Page Text
________________
मावश्यक-हारिभद्रीयवृत्तिः तदिवसं वइरणाभस्स चक्करयणं समुप्पण्णं, वइरो चक्की जाओ, तेणं साहुवेयावच्चेण चक्कवट्ठीभोया उदिण्णा, अवसेसा चत्तारि मंडलिया रायाणो, तत्थ वइरणाभचर्कवहिस्स चउरासीति पुवलक्खा सबाउगं, तत्थ कुमारो तीसं मंडलिओ सोलस चउबीस महाराया चोद्दस सामण्णपरिआओ, एवं चउरासीइ सबाउयं, भोगे भुजंता विहरंति, इओ य तित्थयरसमोसारणं, सो पिउपायमूले चउहिवि सहोदरेहिं सहिओ पवइओ, तत्थ वइरणाभेण चउद्दस पुषा अहिजिया, सेसा एक्कारसंगवी चउरो, तत्थ वाहू तोसें वेयावच्चं करेति, जो सुबाहू सो साहुणो वीसामेति, एवं ते करेंते वइरणाभो भगवं अणुवूहइ-अहो सुलद्धं जम्मजीविअफलं, जं साहूर्ण वेयावच्चं कीरइ, परिस्संता वा साहुणो वीसामिजंति, एवं पसंसइ, एवं पसंसिजतेसु तेसु तेसिं दोण्हं पच्छिमाणं अप्पत्ति भवइ, अम्हे सज्झायंता न पसंसिज्जामो, जो करेइ सो पसंसिजइ,
तहिवसे वज्रनाभस्य चक्ररकं समुत्पन, वज्रनाभः चक्री जातः, तेन साधुवैयावृश्येन चक्रवर्तिभोगा उदीर्णाः (कम्भाः), अवशेषावस्यारो मालिका राजानो (जाताः), तत्र वज्रनाभचक्रवर्तिनश्चतुरशीतिलक्षपूर्वाणि सर्वायुष्कं कुमारः त्रिंशतं माण्डलिकः षोडश चतुर्विंशति महाराजः चतुर्दश भामण्यपर्यायः, एवं चतुरशीतिः सर्वायुष्कं, भोगान् भुजमाना विहरन्ति, इतश्च तीर्थकरसमवसरणं, स पितृपादमूले चतुर्भिरपि सहोदरैः सहितः प्रबजितः, तत्र वज्रनाभेन चतुर्दश पूर्वाण्यधीतानि, शेषा एकादशाविदः चरवारः, तत्र बाहुस्तेषां वैयावृत्यं करोति, यः सुबाहुः स साधून विश्रमयति, एवं तौ कुर्वन्तौ वज्रनाभो भगवान अनुहयति-अहो सुलब्ध जम्मजीवितफलं, यत् साधूनां वैयावृत्य क्रियते, परिश्रान्ता वा साधयो विचम्यन्ते, एवं प्रशंसति, एवं प्रशस्यमानयोसयोर्द्वयोः पश्चिमयोरप्रीतिकं भवति, भावां स्वाध्यायन्तौ न प्रशस्याबहे, यः करोति स प्रशस्यते, * . चकिस्स. + सीइं. जसरणे. वीज. सबो (च्चो) लोगववहारोत्ति, वइरणाभेण य विसुद्धपरिणामेण तित्थगरणामगोत्तं कम्मं बद्धंति । अमुमेवार्थमुपसंहरन्निदं गाथाचतुष्टयमाहसाहुं तिगिच्छिऊणं सामण्णं देवलोगगमणं च । पुंडरगिणिए उ चुया तओ सुया वइरसेणस्स ॥ १७५ ॥ पढमित्थ वहरणाभो याहु सुबाह य पीढमहपीढे।तेसि पिआ तित्थअरो णिक्खंता तेऽवि तत्थेव ॥ १७६ ॥ पढमो चउदसपुची सेसा इकारसंगविउ चउरो। बीओ वेयावच्चं किइकम्मं तहअओ कासी ॥१७७॥ भोगफलं याहुषलं पसंसणा जिट्ट इयर अघियत्तं । पढमो तित्थयरसं वीसहि ठाणेहि कासी य ॥ १७८ ॥
आसामक्षरगमनिका-साधु चिकित्सित्वा श्रामण्यं देवलोकगमनं च पौण्डरीकिण्यां च च्युताः, ततः सुता वैरसेनस्य जाता इति वावयशेषः, प्रथमोऽत्र वैर'नाभः बाहुः सुबाहुश्च पीठमहापीठी, तेषां पिता तीर्थकरो निष्क्रान्तास्तेऽपि तत्रैवपितुः सकाशे इत्यर्थः, प्रथमश्चतुर्दशपूर्वी शेषा एकादशाङ्गविदश्चत्वारः, तेषां चतुर्णा बाहुप्रभृतीनांमध्ये द्वितीयो वैयावृत्त्यं कृतिकर्म तृतीयोऽकार्षीत्, भोगफलं बाहुबलं प्रशंसनं ज्येष्ठ इतरयोरचियत्तं, प्रथमस्तीर्थकरत्वं विंशतिभिः स्थानैरकार्षीत्, भावार्थस्तु उक्त एव, क्रियाऽध्याहारोऽपि स्वबुद्ध्या कार्यः, इह च विस्तरभयानोक्त इति गाथाचतुष्टयार्थः ॥१७५-१७६-१७७-१७८॥यदुक्तं प्रथमस्तीर्धकरत्वंर्विशतिभिः स्थानरकात,तानि स्थानानि प्रतिपादयन्निदं गाथात्रयमाह
सर्वो(स्यो) लोकव्यवहार इति, वज्रनाभेन च विशुद्धपरिणामेन तीर्थकरनामगोत्रं कर्म बदमिति. * पीढा. + चिकित्सविस्वा. जवइरनाभः. 'बाहुफलं. विंशत्या (स्यात् ). अरिहंत सिद्ध पथयण गुरु थेर बहुस्सुए तवस्सीसुं। वच्छल्लया एएसिं अभिग्वनाणोवओगे य ॥ १७९ ॥
ण विणए आवस्सए य सीलव्वए निरहआरो। खणलव तवञ्चियाए यावच्चे समाही य॥१८॥ अप्पुब्वनाणगहणे सुयभत्ती पवयणे पभावणया। एएहिं कारणेहिं तित्थयरत्तं लहइ जीवो ॥ १८१॥ ___ व्याख्या-तत्र अशोकाष्टमहाप्रातिहार्यादिरूपां पूजामर्हन्तीति अर्हन्तः-शास्तार इति भावार्थः १ । सिद्धास्तु अशेषनिष्ठितकर्माशाः परमसुखिनः कृतकृत्या इति भावार्थः २ । प्रवचनं-श्रुतज्ञानं तदुपयोगानन्यत्वाद्वा सङ्घ इति । गृणन्ति शास्त्रार्थमिति गुरवः-धर्मोपदेशादिदातार इत्यर्थः ४ । स्थविरा:-जातिश्रुतपर्यायभेदभिन्नाः, तत्र जातिस्थविरः पष्टिवर्षः श्रुतस्थविरः समवायधरः पर्यायस्थविरो विंशतिवर्षपर्यायः । बहु श्रुतं येषां ते बहुश्रुताः, आपेक्षिकं बहुश्रुतत्वं, एवमर्थेऽपि संयोज्यं, किंतु सूत्रधरेभ्योऽर्थधराः प्रधानाः तेभ्योऽप्युभयधरा इति ६ । विचित्रं अनशनादिलक्षणं तपो विद्यते येषां ते तपस्विनः सामान्यसाधवो वा ७ । अरहन्तश्च सिद्धाश्च प्रवचनं च गुरवश्च स्थविराश्च बहुश्रुताश्च तपस्विनश्च अर्हत्सिद्धप्रवचनगुरुस्थविरबहुश्रुततपस्विनः । वत्सलभावो वत्सलता, सा चानुरागयथावस्थितगुणोत्कीर्तनायथा. नुरूपोपचारलक्षणा तया, एतेषामहदादीनामिति, प्राक् षष्ठ्यर्थे सप्तमी 'बहुस्सुए तबस्सीणं' वा पाठान्तरं, तीर्थकरनाम: गोत्रं कर्म बध्यत इति, अभीक्ष्णं-अनवरतं ज्ञानोपयोगे च सति बध्यते ८ । दर्शनं-सम्यक्त्वं, विनयो-ज्ञानादिविनयः, स च दशवैकालिकादवसेयः, दर्शनं च विनयश्च दर्शनविनयौ तयोर्निरतिचारः तीर्थकरनामगोत्रं कर्म बनाति १०-११
* अर्हन्तश्च (स्यात् ).
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002521 |
| Book Title | Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01 |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami |
| Author | |
| Publisher | Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 340 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak |
| File Size | 14 MB |