________________
३५४
उत्तरज्झयणाणि-१ अन्ते तुल्यौ भविष्यतावस्तत् प्रमादं परित्यजेः ।
आदिदेश प्रभुर्वीर इदमध्ययनं तदा" ॥९५॥ पञ्चभिः कुलकम् तत् सूत्रं चेदम् -
दुमपत्तए पंडुयए जहा निवडइ राइगणाण अच्चए ।
एवं मणुयाण जीवियं समयं गोयम ! मा पमायए ॥१॥ व्याख्या-द्रुमस्य वृक्षस्य पत्रं तदेव तथावस्थाप्राप्त्यानुकम्प्यं द्रुमपत्रकं पाण्डुरकं कालपरिणत्या श्वेतं यथा निपतति शिथिलबन्धनत्वाद् भ्रश्यति । प्रक्रमाद् द्रुमादेव रात्रिगणानां दिनगणाविनाभावित्वाद् रात्रिन्दिवससमूहानामत्ययेऽतिक्रमे, एवं मनुजानां नृणामुपलक्षणाच्छेषजीवानां जीवितमायुः कतिचिद् रात्रिगणात्यये यथास्थित्याध्यवसानाद्युपक्रमैर्वा भ्रश्यत्यतोऽपेर्गम्यत्वात् समयमप्यतिसूक्ष्मकालमप्यास्तामावलिकादि भो गौतम ! मा प्रमादीः प्रमादं मा कृथाः । शेषशिष्योपलक्षणं गौतमग्रहणम् । इह पाण्डुरकपदेन यौवनस्याप्यनित्यत्वमाक्षिप्तम् । यदाह
"पेरियट्टिअलावण्णं चलंतसंधि मुअंतबिंटागं ।। पत्तं च वसणप्पत्तं कालप्पत्तं भणइ गाहं ॥१॥ जह तुब्भे तह अम्हे तुब्भे वि य होहिआ जहा अम्हे ।
अप्पाहेइ पडतं पंडुयपत्तं किसलयाणं" ॥२॥ ननु किमेवं किशलयानां पत्राणां चोल्लापः सम्भवतीत्यत आह
"ने वि अत्थि न वि य होही उल्लावो किसल-पंडुपत्ताणं ।
उवमा खलु एस कया भवियजणविबोहणट्ठाए" ॥३॥ यथेह पाण्डुपत्रेण विवर्णच्छायतया शुक्लेन किशलयानि नवोत्पन्नपत्राणि स्निग्धादिगणैर्गर्व वहमानान्यनुशिष्यन्ते, तथान्योऽपि यौवनगवितोऽनुशासनीयस्तथा चोवाच वाचकः
"परिभवसि किमिति लोकं जरया परिजर्जरीकृतशरीरम् ।
एवं त्वमपि भविष्यसि यौवनगर्वं किमुद्वहसि ?" ॥१॥ १. परिवतितलावण्यं चलत्सन्धि मुञ्चद्वन्तकम् ।
पत्रं च व्यसनप्राप्तं कालप्राप्तं भणति गाथाम् ॥१॥ यथा ययं तथा वयं ययमपि च भविष्यथ यथा वयम ।
सन्दिशति पतत् पाण्डुपत्रं किसलयानाम् ॥२॥ २. नाप्यस्ति नापि च भविष्यत्युल्लाप: किसलय-पाण्डुपत्राणाम् ।
उपमा खल्वेषा कृता भव्यजनविबोधनार्थम् ॥३॥
___Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
