________________
हितोपदेशः । गाथा-६६ - जीवदयाविषये नरकेसरिनरपतिकथानकम् ।।
तावाहिविहुरियस्सवरसायणमिमहमणमिमहमहिओ।सोसामिसालपायप्पसाइओओसहीवलओ।।१४३।। अह जागे सइ चंगेरियाउ आणित्तु फुल्लबडुएणं । विहियविविहोवयारो सो बद्धो मह भुयत्थंभे ।।१४४।। तो तहसणमित्तेण तस्स सागेयसामिणो गलियं । गालियविरियस्स करकडियडाउ सत्थं च वत्थं च ।।१४५।। अह मह सुहडेहिं पडिच्छियंमि सहस त्ति तंमि नरनाहे । कायव्वकंदिसीया पलाइया परियणा तस्स ।।१४६।। तत्तो खणंतरेणं मुणियसरूवा सुहासणासीणा । धरियधवलायवत्ता वयपरिणइविसरिससरूवा ।।१४७।। भडचडयरेण महया समागया तत्थ तस्स नरवइणो । जणणी मज्झ पिउच्छा देवी पउमावई नाम ।।१४८।। अब्भुट्ठिया मए सा सप्पणयं पणमिया सभिचेण । दिनासणे निसन्ना एवं भणिउं समाढत्ता ।।१४९।। जाणामि पुत्त ! नियदुट्ठपुत्तदुविणयविलसियं सयलं । किं पुण इमस्स विहियं अकिश्चमवि निष्फलं विहिणा ।।१५०।। जं सा तुह सामिसुया अवहरिया णेण मुक्कमेरेण । परिणयणत्थं अब्भत्थिया य अणुणयसहस्सेहिं ।।१५१।। साविहुबालानरमइनजिमइनहसइनभासइमणंपि।वियलाविलवइकेवलमुद्दिसियकुसत्थलाहिवई ।।१५२।। अह तइयतिजामाए घणचडुपडुईहिं निवइदूईहिं । अणुणिजंती कुट्टिमतलाउ केणावि अवहरिया ।।१५३।। ता मुंच इमं मह देहि पुत्तभिक्खं विवक्खविक्खिवण ! । जाओ जहत्थनामो समरधुराधारणेण तुमं ।।१५४।। इय तीइ वयणपवणेण चंदलेहाऽवहारदुहदहणो । सविसेसं पजलिओ मह मणगहणंमि नरनाह ! ।।१५५।। अहविहवजुवइजणविलसियंवसयलंपिनिप्फलंकलिउं । तमुवक्कममएसोसमप्पिओनियपिउच्छाए।।१५६।। तोताणपणयभणियाणि नयरनयणाइयाणि अवगणिउं । कत्थइ रइमलहंतो समागओ तुम्ह पयमूले ।।१५७।। ता पसिय तूरह लहु कत्थ वि अनेसणाकए तीए । आइसह ममं पि कहिं पि तीइ कजे निययभिग्नं ।।१५८।। इय भणिय तंमि विरए दरहसिरोसहरिसंभणइराया । रणधवल ! वयं किंची लहिमो जइतंइहाणेमो।।१५९।। कह नाह ! इमं इइ विम्हएण पुट्ठो नरेसरो तेण । सयलं साहइ कुमरीइ वइयरं तं जहावित्तं ।।१६०।। तत्थेव पाणिपीडणमिमीह होहि त्ति सह चमूवइणा । नियजणयरायहाणिं विसजिया राइणा कुमरी ।।१६१।। कइवयदिणेहिं सयमेव चउरंगचमूसमूहपरियरिओ । रयणउरं संपत्तो अक्खंडपयाणएहिं इमो ।।१६२।। तस्सागमणे रोहिणिरमणस्स व उग्गमंमि मयरहरो । रिउमद्दणनरनाहो न माइ हरिसेण अंगेसु ।।१६३।। अह सुमुहुत्ते निव्वत्तिएसु किञ्चेसु गुत्तथैरीहि । दिजन्तेसुं दाणेसु कणयकरितुरयपमुहेसु ।।१६४।। वजन्तेसु चउब्विहआउजेसुं गभीरघोसेसु । नचंतीसुं करणप्पओगचउरं पुरंधीसु ।।१६५।। गिजंतेसु किन्नरसराहिं विलयाहि धवलगेएसु । वित्तं विच्छड्डेणं पाणिग्गहणं निवसुयाए ।।१६६।। अह तंमि चेव दिवसे अहिसित्तो सत्तिभत्तिसंजुत्तो । रिउमद्दणेण रत्रा नियए नरकेसरी रज्जे ।।१६७।। भंडारियक्खडलियगइंदमंडलियसाहणियपमुहा । नियनियनिओगनिव्वाहणाय सद्दाविया पुरओ ।।१६८।। तह सेणावइसामंतमंतिपमुहेहिं सासणं सिरसा । उब्बूढं नरकेसरिरन्नो रिउमद्दणस्सेव ।।१६९।। इय कयकिझो दीणाइयाण दाउं मणिच्छियं दाणं । रयणउरनराहिवई तिणमिव परिहरिय रज्जसिरिं ।।१७० ।।
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org