Page Text
________________
॥२१॥
मावश्वक-हारिभद्रीयवृत्तिः असम्भावुब्भावणाहिं मिच्छत्ताभिनिवेसेण य अप्पाणंच परंपतदुभयं च बुग्गाहेमाणो वुष्पाएमाणो गतोआमलकप्पं नगरि, तत्व अंबसालवणे ठितो, तत्थ मित्तसिरी नाम समणोवासओ, सोजाणइ-जहेस निण्हओ, अण्णया कयाइ तस्स संखडी जाता, ताहे तेण निमंतिओ-तुन्भेहिं सयमेव घरं आगंतवं, ते गता, ताहे तस्स निविहस्स विउला खजगविही नीणिता, ताहे सो ताओ एकेकाओ खंडं खंडं देइ, एवं कूरस्स कुसणस्स वत्थस्स, पच्छा पादेसु पडितो, सयणं च भणइ-पह वंदह, साहू पडिलाभिया, अहो अहं धण्णो सपुण्णो जं तुब्भे मम घरं सयमेवागता, ताहे ते भणंति-किं धरिसियामो अम्हे एवं तुमे, सो भणति-ससिद्धंतेण तुम्हे मया पडिलाभिया, जइ नवरं वद्धमाणसामिस्स तणएण सिद्धंतेण पडिलाभेमि, तत्थ सो संबुद्धो भणइ-इच्छामि अजो! सम्म पडिचोयणा, ताहे पच्छा सावरण विहिणा पडिलाभितो, मिच्छामि दुक्कडं च कत, एवं ते सवे संबोहिया, आलोइय पडिकता विहरंति ॥ अमुमेवार्थमुपसंजिहीर्घराह
सदावोजावनाभिर्मिण्यावाभिनिवेशेन चास्मानं परं च तदुभयं च व्युवाहयन् व्युत्पादयन् गत मामलकल्पा नगरी, तत्र मानशालवने स्थितः, तत्र मित्रश्रीनाम श्रमणोपासकः, स जानाति-यथैष निहवः, अभ्यदा कदाचित् तस्य(गृहे)संखढी जाता, तदा तेन निमन्त्रितः-युष्माभिः स्वयमेव गृहमागन्तव्यं,ते गताः, तदा तस्य. निविष्टस्य विपुलः खाचकविधिरानीतः, तदा स तस्मात् एकैकमात् खण्डं खण्डं ददाति, एवं करस्य कुसिणस्य (ज्यअनस्य) वखस्य, पश्चात्पादयोः पतितः, स्वजनं च भणति-आयात वन्दध्वं, साधवः प्रतिकाभिताः, महो भहं धन्यः सपुण्यो यत्स्वयं यूयमेव मम गृहमागताः, तदा ते भणन्ति-किं धर्षिताः सो वयमेवं त्वया !, स भणति-स्वसिद्धान्तेन यूयं मया प्रतिलाभिताः, यदि परं वर्धमानस्वामिसत्केन सिद्धान्तेन प्रतिलम्भयामि, तत्र स सम्बुद्धो भणति-इच्छा. पाय ! सम्यक् प्रतिचोदना, सदा पश्चात् भावकेन विधिना प्रतिकम्भितो, मिथ्या मे दुष्कृतं च कृतम्, एवं ते सर्वे संबोधिताः, भालोचितप्रतिकाम्ता विहरन्ति । रायगिहे गुणसिलए वसु चोदसपुव्वि तीसगुत्ताओ। आमलकप्पाणयरी मित्तसिरी कूरपिंडाई ॥१२८॥(भा०)
व्याख्या-अस्याः प्रपश्चार्थ उक्त एव, अक्षरगमनिका तु उसभेपुरंति वा रायगिहंति वा एगठा, तत्थ रायगिहे गुणसिलए उजाणे वसु चोइसपुषी आयरिओ समोसढो, तस्स सीसाओ तीसगुत्ताओ एसा दिट्ठी समुप्पण्णा, सो मिच्छत्ताभिभूओ आमलकप्पा नाम नयरी तं गओ, मित्तसिरीसावओ, तेण कूरपुवगादि [देशीयवचनत्वात् कूरसिक्थादिनेत्यर्थः] दिटुंतेहिं पडिबोहिउत्ति ॥ गती द्वितीयो निह्नवः, साम्प्रतं तृतीयं प्रतिपादयन्नाहचोद्दा दोवाससया तइया सिद्धिं गयस्स वीरस्स । अन्वत्तयाण दिही सेयवियाए समुप्पन्ना ॥ १२९ ॥ (भा०)
व्याख्या-चतुर्दशाधिके द्वे वर्षशते तदा सिद्धिं गतस्य वीरस्य ततोऽव्यक्तकदृष्टिः श्वेतव्यां नगर्या समुत्पन्नेति गाथार्थः ॥ कथमुत्पन्ना?-सेयवियाए नयरीए पोलासे उजाणे अजासाढा नामायरिया समोसढा, तेसिं सीसा बहवे आगाढजोगं पडिवन्ना, स एवायरिओ तेसिं वायणायरिओ, अन्नो तत्थ नत्थि, ते य रत्तिं हिययसूलेण मया सोहम्मे नलिणिगुम्मे विमाणे देवा उववन्ना, ओहिं पउंजंति, जाव पेच्छंति तं सरीरगं, ते य साह आगाढजो
१ ऋषभपुरमिति वा राजगृह मिति वा एकाओं, तत्र राजगृहे गुणशील उद्याने वसुश्चतुर्दशपूर्वी भाचार्यः समवसृतः, तस्य शिप्यात्तिष्यगुप्तात् एषा दृष्टिः समुत्पन्ना, स मिथ्यात्वाभिभूत भामलकल्पा नाम नगरी तां गतः, मित्रश्रीः श्रावकः, तेन कूरसिक्थादिदृष्टाम्तैः प्रतियोधित इति । २ श्वेत विकायां नगयां गोलासमुद्यानमार्यापाढा नाम आचार्या समवसृताः, तेषां शिष्या बहव भागाढयोगं प्रतिपन्नाः, स एवाचार्यस्तेषां वाचनाचार्यः, अन्यस्तत्र नास्ति, ते च रात्री हृदयशूलेन मृताः सौधर्म नलिनीगुरुमे विमाने देवा उत्पन्नाः, भवधि प्रयुञ्जन्ति, यावत्प्रेक्षन्ते तच्छरीरकं, ते च साधन भागाढयोगवाहिनस्तेऽपि न याणंति-जहा आयरिया कालगता, ताहे तं चेव सरीरगं अणुप्पविसित्ता ते साहुणो उहवेंति, वेरत्तियं करेह, एवं तेण तेर्सि दिवपभावेण लहुं चेव सारियं, पच्छा सो ते भणइ-खमह भंते ! जंभे मए अस्संजएण वंदाविया, अहं अमुगदिवसे कालगतो, तुझं अणुकंपाए आगतो, एवं सो खामेत्ता पडिगतो, तेवि तं सरीरगं छड्डेऊण चिंतेंति-एच्चिरं कालं अस्संजतो वंदितो, ततो ते अश्वत्तभावं भाति-को जाणइ किं साहू देवो वा? तो न वंदणिज्जोत्ति । होज्जासंजतनमणं होज मुसावायममुगोत्ति ॥१॥थेरवयणं जदि परे संदेहो कि सुरोत्ति । साहुत्ति देवे कह न संका किं सो देवो अदेवोत्ति ॥२॥ तेण कहिएत्ति व मती देवोऽहं रूवदरिसणाओ य । साहुत्ति अहं कहिए समाणरूवंमि किं संका॥३॥ देवस्स व किं वयणं सचंति न साहुरूवधारिस्स । न परोप्परंपि वंदह जं जाणंतावि जययोत्ति ॥ ४ ॥ एवं भण्णमाणावि जाहे ण पडिवजति ताहे उग्धाडिया, ततो विहरंता रायगिहं गया, तत्थ मोरियवंसपसूओ वलभद्दो नाम राया समोवासओ,
जानन्ति-यथा भाचार्याः कालगताः, तदा तदेव शरीरमनुप्रविश्य तान् साधूनुस्थापयन्ति, वैरात्रिक कुरुत, एवं तेम तेषां दिग्यप्रभावेण कम्वेव सारितं, पश्वास तान् भणति-क्षमध्वं भदन्ताः! यन्मया भवन्तोऽसंयतेन वन्दिताः, अहममुकष्मिन् दिवसे कालगतः, युष्माकमनुकम्पया आगतः, एवं स क्षमयित्वा प्रतिगतः, सेऽपि सच्छरीरकं त्यक्त्वा चिन्तयन्ति-इयचिरं कालमसंयतो वन्दितः, ततस्तेऽव्यक्तभावं भावयन्ति-को जानाति किं साधुर्देवो वा?, ततो न वन्दनीय इति । भवेदसंयतनमनं भवेन्मृषावादोऽसुक इति ॥1॥ स्थविरवचनं यदि परसिन् संदेहः किं सुर इति ॥ साधुरिति देवे कथं न शङ्का किं स देवोऽदेव इति ॥२॥ तेन कथित इति च मतिदेवोऽहं रूपदर्शनाच । साधुरह मिति कथिते समानरूपे का शङ्का ॥३॥ देवस्यैव किं वचनं सत्यमिति न साधुरूपधारिणः । म परस्परमपि वन्दध्वं यजानाना भपि यतय इति ॥४॥ एवं भण्यमाना भपि यदा न प्रतिपद्यन्ते तदोद्घाटिताः, सतो विहरतो राजगृह गताः, तत्र मौर्यवंशप्रसूतो बलभद्रो नाम राजा श्रमणोपासकः,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002521 |
| Book Title | Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01 |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami |
| Author | |
| Publisher | Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 340 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak |
| File Size | 14 MB |