Page Text
________________
संमतितर्कप्रकरणे, काण्ड-३, गाथा-३७
१८९
-: नयोपदेशे :
गा. ३२ “कज्जमाणे कडे" [ ] त्ति भगवद्वचनं तूत्पादादीनामेकधर्मिसंसर्गितया त्रैकाल्यविषयत्वेन प्रमाणार्थकतया व्याख्येयम्, तथाहि-आद्यतन्तुप्रवेशक्रियासमये पटट्रव्यं यदि तेन रूपेण नोत्पन्नं तर्दृत्तरत्रापि नोत्पन्नमित्यन्ता(न्तेऽप्य)नुत्पन्नं स्यात्, उत्पन्नांशेनैव चोत्पत्तौ फलान्तराभावप्रसङ्गः, इत्यादित एव प्रबन्धेनोत्पद्यमानं तद्रूपतयोत्पन्नमभिप्रेतरूपतया चोत्पत्स्यते, एवमुत्पन्नमप्युत्पद्यमानमुत्पत्स्यमानं च, तथोत्पत्स्यमानमप्युत्पद्यमानमुत्पन्नं च, इत्येकैकं त्रैकाल्यं प्रतिपद्यते, एवं विगच्छदादिकालत्रयेणाप्युत्पद्यमानादिरेकैकत्रैकाल्यं प्रतिपद्यते, यदैवोत्पद्यमानं तदैव विगतं विगच्छद् विगमिष्यञ्चेत्यादिरीत्या, (एवं विगमोऽपि त्रिकाल उत्पादादिना दर्शनीयः सम्मतिवृत्तितः), एवं स्थित्याऽपि त्रिकाल एव सप्रपञ्चकम्, एवं स्थितिरप्युत्पाद-विनाशाभ्यां सप्रपञ्चाभ्यां त्रिकालस्पर्शिनी प्रदर्शनीयेति सर्वैरेभिः धर्मैः त्रिकालस्पर्शिभिरविनाभूतं द्रव्यं प्रतिपादयद् वाक्यं प्रमाणमेवेति, तदिदमाह सम्मतिकारः
“उप्पज्जमाणकालं उप्पन्नं ति विगयं विगच्छंतं । दवियं पण्णवयंतो तिकालविसयं विसेसेइ" ।। ३/३७ ।।
--: द्रव्यगुपर्यायनो शश:
a. c, ou. જો તુઝ ઉત્પત્તિ વિશિષ્ટનો, વ્યવહાર નાશનો ઈષ્ટ રે. તો વ્યવહારિ ઉત્પત્તિ આદરો,
જે પહિલાં અછતિ વિશિષ્ટ રે. ૧૪૫. જિન) જો-ઉત્પત્તિધારારૂપ નાશનઈ વિષઈ ભૂતાદિકપ્રત્યય ન કહિ , અનઇં– ધાતુનો અર્થ નાશઃ નઇ उत्पत्तिः स २ २४, तदुत्पत्तिात्रयनो मन्वय संभवतो . महतi-नश्यत्समय “नष्टः" मे પ્રયોગ ન હોઈ; જે માર્ટિ-તે કાલઈ નાશોત્પત્તિનું અતીતત્વ નથી. ઈમ સમર્થન નાશવ્યવહારનું જો કરો છો, તો વ્યવહારઇ-ઉત્પત્તિક્ષણ-સંબંધમાત્ર કહો.તિહા–પ્રાગભાવધ્વંસના કાલત્રયથી કાલત્રયનો અન્વય સમર્થન કરો. અનઇં–જો ઇમ વિચારસ્યો-“ઘટનઇં વર્તમાનત્વાદિકઇ જિમ પટવર્તમાનત્વાદિ વ્યવહાર ન હોઇ, ઘટધર્મ વર્તમાનત્વાદિકઈ ઘટવર્તમાનત્વાદિ વ્યવહાર ન હોઈ, તિમ-નાશોત્પત્તિ
વર્તમાનતાદિકઇં નાશવર્તમાનતાદિવ્યવહાર ન હોઇ. તો-ક્રિયાનિષ્ઠાપરિણામરૂપવર્તમાનત્વઃ ___ Jain Education-international 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002563 |
| Book Title | Sammatitarka Prakaranam Part 1 |
| Original Sutra Author | Siddhasen Divakarsuri |
| Author | Kirtiyashsuri |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 314 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Philosophy |
| File Size | 19 MB |