________________
चतुर्थमसंस्कृताख्यमध्ययनम्
२०७ ऽऽत्मीयानुष्ठानेन कृत्यते छिद्यते पापकारी । कथं पुनरसौ कृत्यते इत्यत्र सूत्रसूचितो दृष्टान्तस्तथाहि
एक: कश्चन तस्करो धनिगृहे दुर्भेद्यकुड्येऽकरोत्, क्षात्रं तत्कपिशीर्षकाकृति विवेशाऽत्रैष यावन्निशि । मध्यस्थैर्जगृहे पदोर्बहिरयं मित्रैदृढं हस्तयोः; क्षात्रास्त्रैनिशितैः प्रपीडिततनुः संकृष्यमाणो मृतः ॥१॥ यथा स्वयं कृतक्षात्रात् पीडितोऽसौ तथा जनः ।
स्वयं कृतेभ्यः पापेभ्यः परत्रेह च पीड्यते ।।२।। एवमुक्तन्यायेन प्रजाः प्राणिनः कृत्यन्ते इति योज्यम् प्रेत्य परलोके इहलोके च । स्यादेतदिहैव कृतमिहैवापगतमत आह-कृतानां कर्मणां न मोक्षोऽस्ति इह परत्र चावश्यं वेद्यं कर्म । उक्तञ्च
"यदिह क्रियते कर्म तत् परत्रोपभुज्यते ।
मूलसिक्तेषु वृक्षेषु फलं शाखासु जायते" ॥१॥ एवं मत्वा पापकर्म न कार्य, तदभिलाषोऽपि न कार्यश्चौरस्यैवानर्थहेतुत्वात् ॥ यथा
दुरारोहे दस्युर्धवलनिलये क्षात्रखननाद्, धनं नीत्वा प्रातर्बहुजनमगाद् वक्ति किमु कः? । समारूढः सौधे कथमयमहो ! दुर्गविषमे; लघुक्षात्रद्वारा कथमपि सभारः स निरगात् ।।१।। इत्याकर्ण्य निजश्लाघां तां च सत्यां विचिन्त्यन् । स्वाङ्ग क्षात्रमुखं पश्यन् सुहृष्टश्चानुमोदयन् ॥२॥ तावदारक्षकैः पुम्भिर्लक्षितस्तस्करो ह्यसौ ।
राजादेशाच्छास्यमानः शूलिकायां स रोपितः ॥३॥ इति पापकर्मानुमोदनमपि न कार्यम् ॥३॥
अथ स्वजनेभ्य एव कर्मणां मुक्तिर्भविष्यत्यमुक्तौ चामी धनादिवद् विभज्य कर्म मोक्ष्यन्ते इत्याशक्याह
संसारमावन्न परस्स अट्ठा साहारणं जं च करेड कम्मं ।
कम्मस्स ते तस्स उ वेयकाले ण बंधवा बंधवयं उति ॥४॥ व्याख्या-संसरणं नीचोच्चकुलेषु पर्यटनं संसारस्तमापन्नः प्राप्तः परस्यात्म
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
