________________
।।२३६।।
आवश्यक - हारिभद्रीयवृत्तिः hredaणपारणते आगतो, जाव थेरी अंतो वाउला ताव तेण धम्मोऽवि मे होउत्ति तस्स पायसरस तिभागो दिण्णो, पुणो चिंतितं - अतिधोवं, चितिओ तिभागो दिष्णो, पुणोत्रि जेण चिंतितं एत्थ जति अण्णं अंबक्खलगादि छुभति तोऽवि णस्थति, ताहे तइओ तिभागो दिण्णो, ततो तस्स तेण दषसुद्धेण दायगसुद्धेण गाहगसुद्धेण तिविहेण तिकरणसुडेण भावेण देवाउए विद्धे, ताधे माता से जाणति - जिमिओ, पुणरवि भरितं, अतीव रंकसणेण भरितं पोहं, ताधे रतिं विसूइयाए मतो देवलोगं गतो, ततो चुतो रायगिहे नगरे पधाणस्स धैणावहस्स पुत्तो भद्दाए भारियाए जातो, लोगो भगते भणति कयपुनो जीवो जो उववण्णो, ततो से जातस्स णामं कर्त कतपुण्णोति, वह्नितो, कलाओ गहियातो, परिणीतो, माताए दुललिय गोडीए छूढो, तेहिं गणियाघरं पवेसितो, बारसहिं वरिसेहिं णिद्धणं कुलं कतं, तोऽवि सोण णिग्गच्छति, मातापिताणि से मताणि, भज्जा य से आभरणगाणि चरिमदिवसे पेसेति, गणितामायाए णातं - णिस्सारो
१ मासक्षपणपारणाय आगतः यावत्स्थविराऽन्तर्व्याकुला ( व्यापृता ) तावत्तेन धर्मोऽपि मम भवत्विति तस्य पायसस्य त्रिभागो दत्तः, पुनश्चिन्ति सम् मतिस्तोकं, द्वितीयविभागो दत्तः, पुनरप्यनेन चिन्तितम् अत्र यग्रन्यदप्यस्लखलादि क्षिप्यते तदपि नश्यति, तदा तृतीयविभागो दसः, ततस्तस्मात्तेन यशुद्धेन दायकशुद्धेन ग्राहकशुद्धेन त्रिविधेन त्रिकरणशुद्धेन भावेन देवायुर्निबद्धं तदा माता तस्य जानाति - जिमितः, पुनरपि मृतः, भतीब रहतवा मृ मुदरं, तदा रात्रौ निसूचिकया मृतो देवलोकं गतः, ततब्युतो राजगृहे नगरे प्रधानस्य धनावहस्य पुत्रो भद्रायां भार्यायां जातः, छोकन गर्भगते भणतिकृतपुण्यो जीवो यः उत्पन्नः, ततस्तस्य जातस्य नाम कृतं कृतपुण्य इति, वृद्धः, कलाः गृहीताः, परिणीतः, मात्रा दुर्लक्षितगोडयां शिशः, तैर्गणिकागृहं प्रवे शितो, द्वादशभिर्ववैर्निर्धनं कुलं कृतं तदाऽपि स न निर्गच्छति, मातापितरौ तस्य मृती, भार्या च तस्याभरणानि वरमदिवसे प्रेचते गणिकामात्रा ज्ञातंनिस्वारः * धणसत्यबाहस्स प्र०
कतो, ताधे ताणि अण्णं च सहस्सं पडिविसज्जितं, गणियामाताए भण्णइ - निच्छुभउ एसो, सा णेच्छति, ताहे चोरियं णीणिओ घरं सज्जिज्जति, उत्तिणो बाहिं अच्छति, ताहे दासीए भण्णति णिच्छूढोऽवि अच्छति, ताहे निययघरयं सडियपडियं गतो, ताहे से भज्जा संभमेणं उट्ठिता, ताहे से सबं कथितं, सोगेणं अप्फुण्णो भणति-अस्थि किंचि ? जा अनहिं जाइत्ता
हरामि, ताहे जाणि आभरणगाणि गणितामाताए जं च सहस्सं कप्पासमोल्लं दिष्णं ताणि से दंसिताणि, सत्थो य तद्दिवसं कंपि दे गंतुकामओ, सो तं भंडमोलं गहाय तेण सत्थेण समं पधावितो, बाहिं देउलियाए खहं पाडिऊणं सुत्तो । अणस्स य वाणिययस्स माताए सुतं, जधा तव पुत्तो मतो वाहणे भिन्ने, तीए तस्स दबं दिष्णं, मा कस्सइ कधिज्जसि, तीए चिंतितं मा दबं जाउ राउलं, पविसिहिति मे अपुसाए, ताहे रसिं तं सत्थं एति, जा कंचि अणाहं पासेमि, ताहे तं पासति, पडिबोधिता पवेसितो, ताहे घरं नेतॄण रोषति - चिरणगन्ति पुत्ता !, सुण्हाणं चउन्हं ताणं कधेति - एस देवरो भे
१ कृतः, तदा तानि अन्यच सहस्रं प्रतिविसृष्टं, गणिकामात्रा भण्यते-निष्काश्यतां एषः, सा नेच्छति, तदा चौर्येण निमीचितः, गृहं सम्यते, उत्तीर्णस्तिछति बहिः, तदा दास्या भण्यते निष्काशितोऽपि तिष्ठसि १ तदा निजगृहं शटितपलितं गतः, तदा तस्य भार्या संभ्रमेणोत्थिता, तदा तस्मै स कथितं शोकेन व्याप्तो भणति अस्ति किञ्चित् ? यावदन्यत्र यात्वा व्यवहरामि तदा यान्याभरणानि गणिकामात्रा यच सहस्रं कर्पासमूल्यं दतं तानि तस्मै दर्शितानि, सार्थश्च तस्मिन् दिवसे कमपि देशं गन्तुकामः, स तम् भाण्डमूल्यं गृहीत्वा तेन सार्थेन समं प्रधावितः, बहिर्देवकुलिकायां खट्टां पातविश्वा सुतः । अभ्यस्प च वणिजो मात्रा श्रुतं यथा तव पुत्रो मृतो वाहने भिसे, तथा तस्मै दृष्यं दत्तं मा कस्मैचित् चीकथः, तथा चिन्तितं मा इथं यासीत् राजकुलं, प्रवेक्ष्यति ममापुत्रायाः, तदा रात्रौ तं सार्थमेति यद् कचिदनाथं पश्यामि, तदा तं पश्यति, प्रतिबोध्य प्रवेशितः, तदा गृहं नीत्वा रोदिति चिरनष्टः पुत्र ! भुषाभ्यचतसृभ्यस्ताभ्यः कथयति एष देवा भवन्तीनां
चिरणडओ, ताओ तस्स लाइताओ, तत्थवि बारस वरिसाणि अच्छति, तत्थ एकेकाए चत्तारि पंच बेडरूवाणि जाताणि, थेरीए भणितं एत्ताहे णिच्छुभतु, ताओ ण तरंति धरितुं, ताधे ताहिं संबलमोदगा कता, अंतो रयणाण भरिता, वरं से एयं पाओग्गं होति, ताधे वियर्ड पाएता ताए चेव देवउलियाए ओसीसए से संबलं ठवेता पडियागता, सोऽवि सीतलएण पवणेणं संबुद्धो पभातं च, सोवि सत्यो तदिवसमागतो, इमाएवि गवेसओ पेसिओ, ता उवत्ता घरं णीतो, भज्जा से संभमेण उट्ठिता, संबलं गहितं, पविडो, अब्भंगादीणि करेति, पुतो य से तदा गब्भिfe जातो, सो एक्कारसवरिसो जाओ, लेहसालाओ आगतो रोयति-देहि मे भत्तं, मा उवज्झाएण हम्मिहामित्ति, ताए ताओ संलथइयातो मोयगो दिण्णो, णिग्गतो खायंतो, तत्थ रयणं पासति, लेहचेडएहिं दिडं, तेहिं पूवियस्स दिणं, दिवे दिवे अम्ह पोलियाओ देहित्ति, इमोवि जिमिते मोयगे भिंदति, तेण दिट्ठाणि, भणति - सुंकभएण कताणि, तेहिं रयणेहिं तव
१ चिरनष्टः, तास्तस्मिन् लग्नाः, तत्रापि द्वादश वर्षाणि तिष्ठति, तत्रैकैकस्याश्चत्वारः पञ्च पुत्रा जाताः, स्थविरया भणितम् अधुना निष्काशयन्तु, तानतुं शक्नुवन्ति तदा तामिः शम्बकमोदकाः कृताः, अन्तो रबेन मृताः, वरं तस्यैतत् प्रायोग्यं भवति, तदा विकटं पाययित्वा तस्यामेव देवकुलिकायामुछीर्षके तस्य शम्ब ं स्थापयित्वा प्रत्यागता, सोऽपि शीतलेन पवनेन संबुद्धः प्रभातं च सोऽपि सार्थस्तस्मिन् दिवसे आगतः, अनवाऽपि गवेचकः प्रेषितः, तदोत्थाप्य गृहं नीतः, भार्यां तस्य संभ्रमेण उत्थिता, शम्बलं गृहीतं, प्रविष्टः, अभ्वङ्गादीनि करोति, पुत्रम तस्य तदा गर्भिण्या जातः, स एकादशवार्षिको लातः, लेखशाळाबा आगतो रोदिति देहि मां भकं मोपाध्यायेन घानिषम्, तया तस्याः शम्बलस्थगिकातो मोदको दक्षः, निर्गतः खादन्, तत्र स्वं पश्यति, लेखदारकैर्दृष्टं, तैरापूपिकाय दत्तं, दिवसे दिवसेऽस्माकं पोलिका दथा इति, अयमपि जिमिते मोदकान् मिनन्ति तेन दृष्टानि, मणति-शुल्कभयेन कृतानि, तैरनैस्तथैव
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org