________________
१६६
संमतितर्कप्रकरणे, काण्ड-३, गाथा-२६
-: तत्त्वार्थाधिगमसूत्रे :
महामहो.यशोविजयजीकृतविवरणे अ.१, सू.३५ उत्सर्गतो हि पारमेश्वरप्रवचनपरिणतबुद्धीनां स्याद्वादाभिधानमेवोचितं परिपूर्णवस्तुप्रतिपादकत्वात्, तद्व्युत्पत्त्यर्थितया तु शिष्याणामंशग्राहिषु नयवादेष्वप्यपवादतः प्रवृत्तिरुचितैव ।
“अशुद्ध वर्त्मनि स्थित्वा, ततः शुद्धं समीहत” इत्यादिन्यायादिति भावः । तदिदमाह-सम्मतौ महावादी
“सीसमईविष्फारणमेतत्थोयं कओ समुल्लावो ।
इहरा कहामुहं चेव, णत्थि एवं ससमयंमि ।। ३/२५ ।।" इति ।। [ वस्तुत्वे कथंचिद् भेदाभेदात्मके व्यवस्थितेऽपि तदन्यथावादिनां मिथ्यादृष्टित्वकथनम् ] एवंरूपे च वस्तुतत्त्वे अन्यथारूपं तत् प्रतिपादयन्तो मिथ्यावादिनो भवन्तीत्याह
ण वि अस्थि अण्णवादो ण वि तव्वाओ जिणोवएसम्मि ।
तं चेव य मण्णंता अवमण्णंता ण याणंति ।।२६।। नैवास्ति अन्यवादो गुण-गुणिनोः, नाप्यनन्यवादो जिनोपदेशे द्वादशाङ्गे प्रवचने सर्वत्र कथंचिदित्याश्रयणात् । तदेव अन्यदेवेति वा मन्यमानाः मननीयमेव अवमन्यमाना वादिनोऽभ्युपगतविषयावज्ञाविधायित्वाद् अज्ञा भवन्ति अभ्युपगमनीयवस्त्वस्तित्वप्रतिपादकोपायनिमित्तापरिज्ञानाद् मृषावादिवदिति तात्पर्यार्थः । ततोऽनेकान्तवाद एव व्यवस्थितः ।।२६ । ।
-: अनेकान्तव्यवस्थायां :
अनेकान्तवादस्वरूपवर्णने प.८३ एवंरूपे च वस्तुतत्त्वेऽन्यथारूपं तत्प्रतिपादयन्तो मिथ्यावादिनो भवन्तीत्याह
___ “ण वि अत्थि अण्णवाओ, ण वि तव्याओ जिणोवएसम्मि ।
तं चेव य मण्णंता अवमण्णंता ण याणंति ।। ३/२६ ।।" नैवास्त्यन्यवादो गुणगुणिनो प्यनन्यवादो जिनोपदेशे द्वादशाङ्गे प्रवचने, सर्वत्र कथञ्चिदित्या
2. एवं (संमति.) ।
___JainEducation International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
