनर्वसु आत्रेयनां कही शकाय एम नथी केमके अभ्यायोना अन्तमा 'अग्निवेशकृते तंत्रे चरकप्रतिसंस्कृते' आनो उल्लेख जोवामां आवे छे । एटले पुनर्वसुआत्रेये उपदेश आप्यो। अग्निवेशे जे तंत्र रच्यु तेनो चरके प्रतिसंस्कार करीने चरकसंहिता करी । प्रतिसंस्कार एटले संक्षिप्तार्थनो विस्तार के अतिविस्तृतनो संक्षेपकरवो, ते पछी पण दृढबले पोताना ४१ अध्यायनो उमेरो कर्यो । आ प्रकारे कुल चरकसंहिताना १२० अध्यायो थाय छ । प्राचीनकाळमा त्रण आत्रेयनां नाम मळे छे (१) पुनर्वसु आत्रेय (२) कृष्णा आत्रेय अने (३) भिक्षु आत्रेय । 'गान्धर्व नारदो वेदं कृष्णात्रेयश्चिकित्सितम् ( महाभारत, शां०, अ २१०) आ वचनथी आयुर्वेदना मूळ आचार्य कृष्णात्रेय होवा जोईए । श्रीकंठ टीकाकार 'कृष्णात्रेयः पुनर्वसुः' आ रीते कृष्णात्रेयने ज पुनर्वसु कहे छे । 'अग्निवेशाय गुरुणा कृष्णात्रेयेण भाषितं' (चरक. चि० अ० २८ श्लो० १५३) तथा 'कृष्णात्रेयेण गुरुणा भाषितं वैद्यपूजितम्' आ बर्धा वाक्योथी पुनर्वसु आत्रेयने ज कृष्णात्रेय कहे छे आथी नक्की थाय छे के पुनर्वसुआत्रेय अने कृष्णात्रेय आ बन्ने एक ज व्यक्तिनां नाम छे । एवो कोई पराक्रमी राजा हतो जेर्नु नाम विक्रमादित्य हतुं माठे ज बीजा पराक्रमी राजाओ पोताने पराक्रमी दर्शाववा ते ज विक्रमादित्यनो आरोप करीने अमुक राजा विक्रमादित्य छे आQ नामकरण करे छे आवी मान्यता खोटी छ। २'ऋषींश्च माणः', चरक. वि० अ०८, तथा 'विप्रतिपत्तिवादास्त्वत्र बहविधाः सूत्रकाराणामृषीणां सन्ति सर्वेषाम चरक. शा. अ० ६. तथा 'विविधानि हि शास्त्राणि प्रचरन्ति लोके' चरक. वि. अ. ८॥ ३ आ पुनर्वसु आत्रेयने चान्द्रभागिनामथी पण ओळखाववामां आवे छे (चर. सू. १२ मेलसंहिता पृ. ३९ मां) आ नामथी आ भात्रेय चंद्रभाग नामना स्थळना रहेवासी होय एम लागे छ । न०प्र०४ Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002587
Book TitleDvadasharnaychakram Part 4
Original Sutra AuthorMallavadi Kshamashraman
AuthorLabdhisuri
PublisherChandulal Jamnadas Shah
Publication Year1960
Total Pages364
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari & Philosophy
File Size11 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy