________________
७२
उत्तरज्झयणाणि-१ अतिचक्राम षण्मासी वहतो लाक्ष्मणं वपुः । त्यक्तसर्वान्यकृत्यस्य रामस्य गतचेतसः ॥७८।। लब्धावकाशाः सर्वे ते कोशलां रुरुधुढेिषः । बाहुल्यं दधतेऽनश्छिद्रेषु महतामपि ॥७९।। संस्थाप्य लक्ष्मणं स्वाङ्के कठिनं धनुराददे । रामो लोहितया दृष्ट्या ददर्श प्रतिपन्थिनः ॥८०॥ इतश्चासनकम्पेनावधिना च रघूद्वहम् । जटायुश्च कृतान्तश्च ज्ञात्वा शोकाकुलं सुरौ ॥८१॥ स्मृत्वा च पूर्वसम्बन्धं द्रुतमागत्य कोशलाम् । नाशयामासतुः शत्रुसेनां तूलमिवानिलः ॥८२।। भग्नमानमरट्टास्ते संविग्नाश्च गुरोगिरा । रतिवेगमुनेः पार्वे प्रपन्ना व्रतमुत्तमम् ॥८३॥ निवर्त्य शत्रुसंरोधमुपराममथेयतुः । सिषेच तत्र पाथोभिर्जटायुः शुष्कपादपम् ॥८४।। ममन्थ सलिलं यन्त्रेऽपीलयत् सिकताकणान् । तथास्वरूपमालोक्य तौ पप्रच्छ हलायुधः ।।८५।। यस्मिन् यत्ने न कार्यस्य सिद्धिः काऽपि निरीक्ष्यते । तत्रापि ये प्रवर्तन्ते तेषां मौढ्यं किमुच्यते ? ॥८६॥ कृतान्तः प्रोचिवान् रामं यद्येवं लाक्ष्मणं वपुः । स्कन्धे वहन्नविश्रान्तं मृतं किं साध्यमाप्स्यसि ? ||८७।। तच्छ्रुत्वा गाढमालिङ्ग्य लक्ष्मणाङ्गममङ्गलम् ।। किं रे ! मद्भातुराख्यासि तेनेति व्यवदच्च सः ।।८८॥ जटायुरथ सम्प्राप्तः स्कन्धे कृत्वा कलेवरम् । रामभद्रप्रबोधाय रामोऽपीति तमालपत् ॥८९।। कलेवरं निजे स्कन्धे वहमानो न लज्जसे । सुरोऽवदद् न ते लज्जा राज्ञो मृतकवाहिनः ॥९०॥ वालाग्रप्रतिमं दोषं परस्यैव त्वमीक्षसे । मन्दराभं महाराज ! न द्रष्टा दोषमात्मनः ॥९१॥
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
