Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01

SR No.: 002521
Original Sutra Author: Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami
Publisher: Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust
Total Pages: 340
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aavashyak
File Size: 14 MB

Page 131

॥१२०॥
आवश्यक - हारिभद्रीयवृत्तिः
गयगाहा ॥ ५४ ॥
एए चोहससुमिणे पासइ सा माहणी पडिनिअसे । जं रयणी अवहरिओ कुच्छीऑ महायसो वीरो॥५५॥(भा०) पूर्ववत् । इदं नानात्वं पश्यति सा ब्राह्मणी प्रतिनिवृत्तान् यस्थां रजन्याम् अपहृतः कुक्षितः महायशा वीर इति गाथार्थः ॥ गयगाहा ॥ ५६ ॥ ( भाष्यम् )
एए चोस सुमिणे पासह सा तिसल्या सुहपसुत्ता। जं स्यणि साहरिओ कुच्छिसि महायसो वीरो ॥५७॥ भा० इदं गाथाद्वयं त्रिशलामधिकृत्य पूर्ववद्वाच्यम् ॥ गतमपहारद्वारम्, साम्प्रतमभिग्रहद्वारव्याचिख्यासयाऽऽह— तिहि नाणेहि समग्गो देवी तिसलाइ सो अ कुच्छिसि । अह वसइ सण्णिगन्भो छम्मासे अद्धमासं च ॥५८॥ भा०
गमनिका - 'अथ' अपहारानन्तरं वसति संज्ञी वासौ गर्भश्चेति समासः, क्र १ - देव्याः त्रिशलायाः स तु कुक्षी, आहसर्वो गर्भस्थः संयेव भवतीति विशेषणवैफल्यं, न, दृष्टिवादोपदेशेन विशेषणत्वात् स च ज्ञानद्वयवानपि भवत्यत आह- त्रिभिर्ज्ञानैः - मतिश्रुतावधिभिः समग्रः । कियन्तं कालमित्याह - पण्मासान् अर्धमासं चेति गाथार्थः ॥ अह सप्तमंमि मासे गम्भस्थो वेवऽभिग्गहं गिरहे । नाहं समणो होहं अम्मापिअरंमि जीवंते ॥ ५९ ॥ भा० ) गमनिका - अथ सप्तमे मासे गर्भादारभ्य तयोर्मातापित्रोर्गर्भप्रयत्न करणेनात्यन्तस्नेहं विज्ञाय अहो ममोपर्यतीव अनयोः स्नेह इति यद्यहमनयोः जीवतोः प्रब्रज्यां गृह्णामि नूनं न भवत एतावित्यतो गर्भस्थ एव अभिग्रहं गृह्णाति,
* अ ( मूले )
ज्ञानत्रयोपेतत्वात् । किंविशिष्टमित्याह - नाहं श्रमणो भविष्यामि मातापित्रोर्जीवतोरिति गाथार्थः ॥ एवंदोहं वरमहिलाणं गभे बसकण गन्भसुकुमालो । नवमासे परिपुण्णे सन्त य दिवसे समहरेगे ॥ ६० ॥ ( भा० ) गमनिका - द्वयोर्वर पहिलयोः गर्भे उषित्वा गर्भे सुकुमारः गर्भसुकुमारः, प्रायः अप्राप्तदुःख इत्यर्थः । कियन्तं कालम् ? नव मासान् प्रतिपूर्णान् सप्त दिवसान् 'सातिरेकान् समधिकान् इति गाथार्थः ॥
अह द्धिपक्ate तेरसीपुवरतकालंमि । हत्थुतराहिं जाओ कुण्डग्गामे महावीरो ॥ ६१ ॥ (भाष्यम्) गमनिका --'अध' अनन्तरं चैत्रस्य शुद्धपक्षः चैत्रशुद्धपक्षः तस्य चैत्रशुद्धपक्षस्य त्रयोदश्यां पूर्वरात्रकाले - प्रथम प्रहरइयान्त इति भावार्थ: । हस्तोत्तरायां जातः हस्त उत्तरो यासां ता हस्तोत्तराः - उत्तराफाल्गुल्य इत्यर्थः । कुण्डग्रामे महावीर इति । जातकर्म दिकुमार्यादिभिर्निर्वर्त्तितं पूर्ववदवसेयं, किश्चित्प्रतिपादय शाहआभरणरयणवासं वुद्धं तिस्थंकरंमि जायंमि । सको अ देवराया उधाणओ आगया निहओ ।। ६२ ।। ( भा० ) ★ गमनिका - आभरणानि - कटककेयूरादीनि रत्नानि इन्द्रनीलादीनि तद्वर्ष-वृष्टिं तीर्थकरे जाते सति शक्रश्च देवराज उपागतस्तत्रैव, तथा आगताः पद्मादयो निधय इति गाथार्थः ॥
I
तुडाओ देवीओ देवा आदिआ सपरिसागा । भयवंमि वद्धमाणे तेलुकसुहाव हे जाए || ६३ ॥ ( भाष्यम् ) व्याख्या - तुष्टा देव्यः देवा आनन्दिताः सह परिषद्भिः वर्तन्त इति सपरिषदः भगवति वर्धमाने त्रैलोक्यसुखावहे जाते सतीति गाथार्थः ॥ गतं जन्मद्वारं, अभिषेकद्वारावयवार्थं प्रतिपादयन्नाह
rematarणमंतर जोइसवासी विमाणवासी अ । सब्बिहीइ सपरिसा चउव्हिा आगया देवा ॥ ६४ ॥ ( भा० ) गमनिका - भवनपतयश्च व्यन्तराश्च ज्योतिर्वासिनश्चेति समासः, विमानवासिनश्च सर्वर्ध्या सपरिषदः चतुर्विधा आगता देवा इति गाथार्थः ॥
देहिं संपरिवुड देविंदो गिहिऊण तिस्थयरं । नेऊण मंदरगिरिं अभिसे तत्थ कासी ॥ ६५ ॥ (भाष्यम्)
व्याख्या - देवैः संपरिवृतो देवेन्द्रो गृहीत्वा तीर्थकरं नीत्वा मन्दरगिरिं 'अभिसेअं' ति अभिषेकं तत्र कृतवांश्चेति गाथार्थः ॥ काऊ य अभिसे देविंदो देवदाणवेहि समं । जणणीइ समपिता जम्मणमहिमं च कासीअ ॥ ६६॥ (भा० )
गमनिका -- कृत्वा चामिषेकं देवेन्द्रो देवदानवैः सार्धं देवग्रहणात् ज्योतिष्कवैमानिकग्रहणं, दानवग्रहणात् व्यम्तरभवनपतिग्रहणमिति । ततो जनन्याः समर्प्य जन्ममहिमां च कृतवान् स्वर्गे नन्दीश्वरे द्वीपे चेति गाथार्थः ॥ साम्प्रतं यदिन्द्रादयो भुवननाथेभ्यो भक्त्या प्रयच्छन्ति तद्दर्शनायाह
खोमं कुंडलजुअलं सिरिदामं वेब देइ सक्को से । मणिकणगरयणवासं उबच्छुभे जंभगा देवा ॥ ६७ ॥ ( भा० )
गमनिका - ' क्षौर्म' देववस्त्रं 'कुण्डलयुगलं' कर्णाभरणं 'श्रीदाम' अनेकरतखचितं दर्शनसुभगं भगवतो ददाति शक्रः 'से' तस्य । इत्थं निर्देशस्त्रिकालगोचर सूत्रप्रदर्शनार्थः । 'जृम्भकाः' व्यन्तरा देवाः, शेषं सुगममिति गाथार्थः ॥ dearerणसंच आ उ ते तिरिअजं भगा देवा । कोडिग्गसो हिरण्णं रयणाणि अ तत्थ उबर्णिति ॥ ६८ ॥ (भा० ) गमनिका - वैश्रमणवचनसंचोदितास्तु ते तिर्यग्जृम्भका देवाः । तिर्यगिति तिर्यग्लोकजृम्भकाः 'कोव्यमशः ' कोटीप
For Private Personal Use Only