________________
३८८
उत्तरज्झयणाणि-१ दण्डैवंशरूपैत्रैर्जलवंशात्मकैः, कशैर्वध्रविकारैश्चैव समागता मिलितास्तमृषि ताडयन्ति घ्नन्तीति ।।१९।।
तदा चरण्णो तहिं कोसलियस्स धूया भद्द त्ति नामेण अणिंदियंगी । तं पासिया संजय हम्ममाणं कुद्धे कुमारे परिनिव्ववेइ ॥२०॥
व्याख्या-राज्ञस्तत्र यज्ञपाटे कोशलायां भवः कौशलिकस्तस्य 'धूय' त्ति दुहिता भद्रेति नाम्नाऽनिन्दिताङ्गी प्रशस्यदेहा तं हरिकेशबलं दृष्ट्वा संयतं हिंसाधुपरतं हन्यमानं दण्डादिभिः क्रुद्धान् कुमारान् परिनिर्वापयत्युपशामयतीति ॥२०॥
सा च तस्य महर्षेर्माहात्म्यं निःस्पृहतां चाहदेवाभिओगेण निओइएणं दिन्ना मु रन्ना मणसा न झाया । नरिंद-देविंदभिवंदिएणं जेणामि वंता इसिणा स एसो ॥२१॥
व्याख्या-देवाभियोगेन व्यन्तरस्य बलात्कारेण नियोजितेन व्यापारितेन न तु अप्रियत्वादिकारणेन “दिन्ना मु' त्ति दत्ताऽस्मि अहं राज्ञा प्रक्रमात् कौशलिकेन । तथापि मनसा 'अपेर्गम्यत्वात्' चित्तेनापि न ध्याता नाभिलषिता प्रक्रमादेतेनर्षिणा नरेन्द्रदेवेन्द्राभिवन्दितेन येनास्म्यहं वान्ता त्यक्ता ऋषिणा स एष युष्माभिर्यः कदर्थयितुमारब्धस्ततो नैवमुचित इति भावः ॥२१॥
पुनस्तमेवार्थं समर्थयितुमाहएसो हु सो उग्गतवो महप्पा जिइंदिओ संजओ बंभयारी । जो मे तया नेच्छई दिज्जमाणिं पिउणा सयं कोसलिएण रण्णा ॥२२॥
व्याख्या-एष एव स उग्रतपा महात्मा जितेन्द्रियः संयतो ब्रह्मचारी प्राग्वत् । स इति कः ?, यो 'मे' त्ति मां तदा नेच्छति नाभिलषति दीयमानां केन ? पित्रा जनकेन स्वयं, न त्वन्यप्रेरणादिना तेनापि कीदृशेन कोशलिकेन राज्ञा, न तु सामान्यजनेनेत्यनेन विभूतावपि नि:स्पृहतोक्ता ॥२२॥
पुनस्तन्माहात्म्यमाहमहाजसो एस महाणुभागो घोरव्वओ घोरपरक्कमो अ । मा एयं हीलह अहीलणिज्जं मा सव्वे तेएण भे निद्दहिज्जा ॥२३॥ व्याख्या-महायशा गुरुकीतिरेष मुनिर्महानुभागोऽचिन्त्यशक्तिधैरव्रतो धृत
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
