Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01

SR No.: 002521
Original Sutra Author: Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami
Publisher: Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust
Total Pages: 340
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 14 MB

Page 85

॥७४॥
मापापकारिभद्रीपतिः इति गाथार्थः ॥ १५४ ॥ भावार्थस्तु कथानकादवसेयः, अध्याहार्य क्रियायोजना च स्वबुद्ध्या प्रतिपदं कार्या, यथा-अपर• विदेहे द्वौ वणिग्वयस्यौ अभूतामिति, नवरं हस्ती मनुष्यश्च आयाताविति, अनेन जन्म प्रतिपादितं वेदितव्यं, अवरविदेहे दो मित्ता वाणिअया, तत्थेगो मायी एगो उजुगो, ते पुण एगो चेव ववहरंति, तत्थेगो जो मायी सो तं उजुभं अतिसंधेइ. इतरो सबमगृहंतो सम्म सम्मेण ववहरति, दोवि पुण दाणरुई, ततो सो उजुगो कालं काऊण इहेव दाहिणढे मिहुणगो जाओ, वंको पुण तंमि चेव पदेसे हस्थिरयणं जातो, सो य सेतो वण्णेणं घउदंतो य, जाहे ते पडिपुण्णा ताहे तेण हथिणा हिंडं तेण सो दिट्ठो मिहुणगो, दहृण य से पीती उप्पण्णा,तं च से आभिओगजणि कम्ममुदिण्णं, ताहे तेण मिट्ठणगं खंधे विलइयं, तं दहण य तेण सबेण लोपण अम्भहियमणूसो एसो इमं च से विमलं वाहणंति तेण से विमलवाहणोत्ति नाम कयं, तेसिं च जातीसरणं जायं, ताहे कालदोसेण ते रक्खा
अपरवि देहेषु द्वौ मित्रे वणिजी, सत्रैको मायावी एक जुकः, सौ पुनरेका एव व्यवहरतः, तत्रैको यो मायावी स तमृणु भतिसन्दधाति, इतरः सर्वमगृहयन् सम्यग् सात्म्येन व्यवहरति, दावपि पुननिरुची, ततः स मुकः कालं कृत्वेहैव दक्षिणार्धे मिथुनकनरो जातः, वक्रः पुनः तमिवेब प्रदेशे हन्निरखं जातः, स च वर्णेन वेतश्चतुर्दन्तश्च, यदा तौ प्रतिपूर्णी सदा तेन हस्तिना हिण्डमानेन सर: मिथुनकनरः, रष्ट्वा च तस्य प्रीतिरूपमा, तब तस्माभियोगज नितं कर्मोदीर्ण, तदा तेन मिथुनकनरः स्कन्धे विलगितः, सदृष्ट्वा च तेन सर्वेण लोकेन अभ्यधिकमनुष्य एष एवं चास्य विमलं वाहन मिति तेन तख विमलवाहन इति नाम कृतं, तयोश्च जातिस्मरणं जातं, तदा कालदोषेण ते वृक्षाः परिहीयन्ते, तद्यथा-मत्ताशा भृशानाधुटिताका- * प्रतिपाद. + स्यावासिटा. स. tणा जाता. 'तं. म.. चित्तगा (य) चित्तरसा । गेहागारा अणियणा सत्तमया कप्परुक्खत्ति ॥१॥ तेसु परिहार्यतेसु कसाया उप्पण्णा-इमं मम, मा एत्थ कोइ अण्णो अल्लियत्ति भणितुं पयत्ता, जो ममीकयं अल्लियह तेण कसाइजति. गेण्डणे अ संखडंति ततो तेहिं चिंतितं-किंचि अधिपति ठवेमो जो ववत्थाओ ठवेति, ताहे तेहिं सो विमलवाहणो एस अम्हेहिंतो अहितोति ठवितो, ताहे तेण तेर्सि रुक्खा विरिका, भणिया य-जो तुम्भं एयं मेरं अतिकमति तं मम कहिज्जाहत्ति, अहं से 'दंड करिहामि, सोऽवि किह जाणति ?, जाइस्सरो तं वणियत्तं सरति, ताहे तेसिं जो कोइ अवरज्झइ सो तस्स कहिजइ, ताहे सो तेसिं दंडं ठवेति, को पुण दंडो?, हक्कारो, हा तुमे दुडु कयं, ताहे सो जाणति-अहं सबस्सहरणो कतो, तं वरं किर हतो मे सीसं छिण्णं,ण य एरिसं विडंवणं पावितोत्ति,एवं बहुकालं हक्कारदंडोअणुवैत्तिओ। तस्स य चंदजसा भारिया, तीए समं भोगे भुंजंतस्स अवरं मिथुणं जायं, तस्सवि कालंतरेण अवरं,एवं ते एगवंसंमिसत्त कुलगरा उप्पण्णा। पूर्वभवाः खल्व
चित्राङ्गाश्चित्ररसाः । गृहाकारा अनन्नाः सप्तमकाः कल्पवृक्षा इति, ॥ तेषु परिहीयमाणेषु कषाया उत्पन्ना, इदं मम, मा अत्र कोऽप्यन्यो लगीत् इति भणितुं प्रवृत्ताः, यो ममीकृतं लगनि तेन कषायन्ते, ग्रहणे च क्लिभन्ति (संखण्डपन्ति), सतन्तैश्विन्तितं-कमपि अधिपति स्थापयामो यो व्यवस्थाः स्थापपति, तदा सैः स विमलवाहन एरोऽस्मभ्यमधिक इति स्थापितः, तदा सेन तेभ्यो वृक्षा विभकाः, भणितान-यो युष्माकं एतां मर्यादा अतिक्रामति तं मझं
ययेतः, भहं तस्य द करिष्यामि, सोऽपि कथं जानीते ?, जातिसरम्सदू वणिक्त्वं सारति, तदा तेषां यः कश्चिदपराध्यति स समै कम्पते, तदा स तस्य दण्डं स्थापयति, कः पुनर्दण्डः ?, हाकार:-हा खया दुघु कृतं, तदा स जानीते-अहं सर्वस्वहरणीकृतः (स्थाम्), तदा वरं किल हतः शिरो मे छिन, नशं विटम्बना, प्रापित इति, एवं बहुकालं हाकारदण्डोऽनुवर्तितः। तस्य च चन्द्रयशा भार्या, तया समं भोगाम्भुजतोऽपर मिथुनकं (युग्मं) जातं, तस्थापिकालान्तरेणापर, एवं ते एकवंशे सप्त कुलकरा उत्पन्नाः। * चितंगा. + महं दंई वत्तेहामि. पिडितोति. मीषां प्रथमानुयोगतोऽवसेयाः, जन्म पुनरिहव सर्वेषां द्रष्टव्यम् । व्याख्यातं पूर्वभवजन्मद्वारद्वयमिति, इदानी कुलकर. नामप्रतिपादनायाहपढ मिस्थ विमलवाहण चक्खुम जसमं चउत्थमभिचंदे । तत्तो अ पसेणइए मरुदेवे चेव नाभी य ॥ १५५ ॥
गमनिका-प्रथमोऽत्र विमलवाहनश्चक्षुष्मान यशस्वी चतुर्थोऽभिचन्द्रः ततश्च प्रसेनजित् मरुदेवश्चैव नाभिश्चेति, भावार्थः सुगम एवेति गाथार्थः ॥ १५५ ॥ गतं नामद्वारम् , अधुना प्रमाणद्वारावयवार्थाभिधित्सयाऽऽहणव धणुसया य पढमो अट्ठ य सत्तसत्तमाइं च । छच्चेव अद्धछट्ठा पंचसया पण्णवीसं तु ॥ १५६ ॥
। धनुःशतानि प्रथमः अष्टौ च सप्त अर्धेसप्तमानि षडच अर्धषष्ठानि पञ्च शतानि पञ्चविंशति. अन्ये पठन्ति-पञ्चशतानि विंशत्यधिकानि, यथासंख्यं विमलवाहनादीनामिदं प्रमाणे द्रष्टव्यं इति गाथार्थः ॥१५६॥ गतं प्रमाणद्वारं, इदानी कुलकरसंहननसंस्थानप्रतिपादनायाहवजरिसहसंघयणा समचउरंसा य हुँति संठाणे । वण्णंपि य बुच्छामि पत्तेयं जस्स जो आसी ॥१५७॥
गमनिका-वज्रऋषभसंहननाः सर्व एव समचतुरस्राश्च भवन्ति 'संस्थाने' इति संस्थानविषये निरूप्य माणा इति, वर्णद्वारसंबन्धाभिधानायाह-वर्णमपि च वक्ष्ये प्रत्येकं यस्य य आसीदिति गाथार्थः॥१५७ ॥ चक्खुम जसमं च पसेणइअं एए पिअंगुवण्णाभा।अभिचंदो ससिगोरो निम्मलकणगप्पभा सेसा ॥१५८॥
वसुदेवहिण्डीतः पण्णवीसा प. + पचविंशतिश्च. प्यमाणे.