________________
६६
उत्तरज्झयणाणि-१ मानुष्याद्या लोके स्त्रियो हाव-भावादिभिरत्यासक्तिहेतवो ह्येता मनुष्याणामित्युक्तं स्त्रियोऽन्यथा गीतादिष्वपि सञ्जन्त्येवैते । मनुष्योपादानं च तेषामेव मैथुनसंज्ञाऽतिरेकस्य प्रज्ञापनादौ प्ररूपितत्वात् । अतः किमित्याह-यस्य यतेरेताः स्त्रियः परिज्ञाता ज्ञपरिज्ञया इह परत्र च महाऽनर्थहेतुतया प्रत्याख्यानपरिज्ञया च प्रत्याख्याताः । सुकृतं सुष्ठ्वनुष्ठितं 'तस्स'त्ति सुप्व्यत्ययात् तेन श्रामण्यं व्रतमतः स्त्रीप्रत्याख्यानमेव श्रेयस्तदर्थं सर्वसावद्यप्रवृत्तेः ॥१६॥ विधेयमाह
एवमायाय मेहावी पंकभूयाओ इथिओ । ___ नो ताहिं विणिहन्निज्जा चरेज्जत्तगवेसए ॥१७॥
व्याख्या-एवमन्तरोक्तमर्थमादाय बुद्ध्या गृहीत्वा मेधावी धीमान् पङ्कः कर्दमस्तद्भूता एवं मुक्तिपथप्रवृत्तानां विबन्धकत्वेन स्त्रियो न ताभिर्विनिहन्यात् संयमजीवितोपघातेन नात्मानं पातयेत् किन्तु चरेद् धर्मानुष्ठान सेवेतात्मगवेषकः । कथमात्मा भवाद् निस्तारणीय इत्यात्माऽन्वेषक इत्ययं च स्त्रीपरीषहः सह्यः श्रीरामचन्द्रर्षिवत्
प्रणम्य जिनमर्हन्तमहं पद्मचरित्रतः । व्रताधिकारं रामस्य कीर्तयिष्यामि साद्भुतम् ॥१॥ लङ्केश्वरवधे वृत्ते जानक्यां दिव्यशुद्धितः । दीक्षामादाय जातायामच्युतेन्द्रतया ततः ॥२॥ हनूमदादिमित्रेषु शिवं प्राप्तेषु दीक्षया ।। लक्ष्मणप्रेमसंमूढो रामो निन्ये दिनान् निजान् ।।३।। निनिन्द वायुपुत्रादीन् त्यक्तप्रेम-सुखानिति । सद्भोगत्यागतो दीक्षा कष्टं स्पष्टं हि मूर्खता ॥४॥ तेषां न हि स्वयं बुद्धिर्न तेषां कोऽपि धीप्रदः । विद्यमानसुखत्यागाद् येऽसत्सौख्यकृतस्पृहाः ॥५॥ प्रिया-मित्र-वियोगादेर्लक्ष्मणस्नेहतस्तदा । रामस्येत्यन्यथा बुद्धिर्जाता ही ! कर्मचेष्टितम् ॥६॥ "अथेन्द्रः प्रथमे कल्पे सभायां घुसदां पुरः । धर्मस्य वर्णनं चक्रे सुरलक्षनिषेवितः ॥७॥
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
