________________
तृतीयं चतुरङ्गीयाध्ययनम्
स विप्रः परिपाट्यैवं भुञ्जानोऽत्र गृहे गृहे । राज्ञी - र - राजन्य - पौराणां नगर - ग्रामकोटिषु ||१४|| यायात् किमन्तं तं सैष यायाद् वा दैवयोगतः । मानुष्यकात् पुनर्प्रष्ट लभते न मनुष्यताम् ॥ १५॥ इति भोजने प्रथमो दृष्टान्तः ॥ १ ॥
इहास्ति पाडलीद्रङ्गं पाडलीपुष्संनिभम् । यद् ददात्युत्तमामुच्चैर्जडानामपि वासनाम् ॥१॥ तत्रोच्छेदितनन्दोऽभूच्चन्द्रगुप्तो नृपाग्रणीः । नैर्मल्याद् यद्यशश्चन्द्रोऽजैषीच्चन्द्रं कलङ्किनम् ॥२॥ चन्द्रगुप्तमहाराजराज्यप्रासादसूत्रभृत् । चाणिक्यस्तत्र मन्त्रीशो बिम्बान्तरितराज्यकृत् ||३|| तस्य प्राज्येऽपि साम्राज्ये कोशप्राचुर्यमस्ति न । देवतावरलब्धास्तु जित्वराः सन्ति पाशकाः ॥ ४॥ शिष्यते स्माथ तेनैकश्छेकः कोशार्थिना पुमान् । भृत्वा पात्रं सुदीनारै रन्तुं पौरैः सहाविशत् ॥५॥ यो मां जयति तेनेदं ग्राह्यं दीनारभाजनम् । यूयं दीनारमेकं तु ददीध्वं मे जये सति ॥६॥ एवं ते तेन लोभेन दीव्यन्ति व्यवहारिणः । जीयते न से केनापि स जयत्यखिलानपि ||७|| सोऽपि जातु विजीयेत देवतायाः प्रभावतः । मानुषत्वात् परं भ्रष्टो लभेतासुकृती न तत् ॥८॥ इति पाशके द्वितीयः ॥२॥
देवो विद्याधरो वाऽपि कश्चित् कौतूहलप्रियः । भरतक्षेत्रधान्यानि निखिलान्यप्यमीलयत् ॥१॥ प्रक्षिप्य सर्षपप्रस्थं तत्र सर्वाण्यघोलयत् । तत्रैका स्थविरा जीर्णा सूर्पमादाय पाणिना ॥२॥
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
१३९
www.jainelibrary.org