________________
संमतितर्कप्रकरणे, काण्ड-३, गाथा-४९
२०९
गुण-कर्म-परमाणुरूपादत्यन्तभिन्नौ स ताविच्छति; जैनसाधवस्तु परस्परं स्वाधाराञ्च कथञ्चिदेव तौ भिन्नाविच्छन्ति; अतो मिथ्यादृष्टिरेवाऽयम्, कणादवदिति; तथाहि-द्वाभ्यामपि द्रव्य-पर्यास्तिकनयाभ्यां सर्वमपि निजं शास्त्रं नीतं समर्थितमुलूकेन तथापि तद् मिथ्यात्वमेव, यद् यस्मात् स्वस्वविषयप्राधान्याभ्युपगमेनोलूकभिमतौ द्रव्य-पर्यायास्तिकनयावन्योन्य-निरपेक्षौ, जैनाभ्युपगतौ पुनस्तौ परस्परसापेक्षौ, स्याच्छब्दलाञ्छितत्वादिति ।। २१९४ ।। २१९५ ।।
-: प्रमाणमीमांसा :
सू. ३० तत्र 'द्रव्यपर्याय'ग्रहणेन द्रव्यैकान्तपर्यायैकान्तवादिपरिकल्पितविषयव्युदासः । 'आत्म'ग्रहणेन चात्यन्तव्यतिरिक्तद्रव्यपर्यायवादिकाणादयोगाभ्युपगतविषयनिरासः । यच्छ्रीसिद्धसेनः
“दोहिं वि नएहिं नीयं सत्थमुलूएए तह वि मिच्छत्तं । जं सविसयप्पहाणत्तणेण अन्नोन्ननिरविक्खा" ।। ३/४९ ।। त्ति ।। ३० ।। -: द्रव्यगुणपर्यायनो रास :
ढा. ५, गा. ६ એહ વિશેષાવશ્યકઈ સમ્મતિમાં પણિ ધારો રે. छम नयथी सवि संभवई, मेह-अमेहु५या। ३. ७०. यान०. मेड अर्थ विशेषावश्यकई तथा सम्मतिमाही ७६ म-धारो दोहि वि णयहि णीअं, सत्थमुलूएण तह वि मिच्छतं ।
जं सविसयप्पहाणत्तणेण अण्णुण्णनिरवेक्खा ।। २१९५ ।। स्वार्थग्राही इतरांशाप्रतिक्षेपी सुनयः, इति सुनयलक्षणम् । स्वार्थग्राही इतरांशप्रतिक्षेपी दुर्नयः, इति दुर्नयलक्षणम् ।
म-नयी-नयवियारथी, मे: मम: प्राय व्यवहार संभव. तथा-नय-संतविशेषथी: ગ્રાહકવૃત્તિવિશેષરૂપ ઉપચાર પણિ સંભવઈ. તે માટઈ-ભેદઃ અભેદઃ તે મુખ્યપણઈ પ્રત્યેકનયવિષયઃ મુખ્યમુખ્યપણઈ ઉભનયવિષયઃ ઉપચાર-તે મુખ્યવૃત્તિની પરિ નયપરિકર પણિ વિષય નહીં. એ સમો માર્ગ શ્વેતામ્બરપ્રમાણ-શાસ્ત્રસિદ્ધ જાણવો. ૩૦
_Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
