Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01

SR No.: 002521
Original Sutra Author: Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami
Publisher: Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust
Total Pages: 340
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 14 MB

Page 89

॥७ ॥
मावश्यक-हारिभद्रीयवृत्तिा तस्स वेजस्स घरे एगओ सबै सन्निसण्णा अच्छंति, तत्थ साहू महप्पा सो किमिंकुद्रेण गहिओ अइगतो भिक्खस्स, तेहिं सप्पणयं सहासं सो भण्णति-तुम्भेहिं नाम सबो लोगो खायचो, ण तुम्भेहिं तवस्सिस्स वा अणाहस्स वा किरिया कायद्या, सो भणति-करेजामि, किं पुण? ममोसहाणि णस्थि, ते भणंति-अम्हे मोल देमो, किं ओसहं जाइजउ ?, सो भणति-कंबलरयणं गोसीसचंदणं च, तइयं सहस्सपागं तिलं तं मम अत्थि, ताहे मग्गिडं पवत्ता, आग
जहा-अमृगस्स वाणियगस्स अस्थि दोवि एयाणि, ते गया तस्स सगासं दो लक्वाणि घेत्तुं, वाणिअओ संभंतो भणति-किं देमि?, ते भणंति-कैवलरयणं गोसीसचंदणं च देहि, तेण भण्णति-किं एतेहिं कजं?, भणंति-साहस्स किरिया कायबा, तेण भणितं-अलाहि मम मोल्लेण, इहरहा एव गेण्हह, करेह किरियं, ममवि धम्मो होउत्ति, सो वाणियगो चिंतेइ-जइ ताव एतेसिं बालाणं एरिसा सद्धा धम्मस्सुपरिं, मम णाम मंदपुण्णस्स इहलोगपडिबद्धस्स नस्थि, सो
तस्य वैद्यस्य गृहे एकतः सनिषण्णास्तिष्ठन्ति, तत्र साधुर्महात्मा स कृमिकुष्ठेन गृहीतः भतिगतो भिक्षाये, तैः समणयं सहावं सोमाणि-युष्माभिनाम सर्वो कोकः खादितभ्यः, न युष्माभिः तपस्विनो वा मनाथस्य वा क्रिया (चिकित्सा) कर्तव्या, स मणति-करोमि, किं पुनः मम भौषधानि न सन्ति, ते भणन्ति-वयं मूल्यं दमः, किमौषधं याच्यते (ता), स भणति-कम्बलर गोशीचन्दनं च, तृतीयं सहस्रपाक तैलं तम्ममास्ति, तदा मार्गयितुं प्रवृत्ताः, शातं चतः यथा-ममुकस्य वणिजो दे भपि एते स्तः,तेगतातस्य सकाशं सक्षे गृहीत्वा, वणिक् संभ्रान्तो भणति-किं ददामि १, ते भणम्ति-कम्बकरवं गोशीर्षचन्दनं च देहि, तेन भण्यते-किमेतः काय, भणम्ति-साधोः क्रिया कर्तग्या, तेन भणितं-अकं मम मूल्येन, इतरथैव गृहीत कुरुवं क्रियां, ममापि धर्मों भवस्थिति, स पणिग् चिन्तयति-पदि तावदेतेषां बाकामामीदशी श्रद्धा धर्मस्योपरि, मम नाम मन्दपुण्यस्य इहलोकप्रतिबदस्य नाति, स * एगयमो. + कोडेग. बाइयहो. सबसह. संवेगमावण्णो तहारूवाणं थेराणं अंतिए पबइओ सिद्धो। अमुमेवार्थ उपसंहरन् गाथालयमाहविजसुअस्स य गेहे किमिकुट्टोबहुअं जई दई।विति य ते विजसुयं करेहि एअस्स तेगिच्छं ॥ १७ ॥ तिल्लं तेगिच्छसुओ कंवलगं चंदणं च बाणियो। दाउं अमिणिक्खंतो तेणेव मवेण अंतगडो ॥ १७४ ॥
गमनिका-वैद्यसुतस्य च गेहे कृमिकुष्ठोपद्रुत मुंनि दृष्ट्वा वदन्ति च ते वैद्यसुतं-कुरु अस्य चिकित्सा, तैलं चिकित्सकसुतः कम्बलकं चन्दनं च वणिग् दत्त्वा अभिनिष्क्रान्तः, तेनैव भवेन अन्तकृत् , भावार्थः स्पष्ट एव, कचित् क्रियाध्याहार: स्वबुख्या कार्य इति गाथाद्वयार्थः ॥ १७३-१७४ ॥ कथानकशेपमुच्यते-इमेवि घेतूण ताणि ओसहाणि गता तस्स साहुणो पास जत्थ सो उज्जाणे पडिमं ठिओ, ते तं पडिमं ठिअं वंदिऊण अणुण्णवेति-अणुजाणह भगवं । अम्हे तुम्हें धम्मविग्धं काउं उवद्विआ, ताहे तेण तेलेण सो साहू अभंगिओ, तं च तिल्लं रोमांकूवेहिं सब अइगतं, तंमि य अइगए किमिआ सधे संखुद्धा, तेहिं चलंतेहिं तस्स साहुणो अतीव वेयणा पाउम्भूया, ताहे ते निग्गते दहण कंबलरयणेण
संवेगमापसः तथारूपाणां स्थविराणां अन्तिके प्रवजितः सिद्धः। २ इमेऽपि गृहीत्वा तान्यौषधानि गतास्वस्य साधोः पार्थ पत्र स रचाने प्रतिमया स्थितः, ते तं प्रतिमया स्थितं वन्दित्वाऽनुज्ञापयन्ति-अनुजानीहि भगवन् ! वयं तव धर्मविप्नं कर्तुमुपस्थिताः, तदा तेन तैलेन स साधुरम्यजितः, तब तैलं रोमकूपैः (०पेपु) सर्व अतिगतं (व्याप्त), तमिवातिगते कृमयः सर्वे संक्षुग्धाः, तेषु चलस्सु तस्य साधोरतीव वेदना प्रादुर्भूता, तदा तानिर्गतान् रहा कम्बलरखेन * यति. + वन्दन्ते च. रोमं कु. सो पाउओ साहू, तं सीतलं, तं चेय तेल्लं उण्हवीरियं, किमिया तत्थ लग्गा, ताहे पुवाणीयगोकडेवरे पप्फो.ति, ते सधे पडिया, ताहे सो साहू चंदणेण लित्तो, ततो समासत्थो, एवेकसिं दो तिण्णि वारे अभंगेऊण सो साहू तेहिं नीरोगो कओ, पढमं मक्खिजति, पच्छा आलिंपति गोसीसचंदणेणं पुणो मक्खिजइ, एवेताए परिवाडीए पढमभंगे तयागया णिग्गया बिइयाए मंसगया तइयाए अद्विगया बेंदिया णिग्गया, ततो संरोहणीए ओसहीए कणगवण्णो जाओ, ताहे खामित्ता पडिगता, ते पच्छा साहू जाता, अहाउयं पालइत्ता तम्मूलागं पंचवि जणा अञ्चुए उववण्णा, ततो चइऊण इहेव जंबूदीवेि पुषविदेहे पुक्खलावइविजए पुंडरगिणीए नयरीए वे रसेणस्स रण्णो धारिणीए देवीए उयरे पढमो वइरणाभो णाम पुत्तो जाओ, जो से वेजपुत्तो चक्कवट्टी आगतो, अवसेसा कमेण बाहुसुबाहुपीढमहापीढत्ति, वइरसेणो पबइओ, सो य तिस्थंकरो जाओ, इयरेवि संवड्डिया पंचलक्खणे भोए भुंजंति, जद्दिवसं वइरसेणस्स केवलनाणं उप्पण्णं,
स प्रावृतः साधुः, तत् शीतलं, तवैव तैलं उष्णवीये, कृमयस्तत्र लमाः, तदा पूर्वानीतगोकलेवरे प्रस्फोटयन्ति (क्षिपन्ति), ते सर्वे पतिताः, तदा साधुः स चन्दनेन लिप्तः, ततः समानता, एवमेकं द्वौ त्रीन् वारान् सभ्यस्य स साधुस्तैनीरोगः कृतः, प्रथमं म्रक्ष्यते पश्चादालिप्यते गोशीर्षचन्दनेन पुनम्रक्ष्यते, एवमेतया परिपाव्या प्रथमाभ्यङ्गे स्वगता निर्गता द्वितीयायां मांसगतास्तृतीयायामस्थिगता द्वीन्द्रिया निर्गताः, ततः संरोहण्यौषध्या कनकवर्णो जातः, तदा क्षमयित्वा प्रतिगताः, ते पश्चात् साधबो जाताः, यथायुष्कं पालयित्वा तन्मूलं पश्चापि जना अच्युते उत्पन्नाः। ततश्युत्वा इहैव जम्बूद्वीपे पूर्व विदेहेषु पुष्करावतीविजये पुण्डरीकियां नगर्यो वनसेनस्य राज्ञः धारिण्या देव्या उदरे प्रथमो वज्रनाभनामा पुत्रो जातः, यः स वैयपुत्रश्चक्रवर्ती भायातः (उत्पनः), अवशेषाः क्रमेण बाहुसुबाहुपीठमहापीठा इति, वनसेनः प्रबजितः, सच तीर्थकरो जातः, इतरेऽपि संवर्धिताः पशलक्षणान् भोगान् भुजते, यदिवसे वनसेनस्य केवलज्ञानमुत्पत्र, *च. + पप्फोडियं. ताहे पाणिजति. दीवे दीवे. वहरसेगस्स. सो वेजपुत्तो. सो जाओ. || णभोए. समुप्पणं.