________________
संमतितर्कप्रकरणे, काण्ड - २, गाथा- ९
अथ ग्रन्थकारो युगपदुपयोगद्वयवादिमुखेन क्रमोपयोगवादिनं निरस्य युगपदुपयोगद्वयवादिमतं निरसितुं स्वपक्षं दर्शयन्नाह -
दंसणणाणावरणक्खए समाणम्मि कस्स पुव्वअरं । होज्ज 'समं उप्पाओ हंदि दुए णत्थि उवओगा ।।९।।
दर्शनज्ञानावरणक्षये समाने दर्शनावरणीयकर्मणो ज्ञानावरणीयकर्मणष्टा क्षये तुल्ये प्राप्ते सति कस्य पूर्वतरं प्रथमतरमुत्पादो भवेत् ? अस्मिन् प्र ने समुपस्थिते क्रमवादी न किञ्चिद् वक्तुं समर्थः । तदा युगपदुपयोगवादिन आहुः - समम् एककालम्, द्वयोरपि उत्पादो युगपदेव, उभयकारणसद्भावात्। ग्रन्थकारस्तु आह- हन्दि द्वावुपयोगौ न स्तः एकदा इति शेषः, आगमविरोधात् ।
अयं भावार्थः कोपयोगवादी ग्रन्थकारः क्रमोपयोगवादिनं पृच्छति - द्वयोरपि आवारककर्मणोस्तुल्ये क्षये सति प्रथमतरं कस्योत्पत्तिः ? अन्यतरस्योत्पादे तदितरस्याप्युत्पादः कथं न ? अत्र क्रमवादी निरूत्तरो भवति । तदा युगपदुपयोगद्वयवादी आह - उभयस्य ज्ञानदर्शनोपयोगस्य युगपत् कारणे सद्भावे द्वावप्युपयोगौ संभवतः । अत्र एकोपयोगवादी ग्रन्थकारः प्राह- सहवादे उत्पत्तिक्रममाश्रित्य न दोषः । तथापि केवलोपयोगस्य सामान्यविशेषोभयपरिच्छेदात्मकत्वात् केवलिनि एक एवोपयोगः, द्वावप्युपयोगौ नैकदा संभवत आगमविरोधादिति ।।९।।
-
छाया :
અવ, ક્રમિક બે ઉપયોગને માનનાર તથા એક સમયે બે ઉપયોગને માનનારા વાદીની માન્યતામાં દોષ બતાવી સ્વપક્ષને જણાવતાં ગ્રંથકારશ્રી કહે છે કે
गाथा :
दंसणणाणावरणक्खए समाणम्मि कस्स पुव्वअरं । होज्ज समं उप्पाओ हंदि दुए णत्थि उवओगा ।। ९ ।। दर्शनज्ञानावरणक्षये समाने कस्य पूर्वतरम् ।
भवेत् सममुत्पादो हन्दि द्वौ न स्त उपयोगौ । । ९।।
अन्वयार्थ : दंसणणाणावरणक्खए
समाणम्मि
Jain Education International 2010_02
१०७
=
દર્શન અને જ્ઞાનના આવરણોનો ક્ષય
= समान होते छते पुव्वअरं = पडेसां कस्स = डोनो
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
