________________
हितोपदेशः । गाथा-६६ - जीवदयाविषये नरकेसरिनरपतिकथानकम् ।।
कीरउ एवं पिहुहुज उवसमे नहु छुहाइ जइ अनो । को विउवाओ अजरामरा उन पलासिणो विजए ।।२२४।। भूओवमद्दणं ता विमुंच भद्दय ! दुरंतपेरन्तं । पुवोवयारओ वि हु एसो हु महोवयारो मे ।।२२५ ।। अह तहभवियवत्तणओतहाविहस्सावि तस्स हिययंमि । संकन्तं मुणिवयणं वयणंपिवदप्पणतलंमि ।।२२६ ।। विरमइ पाणिवहाओ मजं वजेइ परिहरइ पिसियं । गिन्हइ अभिग्गहो निसिभोयणविरमणाईणि ।।२२७।। तो तदेसियमग्गो मुणिवसहो विहरिओ जहाभिमयं । सबरो विहु सकलत्तो पालइ पाणोवमे नियमे ।।२२८।। अह पेसलफलदलकलियपाणवित्तिस्स तस्स सबरस्स । वोलीणेसुंकइवयदिणेसु सहसा वणे तंमि ।।२२९।। खरपवणपणुल्लियवेणुपव्वसंघट्टणासमुल्लसिओ । जुगविगमसमयसामरिसगिरीसनयणानलु व्व दवो ।।२३०।। कुवियविहिविलसिएण व दुनिग्गिज्झेण तेण दहणेणं । तणकट्ठपुष्फपत्ताइ भासरासीकयं सयलम् ।।२३१।। वणदवतावियतणुणो सव्वे तव्वासिणो तओ सबरा । एगं अगाहसलिलं महादहं सणियमोइन्ना ।।२३२।। निद्दड्डेसुं फलमूलकंदपमुहेसु तेसि भक्खेसु । निच्छुभिउं मच्छाई तओ तओ ते समारद्धा ।।२३३।। वणदवपक्काई पुल्लिंदएसु मीणाई कवलमाणेसु । सो पुव्वुत्तो वुत्तो पुलिंदोदओ नियपुलिन्दीए ।।२३४।। भवियव्यावसेणं संघडियं संकडं इमं ताव । एएणं चिय भक्खेण किन्न पाणेस वोलेसि ।।२३५ ।। उवसंते दवदहणे पुणरवि लीणा वणंतरं किंपि । निव्वाहिस्सामो निम्मलाई निययाइं नियमाइं ।।२३६।। अह ईसि विहसिऊणं भणियं सबरेण हरिणसावच्छि ! ।सुत्थासु अवत्थासुंको न समत्थो वए धरिउं ।।२३७।। वसणकसवट्टएसं सुचरियचामीयरन्न निव्वडइ । जेसिं तेसिं कह कंठभूसणत्तं लहइ लोए ।।२३८।। तामा मयच्छि मणसा वि पावचरिएसु कुणसु अहिलासं । पडिवन्ननियमनिव्वाहणेण जं होइ तं होउ ।।२३९।। जीवंते वयजीवे मयावि जीवंतया सुयणु अम्हे । तंमी पुणो विवन्ने जीवंता वि हु मय येव ।।२४०।। इच्छाइ सुजुत्तीहिं संठविया सा तहेव पडिवत्रा । निंदियनियदुअरिया जाया अब्भुजया नियमे ।।२४१॥ इय निब्बूढपइन्नं तं मिहुणं वणदवंमि उवसंते । अत्रंमि वणनिगुंजे संकन्तं ललइ लीलाए ।।२४२।। कालक्कमेण मरिउं सो सबरनरो नरेसबद्धाऊ । तेण सुकएण जाओ एसो नरकेसरी राया ।।२४३।। सा वि हु सब्बरी मरिउं सुचरियलेसेण तेण उववन्ना । पुव्वावत्थाइ इमा मह तणया चंदलेह त्ति ।।२४४।। जं पुव्वभवे नियमो मणसा कलुसीकओ खणमिमीए । तेणावहारजणियं मणोदुहं किंपि अणुहूयं ।।२४५।। ता जइ विसुद्धसद्धम्मकम्मनिम्माणविरहियाए वि । जीवदयाए इक्काइ जायए एरिसा रिद्धी ।।२४६।। ता किं लद्भूण सुमाणुसाइसामग्गियं न उजमह । सावजवजणेणं भव्वा निव्वाणसुहहेउं ।।२४७।। इय मुणिवइवयणाओ धम्मुवएसं च पुव्वजम्मं च । नरकेसरी नरिंदो सोऊणं सविणयं भणइ ।।२४८।। भवभयहराइं भयवं संसयदलणाई पसमसाराइं । धन्नाण कन्नकुहरे चरंति तुम्हाण वयणाई ।।२४९।। ता जाव सव्वसावजवजणुजोगमेगचित्तो हं । आराहेउं सम्मं कालाइबलं परिकलेमि ।।२५०।। ता ताव सावगत्तं आरोवसु देसविरइरूवं मे । एवं पि सासयपुरं किंपि विलंबेण पाउणइ ।।२५१।। सम्मत्तमूलाइंदुवालसाविवयाइंदित्राइंगुरूहिंतस्स । विसुद्धसद्धणपडिच्छियाइंसपुत्तदारेणनरेसरेण ।।२५२।।
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org