________________
१३८
संमतितर्कप्रकरणे, काण्ड - २, गाथा - ३६-३७-३८
जे संघयणाईआ, भवत्थकेवलिविसेसपज्जाया । सिज्झमाणसमए, ण होंति विगयं तओ होइ ||२ / ३५ ।।
सिद्धत्तणेण य पुणो उप्पण्णो एस अत्थपज्जाओ । केवलभावं तु पडुच्च केवलं दाइअं सुत्ते । । २ / ३६।।
भाव सेना "केवलनाणे दुविहे पण्णत्ते - भवत्थकेवलनाणे य सिद्धकेवलनाणे य" हत्याहि
સૂત્રિ ઉપદેશ છઈ ૧૪૭.
[ सिध्यत्समये केवलस्य विनाशवद् उत्पादस्यापि प्रदर्शनम् अपर्यवसितत्वविषयकसूत्रोक्तेरपेक्षाविशेषेण समर्थनं च ]
विनाशवत् केवलज्ञानस्योत्पादोऽपि सिध्यत्समय इत्याह
सिद्धत्तणेण य पुणो उप्पण्णो एस अत्थपज्जाओ । केवलभावं तु पडु केवलं दाइयं सुते । ३६ ।।
सिद्धत्वेनाशेषकर्मविगमरूपेण पुनः पूर्ववदुत्पन्न एष केवलज्ञानाख्योऽर्थपर्याय उत्पादविगमध्रौव्यात्मकत्वाद् वस्तुनः अन्यथा वस्तुत्वहानेः । यत् त्वपर्यवसितत्वं सूत्रे केवलस्य दर्शितं तत् तस्य केवलभावं सत्तामात्रमाश्रित्य कथंचिदात्माव्यतिरिक्तत्वात् तस्य आत्मष्टा द्रव्यरूपतया नित्यत्वात् ।। ३६ ।।
[ स्वरूप लक्षणाभ्यां जीव- केवलयोर्भेदे सत्यपि कथं तयोरेकत्वमित्यस्याः केषांचिदाशङ्काया उल्लेखः ]
ननु केवलज्ञानस्यात्मरूपतामाश्रित्य तस्योत्पादविनाशाभ्यां केवलस्य तौ भवतः न चात्मनः केवलरूपतेति कुतस्तद्द्वारेण तस्य तावित्याह
जीवो अणाइणिहणो केवलणाणं तु साइयमणंतं । इअ थोरम्मि विसेसे कह जीवो केवलं होइ ।। ३७ ।। तम्हा अण्णो जीवो अण्णे णाणाइपज्जवा तस्स । उवसमियाईलक्खणविसेसओ केइ इच्छन्ति ।। ३८ ।।
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org