________________
आवश्यकहारिभद्रीया कोइ अनिमित्तमरणेण कालं करेज राओ ताहे जइ सागारियं वहणकट्ठ अणुण्णवणाए तं उठवेंति ता 'आउज्जोओ' आउजोयणाई अहिगरणदोनो तम्हा उ न उठवेयबो, जइ एगो साहू समत्थो तं नीणे ताहे कठं न घेप्पइ, अह न तरह तो जत्तिया सकेइ तो तेण पुवपडिलेहिएण कडेण नी0ति, तं च कहूँ तत्थेव जइ परिठवेंति तो अण्णण गहिए अहिमरणं, सागारिओ या तं अपेच्छंतो एएहि नीणियंति पदुठो वोच्छेयं कडगमदाई करेजा तम्हा आणेयवं, जइ पुण आणेत्ता तहेव पवेसंति तो सागारिओ दण मिच्छत्तं गच्छेज्जा, एए भणति जहा अम्ह अदिण्णं न कप्पइ इमं चणेहिं गहियंति, अहवा भणेज-समणा ! पुणोवि तं चेव आणेहत्ति, अहो णेहि हदुसरक्खावि जिया, दुगुंछेजमयगं वहिऊण मम घरं आणेन्ति उड्डाहं करेजा वोरछेयं वा करेजा, जम्हा एए दोसा तम्हा आणेत्ता एको तं घेत्तूण वाहिं अच्छंति, सेसा अइन्ति, जइ ताव सागारिओ ण उठेइ ताहे आणित्ता तहेव ठवेंति जह आसी, अह उहिओ ताहे साहेति-तुब्भे पासुतेल्लया
कश्चिदनिमित्तमरणेन कालं कुर्यात् रात्रौ तदा यदि सागारिक वहनकाष्ठस्य अनुज्ञापनीय तमुस्थापयन्ति तदा 'अकायोद्योती' अपकायो योतादयोऽधि. करणदोषास्तस्मामोस्थापयितव्यः, योकः साधुः समर्थ स्तं नेतुं तदा काठं न गृह्यते, अथ न शक्नोति तदा यावन्तः शकुवन्ति ततः तेन पूर्वप्रतिलिखितेन कान नयन्ति, तच का; तत्रैव यदि परिछापयम्ति ततोऽन्येन गृहीतेऽधिकरणं, सागारेको वा तदरश्चन् एतेन तमिति प्रद्विष्टो प्युच्छेदं कटकमदादि कुर्यात् तस्मा. दानेतब्ध, यदि पुनरानीय तथैव प्रवेशयन्ति तदा सागारिको हवा मिथ्यारवं गमछे, एते भगन्ति यथाऽस्माकमदत्तं न कल्पते इदं चभिगृहीतभिति, अथवा भणेत् -श्रमणाः! पुनरपि तदेवानयतेति, अहो अमीभिर्विट्सरजस्का अरिजिताः,जुम्लनापत व हित्वा मम गृहमानयन्तीरयुडाहं कुर्यात् म्युच्छेदं वा कुर्यात, यस्मा देते दोषास्तस्मादानीय एकस्तद्दीत्वा बहिस्तिष्ठति, शेषा आयान्ति, यदि तावरलागारिको नोत्तिष्ठति (नोस्थितः) तदाऽनीय तथैव स्थापयन्ति यथाऽऽसीत्, अयोस्थितस्तदा कथयन्ति-यूयं प्रसुप्ता । अम्हहिं न उठविया, रत्तिं चेव कालगओ साहू, सो तुब्भच्चयाए वहणीए णीणिओ, सा कि परिठविजउ आणिकाउ, जं सो भणइतं कीरइ, अह तेहिं अजाणिजतेहिं ठविए पच्छा सागारिएण णायं जहा एएहिं एयाए वहणीए परिहविर्ड परिहवियन्ति, तत्थ उद्धरुट्ठो अणुणयबो, आयरिया कइयवेण पुच्छंति-केणइ कयं, अमुएणंति, किं पुण अणापुच्छाए करेसि ?, सो सागारियपुरओ अंवाडेऊण निच्छुब्भइ कइयवेण, जइ सागारिओ भणइ-मा निच्छुभउ, मा पुणो एवं
गर-मा अच्छउ पच्छा सो अण्णाए घसहीए ठाइ, वितिजिओ से दिजउ, माइठ्ठाणेण कोइ साह भणइ-मम एस नियओ जइ निच्छुब्भइ तो अहंपि गच्छामि, अहवा सागारिएणं समं कोइ कलहेइ, सोवि निरंछभइ, सो से बितिजओ होइ, जइ बहिया पच्चवाओ वसही वा नस्थि ताहे सधे ऐति । णंतकट्ठदारं गयं इयाणि कालेत्ति दारं, सो य दिवसओ काल करेज राओ वा
अस्माभिःस्थापिताः, राणावेव कालगतः साधु, स त्वदीयया वहन्या नीतः, सा कि परिष्ठाप्यतामानीयता (वा), यत् स भणति तत् क्रियते, अथ तैरज्ञायमानः स्थापिते पश्चात् सागारिकेण ज्ञातं यतैरेतया वहम्या परिष्ठाप्य परिस्थापितमिति, तत्र तीबरोपोऽनुनेतभ्यः, आचार्याः केतन परन्तिकेन कृतं ?, भमुकेनेति, किं पुनरनापरछया करोपि?, स सागारिकस्य पुरतो निर्भरस्य निष्काश्यते कैसवेन, यदि सागारिको भणेत्-मा निष्काशी:, मा पुनरेवं कुर्याः, तदा लटं, अथ भणति-मा तिष्ठतु पश्चात् सोऽन्यस्या बसतो सिष्टति, द्वितीयस्तस्य दीयते, मातृस्थानेन कश्चित् साधुर्भणति-ममैप निजको पदि निष्काश्यते तदाऽहमपि गच्छामि, अथवा सागारिकेण सह कश्चित् कलहयति, सोऽपि निष्काश्यते, स तस्य द्वितीयो भवति, यदि बहिः प्रत्यपायो वसतियां नास्ति तदा सर्वे निर्गच्छन्ति । अनन्तककाष्टद्वारं गतं, इदानी काल इति द्वार, सच दिवसतः कालं कुर्यात् रात्री वा
सहसा कालगयंमी मुणिणा सुसत्यगहियसारेण । न विसाओ कायरो काया विहीद वोसिरणं ॥३०॥ सहसा कालगयंमित्ति आसुक्कारिणा
जंघेलं कालगभो निकारण कारणे भवे निरोहो । यणबंधणजग्गणकाइयमसे य हत्थरडे ॥१८॥ अनाविहसरीरे पंता वा देवया उडेजा। काइयं व्यहरयेण मा उडे बुजा गुज्झया! ॥१९॥
वित्तासेज इसेज व भीमं वा भट्टहास मुंचेजा । भाभीएणं तत्य : काया बिहीऍ पोसिरणं ॥४॥ इमीणं वक्खाणं-जं वेलं कालगओ'त्ति जाए वेलाए कालगओ दिया वा राओ वा सो ताहे वेलाए नेयधो 'निकार. ग'त्ति एवं ताव निकारणे 'कारणे भवे निरोहो'त्ति कारणे पुणो भवे निरोहो नाम-अच्छाविजइ, किं च कारणं, १ रत्ति ताव आरक्खिय तेणयसावयभयाइ बारं वा ताव न उग्घाडिजइ महाजणणाओ वा सो तमि गामे णयरे वादंडिगाईहिं वा आयरिओ वा सो तमि णयरे सद्देसु वा लोगविक्खाओ वा भत्तपञ्चक्खाओ वा सण्णायगा वा से भणंति-जहा अहं अपुच्छाए ण णीणेयवोत्ति, अहवा तमि लोगस्स एस ठवणा-जहा रतिं न नीणियबो,एएण कारणेणं रत्तीए ण णीणिजइ,
1 इति कारणे भवेत् निरोधी नानाsseतो वा स तभिन्न
सहसा कालगते इत्याशुकारिणा. आसां व्याख्यानं-'यस्यां वेलायां काकगतः' इति यस्यां वेकायां कालगतो दिवा वा रात्री वा स तस्यां वेलायां तथ्यः 'निष्कारण' इति एवं तावनिष्कारणे 'कारणे भवेनिरोधः' इति कारणे भवेत् निरोधो नाम स्थाप्यते, किं च कारणं , रात्री तावत् भारक्षका: स्तेन बापदभयानि द्वारं वा तावकोद्घान्यते महाजनन्यायो वा स तस्मिन् ग्रामे नगरे वा दण्डिकादिभिवाऽऽरतो वा स तस्मिनगरे धाबेपुवा कुलेषु लोकविख्यातो वा प्रत्याख्यातभक्तो वा सज्ञातीया वा तस्य भणन्ति-यदस्माकमनापछया न नेतन्य इति, अथवा तस्मिन् लोकस्यैपा स्थापना यथा रात्री न
तम्या, एतेन कारणेन रात्रौ न नीयते. Jain Education Intemational For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
स्थापना या