Page Text
________________
मावश्यक-हारिभद्रीपतिः
॥१२७॥ वद्धमाणओ य लोगो तेणंतेण पाणि तणं च वहति, न य तस्स कोइवि देइ, सो गोणो तस्स पओसमावण्णो, अकामतण्हाछहाए य मरिऊणं तत्थेव गामे अग्गुजाणे सलपाणीजक्खो उप्पण्णो, उवउत्तोपासति तं बलीवहसरीरं, ताहेरूसिओ मारि विउधति, सो गामो मरिउमारद्धो, ततो अद्दण्णा कोउगसयाणि करति, तहवि ण द्वाति, ताहे भिण्णो गामो अण्णगामेसु संकेतो, तत्थावि न मुंचति, ताहे तेसिं चिंता जाता-अम्हेहिं तत्थ न नजइ-कोऽवि देवो वा दाणवो वा विराहिओ, तम्हा तहिं चेव वच्चामो, आगया समाणा नगरदेवयाए विउलं असणं पाणं खाइम साइमं उवक्खडावेंति, बलिउवहारे करेंता समंतओ उडमुहा सरणं सरणंति, जे अम्हेहिं सम्मं न चेहि तस्स खमह, ताहे अंतलिक्खपडिवण्णो सो देवो भणति-तुम्हे दुरप्पा निरणुकंपा, तेणंतेण य एह जाह य, तस्स गोणस्स तणं वा पाणिवान दिण्णं, अतो नत्थि भेमोक्खो, ततो हाया पुष्फबलिहत्थगया भणंति-दिछो कोवो पसादमिच्छामो, ताहे भणति-एताणि माणुसअद्विआणि
वर्धमानकच लोकः तेन मार्गेण पानीयं तृणं च वहति, नच ती कश्चिदपि ददाति, स गौस्तस्य प्रद्वेषमापः, भकामतृषा क्षुधा च मृत्वा तत्रैव ग्रामे भयो. याने (भम्युचाने)शूलपाणिर्यक्ष उत्पनः, उपयुक्तः पश्यति तत्वकी शरीरं, तदा रुष्टोमारि विकुर्वति,स ग्रामो मर्तुमारब्धः, ततोऽतिमुपगताः कौतुकशतानि कुर्वन्ति, तथापि म तिष्ठति (न बिरमति), सदा भित्रो ग्रामः भन्यनामेषु संक्रान्तः, तत्रापि न मुञ्चति, तदा तेषां चिन्ता जाता, अमानिस्तत्र न ज्ञायतेकोऽपि देवो वा दानतो वा बिराबः, तस्मात् तत्रैव व्रजामः, भागताः सन्तः नगरदेवतायै विपुलमशनं पानं खाचं स्वाधं उपस्कुर्वन्ति, बल्युपहारान् कुर्वन्तः समन्तत अर्ध्वमुखाः शरणं शरणमिति, यवमाभिः सम्यग् न चेष्टितं तत् क्षमस्व, सदा अन्तरिक्षप्रतिपक्षः स देवो भणति-यूयं दुरास्मानो निरनुकम्पाः, तेन मार्गेणैव आगच्छत यात च, तम गवे तृणं वा पानीयं वान वर्ग, अतो नास्ति भवतां मोक्षः, ततः, खाताः हस्तगतपुष्पबलिकाः भणन्ति-दष्टः कोपः प्रसादमिच्छामः, तदा भणति-एतानि मानुषास्थीनि 'पुंज काऊण उवरि देवउलं करेह, सूलपाणि च तत्थ जक्खं बलिषइंच एगपासे ठवेह, अण्णे भणति-तं वइलरूवं करेह, तस्स य हेहा ताणि से अद्विआणि निहणह, तेहिं अचिरेण कयं, तत्थ इंदसम्मो नाम पडियरगो कओ। ताहे लोगो पंथिगादि पेच्छा पंडरहिअगामं देवउलं च ताहे पुच्छंति अण्णे-कयराओ गामाओ आगता जाह वत्ति, ताहे भणंतिजत्थ ताणि अद्वियाणि, एवं अहिअगामो जाओ। तत्थ पण वाणमंतरघरे जो रात परिवसति सो तेण सुलपाणिणा जक्खण वाहेत्ता पच्छा रात मारिजइ, ताहे तत्थ दिवस लोगो अच्छति, पच्छा अण्णस्थ गच्छति, इंदसम्मोऽवि धूपं दीवर्ग च दाउं दिवसओ जाति । इतो य तत्थ सामी आगतो, दतिंजतगामपासाओ, तत्थ य सबो लोगो एगस्थ पिंडिओ अच्छा, सामिणा देवकुलिगो अण्ण्णविओ, सो भणति-गामो जाणति, सामिणा गामो मिलिओ चेवाणुण्णविओ, गामो भणति-एत्थ न सका वसिड, सामी भणइ-नवरं तुम्हे अणुजाणह, ते भणंति-ठाह, तस्थेकेको वसहिं देइ, सामीणेच्छति,
पुजं कृत्वा उपरि देवकुलं कुरुत, शुलपाणि च तत्र यक्षं वकीव चैकपाः स्थापयत, अन्ये भणन्ति-सं बलीवदेरूपं कुरुत, तस्थापखात् तानि सस्थास्थीनि निहत, तैरचिरात् कृतं, सत्र इन्द्रशर्मा नाम प्रतिचरकः कृतः । तदा होकः पान्थादि पश्यति, पाण्डुरास्थिकग्राम देवकुलं च तदा पृच्छन्ति मन्येकतरसात् प्रामादागताः ? यात वेति, तदा भणम्ति-यन्त्र तानि अस्थीनि, एवमस्थिकग्रामो जातः । तत्र पुनय॑न्तरगृहे यो राम्रो परिवसति स तेन शुरूपाणिना यक्षेण वाहयिस्वा पश्चात् रात्रौ मार्यते, ततस्तत्र दिवसं (पावत्)कोकस्तिष्ठति, पश्चात् अन्यत्र गच्छति, इन्द्रशर्मापि धूपं दीपकं च दरवा दिबसे याति । इतश्च तत्र स्वामी भागतः, द्वितीयान्तग्रामपाश्र्थात्, तत्र च सबों लोक एकत्र पिण्डितस्तिष्ठति, स्वामिना देवकुलिकोऽनुज्ञापितः, स भणति-ग्रामो जानाति, स्वामिना ग्रामो मिति एवानुशापिता, मामो भणति-भत्र न शक्ता बसितुं, स्वामी भणति-परं यूयमनुजामीत, ते भणन्ति-तिएस, सकेको वसति दसे, स्वामी मेच्छति. जाणति-जहेसो संबुझिहितित्ति, ततो एगणे पडिमं ठिओ, ताहे सो इंदसम्मो सूरे धरेते चेव धूवपुप्फ दाउंकापडियकारोडिय सवे पलोइत्ता भणति-जाह मा विणस्सिहिह, तंपि देवज्जयं भणति-तुब्भेवि णीध, मा मारिहिजिहिध, भगवं तुसिणीओ, सो वंतरो चिंतेइ-देवकुलिएण गामेण य भण्णंतोऽवि न जाति, पेच्छ जं से करेमि, ताहे संझाए चेव भीम अट्टहासं मुअंतो बीहावेति ॥ अभिहितार्थोपसंहारायेदं गाथाद्वयमाहदूइज्जतगा पिउणो वयंस तिव्वा अभिग्गहा पंच।अचियत्तुग्गहिन बसण १ णिचं वोसह २ मोणेणं ३॥४६२॥ पाणीपसं ४ गिहिवंदणं च ५ तमो वडमाणवेगवई । धणदेव सूलपाणिदसम्म वासहिअग्गामे ॥ ४६३ ॥
व्याख्या-विहरतो मोराकसन्निवेशं प्राप्तस्य भगवतः तनिवासी दूइजन्तकाभिधानपाषण्डस्थो दूतिज्जतक एवोच्यते, 'पितुः' सिद्धार्थस्य 'वयस्यः' स्निग्धकः, सोऽभिवाद्य भगवन्तं वसतिं दत्तवान् इति वाक्यशेषः । विहृत्य च अन्यत्र वर्षाकालगमनाय पुनस्तत्रैवागतेन विदितकुलपत्यभिप्रायेण, किम् ?, 'तिबा अभिग्गहा पंच' ति 'तीवाः' रौद्राः अभिग्रहाः पश्च गृहीता इति वाक्यशेषः । ते चामी 'अचियत्तुग्गहि न वसणं ति' 'अचियत्त' देशीवचनं अप्रीत्यभिधायक, ततश्च तत्स्वामिनो न प्रीतिर्यस्मिन्नवग्रहे सोऽप्रीत्यवग्रहः तस्मिन् 'न वसनं' न तत्र मया वसितव्यमित्यर्थः, "णिचं वोस? मोणे
जानाति-यथैष संभोत्स्थत इति, तत एकस्मिन् कोणे प्रतिमा स्थितः, तदा स इन्दशर्मा सूर्ये ध्रियमाणे (सति) एव भूपपुष्पं वस्या कार्पटिक. करोटिकान् सर्वान् प्रलोक्य भणति-यात मा विनेशत, तमपि देवार्य भणति-यूयमपि निर्गच्छत, मा मारिवं (मृध्वं), भगवान् तूष्णीकः, स पन्तरश्चिन्तयति-देवकुलिकेन प्रामेण च भण्यमानोऽपि न याति, पश्य यत्तस्य करोमि, तदा सन्ध्यायामेव भीममहाट्टहास मुञ्चन् भापयति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002521 |
| Book Title | Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01 |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami |
| Author | |
| Publisher | Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust |
| Publication Year | |
| Total Pages | 340 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak |
| File Size | 14 MB |