________________
२२८ ]
दृष्टिवादः पञ्चप्रस्थानः तद्यथा - परिकर्माणि सूत्राणि पूर्वगतमनुयोगश्चूलिकाश्च । तत्र ये परिकर्मभिः सिद्धश्रेणिकाप्रभृतिभिः सूत्रैश्चाष्टाशीतिसंख्यैरर्थाः सूचितास्तेषां सर्वेषामप्यन्येषां च उपरि पूर्वेषु विभाषा भवति, अनेकप्रकारं ते तत्र भाष्यन्ते । तेन कारणेन पूर्वगतसूत्रं बलिकम् । (गा. १८२७ टी. प. २१ )
पूर्वगत अर्थ की बलीयता
जम्हा उ होति सोधी, छेदसुतत्थेण खलितचरणस्स । तम्हा छेदसुयत्थो, बलवं मोत्तूण पुव्वगतं ॥
यस्मात् स्खलितचरणस्य स्खलितचारित्रस्य च्छेदश्रुतार्थेन शोधिर्भवति, तस्मात्पूर्वगतमर्थं मुक्त्वा शेषात्सर्वस्मादप्यर्थात्च्छेदश्रुतार्थो बलवान् । (गा. १८२६ टी. प. २१)
उत्कृष्ट स्वाध्याय - भूमि का कालमान
जहण तिणि दिवसाऽणागाढुक्कोस होति बारस तु ।
एसा दिवाए महकप्पसुतम्मि बारसगं ।।
एसा द्वादशवर्षप्रमाणा उत्कृष्टा स्वाध्यायभूमिः दृष्टिवादे सापि दुर्मेधसः प्रतिपत्तव्या, प्राज्ञस्य तु वर्षम् ।
अणागाढो जहणं तिण्णि दिवसा उक्कोसेण वरिसं । जहा दिट्ठवास्स बारस वरिसाणि दुम्मेहस्स त्ति । महाकल्पश्रुते द्वादशवर्षाण्युत्कृष्टा स्वाध्यायभूमिः । दृष्टिवाद का ग्रहण और स्मरण - काल
संवच्छरं च झरए, बारसवासाइ कालियसुतम्मि । सोलस य दिट्ठिवाए, एसो उक्कोसतो कालो || सोलस उ दिट्टिवाए, गहणं झरणं दस दुवे य ।
ग्रहणमधिकृत्य दृष्टिवादे षोडश वर्षाणि लगन्ति । झरणमधिकृत्य पुनर्दश द्वे च द्वादशवर्षाणीत्यर्थः ।
पूर्वघर और आगमव्यवहार
पारोक्खं ववहार, आगमतो सुतधरा ववहरति । चोद्दस-दस पुव्वधरा, नवपुव्विय गंधहत्थी य ।।
परिशिष्ट - १६
व्यवहरन्ति ।
निर्जरा का तारतम्य
यावत् त्रयोदशपूर्वधरवैयावृत्त्यकराच्चतुदर्शपूर्वधरवैयावृत्यकरो महानिर्जरः ।
यवमध्य-वज्रमध्यप्रतिमा ग्रहण की योग्यता
सूत्रमर्थश्च जघन्यतो नवमस्य पूर्वस्य तृतीयमाचारवस्तु उत्कर्षतः किञ्चिन्यूनानि दशपूर्वाणि यः सूत्रेऽर्थे च भवति बलिको बलीयान् स प्रतिमां यवमध्यां वज्रमध्यां च प्रतिपद्यते । (गा. ३८३६ टी. प. ३)
(गा. २११८ टी. प. ७४)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
(गा. २२६२ टी. प. १०३)
(गा. २२६३ टी. प. १०३)
श्रुतधराश्चतुर्दशपूर्वधरा दशपूर्वधरा नवपूर्विणो वा गन्धहस्तिनो गन्धहस्तिसमानाः ते आगमतः परोक्षं व्यवहारं
(गा. ४०३७ टी. प. ३२ )
(गा. २६३१ टी. प. ३४)
www.jainelibrary.org