________________
खण्ड:-२ दृष्टान्तसमुच्चयः
२५७
गुणित्वाद्वत्स ! गच्छोऽयं, त्वदके स्थाप्यते मया । तदसौ भवता मद्वत्पालनीयो महामते ! ।।३२।। श्रीफल्गुरक्षिते गोष्ठामाहिले च यथा मया । प्रवृत्तं भवताऽप्येवं, वर्तितव्यं, विशेषतः ।।३३।। इत्युक्त्वा स्थापयित्वा च, तं मुनीन्द्र निजे पदे । विहितानशनाः स्वर्गं, जग्मुः श्रीआर्यरक्षिताः ।।३४ ।। श्रीआर्यरक्षिताचार्यान्, समाकर्ण्य दिवङ्गतान् । गोष्ठामाहिलनामापि, ययौ दशपुरे द्रुतम् ।।३५ ।। न्यधीयत निजे पट्टे, शिष्यः को नाम सुरिभिः ? । इति चागतमात्रोऽपि, सोऽप्राक्षीदखिलान् मुनीन् ।।३६ ।। ततोऽभ्युत्थाय ते कुम्भदृष्टान्तांस्तानुदीर्य च । श्रीमदुर्बलिकापुष्पमित्राख्यं सूरिमूचिरे ।।३७।। तन्निशम्योद्गतामों, माहिलः सर्वसाधुभिः । इहैव तिष्ठतेत्युक्तोऽप्यनिच्छिनिर्ययौ बहिः ।।३८ ।। पूर्वोपाश्रयपार्श्वस्थे, स्थित्वा सोपाश्रये पृथक् । प्रावर्तिष्ठान्यसाध्वादीन्, व्युद्ग्राहयितुमुच्चकैः ।।३९।। व्युद्ग्राहयितुमैशिष्ट, न पुनः कञ्चनापि सः । ततः सोऽन्वेषयामास, सूरीणां छिद्रमन्वहम् ।।४०।। इतश्च पुष्पमित्राख्यसूरयोप्यर्थपौरुषीम् । सर्वर्षीणां पुरश्चक्रुः, श्रुतार्थकथनात्मिकाम् ।।४१।। सूरीणां सन्निधानेऽर्थं, शृणुतेति महर्षिभिः । तदा प्रोक्तो माहिलर्षिर्पाविष्टोऽब्रवीदिति ।।४२।। निष्पावकुम्भकल्पस्य, तस्याभ्यणे महाधियः!। यूयमेव श्रुताम्नायान्, गृह्णीत निखिलानपि ।।४३।। पूर्वं कर्म प्रवादाख्यमष्टमं सूरयस्तु ते । अध्यापयन्तो वन्ध्यादिसाधूनामभवंस्तदा ।।४४ ।। तत्रावन्ध्यमतिर्वन्ध्योऽन्यदाधीत्यानुचिन्तयन् । त्रैविध्यं कर्मबन्धस्य, व्याचख्याविति तद्यथा ।।४५।। जीवैर्हि बध्यते कर्म, बद्धं स्पृष्टं निकाचितम् । तत्र बद्धं यथा सूचीकलापस्तन्तुवेष्टितः ।।४६।। स्पृष्टं यथा सूचिकास्ताः, किट्टेनैकत्वमाश्रिताः । निकाचितं यथा तापकुट्टनैरेकतां गताः ।।४७ ।। बनात्येवं पूर्वमात्मा, रागादिपरिणामतः । प्रदेशैः सकलैः कर्म, विज्ञानावरणादिकम् ।।४८।। तदेव कुरुते स्पृष्टं, तत्परीणामवृद्धितः । संक्लिष्टात्तु परीणामात्तत्करोति निकाचितम् ।।४९।। तत्र बद्धं याति नाशमुपायैर्निन्दनादिभिः । प्रायश्चित्ताधुपायैस्तु, स्पृष्टं कर्म निवर्तते ।।५० ।। निकाचितं तु यत्कर्म, जीवैः सुदृढबन्धनात् । उदयेनैव तत्प्रायो, वेद्यते नान्यथा पुनः ।।५।। इत्यनुप्रेक्षमाणं तं, गोष्ठामाहिल इत्यवक् । मैवं वादीर्यदस्माभिर्गुरुभ्यो नेदृशं श्रुतम् ।।५२।। यदि स्यादात्मना कर्म, बद्धं स्पृष्टं निकाचितम् । तदा तदपृथग्भावान्मोक्षस्तस्य कथं भवेत् ? ।।५३।। वन्ध्योऽभ्यधात्कथं तर्हि, सम्बन्धो जीवकर्मणोः । तत इत्यलपद्गोष्ठामाहिल: कल्पनापटुः ।।५४ ।। वन्ध्योऽभ्यधात्कथं तर्हि, सम्बन्धो जीवकर्मणोः । तत इत्यलपद्गोष्ठामाहिल: कल्पनापटुः ।।५४ ।। यथा कञ्चुकिनो देहं, बहिः स्पृशति कञ्चुकः । वपुषा सह सम्बद्धो, न त्वसौ जातु जायते ।।५५ ।।
Jain Education International 2010_02
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org