SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 37
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २८ " १४ अनुक्रमणिका अन्वयव्यतिरेकयोरभावेऽपि धूमादिज्ञाने प्रत्यक्षत्वा सपक्षे यावति लिङ्गादर्शनं न दोषः किन्तु लिङ्गिनि पादनं शाब्दलैङ्गिकयोः । । १ लिङ्गादर्शन मिति व्यवस्थापनम् अन्वयव्यतिरेकवियुततथ्यज्ञानत्वहेतूपन्यासः ३ | सर्वत्र लिङ्गिनि लिङ्गस्य दर्शनादेव गमकत्वात्तद्विपरीतशब्दस्यानुमानस्वसाधकहेत्वन्तरनिराकरणम् तया प्रकाश्यप्रकाशकत्वाख्यानायुक्तत्वकथनम् ९११ १ तदर्थप्रसाधनम् तदुक्तप्रकाश्यप्रकाशकत्वसमर्थककारिकाप्रकटनम् , न प्रमाणान्तरं शाब्दमिति कारिकायाः समीकरणम् ९०६ 'सम्बन्धो यद्यपि द्विष्टः' इति प्रथमकारिकाशाब्दस्य प्रत्यक्षप्रसङ्गवदनुमानस्यापीत्यापादनम् व्याख्यानम् कृतकत्वाद्यनुमानस्यात्मापोहेन स्वार्थनाशकत्व लिङ्कलिङ्गिनोनियमप्रकाशकद्वितीयकारिकोपन्यासः , साधनम् यथा साधने सति साध्यं भवत्येव तथा साध्ये सति आत्मापोहस्य भावनम् __ साधनं भववेत्येति शङ्कनम्। स्थाण्वस्थाण्वप्रतिपत्तिवदिति दृष्टान्तः । अनित्यत्वे यथा कृतकत्वं भवत्येवेति प्रकाशकअग्रहीतब्राह्मणाबाह्मणार्थप्रतिपत्तिवदिति दृष्टान्तः - तृतीयकारिकोद्भावनम् लिङ्गस्यात्मापोह निगमनम् सति साध्ये क्वचित् साधनसम्भवेऽपि न तथा गुणसमुदायरूपत्वादमस्यापरमार्थत्वेनाग्रहण नियम इति तत्कारिकाव्याख्यानम् मित्यादिपूर्वग्रंथातिदेशनम् | तत्र कारणप्रकाशकचतुर्थकारिकोपन्यसनम् । पक्षधर्मानुपपत्तिप्रदर्शनम् ९०७ . | कृतकत्वेनानित्यत्वस्य व्याप्तत्वेऽपि नानित्यत्वं सपक्षासपक्षयोरप्येवमेवाप्रतिपत्तिरित्यतिदेशनम् साधनमिति साधकपश्चमकारिकोद्भावनम् अतिदिश्यमानग्रन्थावधिप्रकाशनम् | तत्कारिकाव्याख्यानम् प्रागुक्तन्यायस्य संक्षेपतः प्रदर्शनम् उक्तार्थस्पष्टीकरणफलकषष्ठकारिकोपन्यासः अनुमानस्याप्रमाणत्वप्ररूपणम् | भावार्थप्रदर्शनपूर्वकान्यापोहवादिमतोपसंहरणम् , अग्निधूमयोः साध्यसाधनत्वे दोषमभिधाय देशस्य यद् यदात्मना भवति तदेव साध्यं तस्य यः साध्यसाधनत्वाभिधानम् १। परिणामः तदेव साध्यमित्याचार्यस्य समाधानम् ९१३ १ साध्यसाधनभावप्ररूपणम् आचार्यकारिकोपन्यसनम् लिङ्गिनि लिङ्गस्यासम्भवनिरसनम् तद्भावदर्शनव्यावर्णनम् तत्रैव तयोः प्रधानोपसर्जनभावेन नियतत्वोक्तिः तद्भावाग्रहणे दोषकथनम् देशस्यैकस्य साध्यसाधनभावव्याख्यानम् | अन्यव्यावृत्त्यात्मना साध्यसाधनभावे लिङ्गिन्यपि ज्ञाप्यज्ञापकभावेन लिङ्गलिङ्गिनोः प्रधानोपसर्जन दोषमाह भावप्रकटनम् ९०९ ४ तत्रेत्यभूतान्वयसाधनार्थतथार्थत्वादिति हेतूकरणम् , ७ कार्यकारणभावेन प्रधानोपसर्जनभावप्रदर्शनम् । , ५ तद्भावदर्शनादेव साध्यसाधनधर्मयोर्व्यवस्थाकथनम् ९१४ २ सम्भवलिङ्ग लिङ्गिनोः साध्यसाधनभावोऽन्वय कृतकानित्यत्वदृष्टान्तनिरूपणम् प्राधान्येनापोहप्राधान्येनेति रूपणम् साधर्म्यदृष्टान्ते प्रोक्तन्यायसंघटनम् सम्भवत इत्युक्तेः फलमाख्याति | उक्तार्थ महानसे घटादौ प्रदर्शनम् अपोहवादिमतेन धूमहेतुः संशयहेतुः संयोगस्य द्विनिष्ठत्वादुक्तस्य दोषस्य निरसनम् ९१५ स्यादित्याख्यानम् | एकस्यैव धर्मिणः साध्यसाधनत्वे सङ्करदोषनिरसनम् , ९ तत्प्रतिपत्त्याधानाधारधर्मभावात्मकप्रत्यया लिङ्गलिङ्गयेकरूपापादननिराकरणम् व्यवस्थानकारणत्वहेतूद्भावनम् एकसम्बन्धिना द्वितीयसम्बन्धिरूपेण भवितव्यमिति स्थाणपुरुषभावाभावप्रतिपत्तिवदिति निदर्शनम् ९१० २नियमनिरसनम भयोगुडाङ्गारादौ प्रत्यक्षतो धूमादर्शनशङ्कानिरासः ७ प्रत्यक्षाप्रत्यक्षविशेषदर्शनप्रतिपादनम् ९१६ १ ९०८ . _Jain Education International 2010_04 For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.002586
Book TitleDvadasharnaychakram Part 3
Original Sutra AuthorMallavadi Kshamashraman
AuthorLabdhisuri
PublisherChandulal Jamnadas Shah
Publication Year1957
Total Pages430
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari & Philosophy
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy